Giriş
Çocuğunuzun vücudundaki morluklar ciddi kan hastalıklarının habercisi de olabilir!
Çocuklarda sık karşılaşılan morluklar bazen basit bir çarpma sonucu olabileceği gibi bazen de önemli hastalıkların habercisi olabiliyor. Burada morluğun sayısı, boyutları da önem arz ediyor. "Çocuğum yaramaz, koşturuyor, çarpmıştır bir yere" diye önemsememek de her morlukta alarma geçmek de yanlış ancak çocuğunuzun vücudunda nedenini anlayamadığınız, herhangi bir çarpmadan oluşmayacak nedensiz morluklar varsa, bunlar önemli sorunlara da işaret ediyor olabilir. İşte çocuklardaki hangi morlukların ne zaman ciddiye alınması gerektiğine dair önemli bilgiler!
Çocuğum yaramaz, koşturuyor, çarpmıştır bir yere” diye önemsememek de, her morlukta alarma geçip endişeyle yaşamak da yanlış.
Çocuk Hematoloji ve Onkolojisi Uzmanı Prof. Dr. Tülin Tiraje Celkan çocuklardaki hangi morlukların ne zaman ciddiye alınması gerektiğini anlattı.
Çocuğunuzun vücudunda morluk varsa sayısını ve boyutunu takip edin
- Aktif, canlı, koşturan bir çocukta diz altında, özellikle kaval kemiği üzerinde destek doku az olduğu için çarpma-düşme sonucu morluk oluşması doğal olarak görülüyor.
- Ancak sadece diz altında değil vücudun diğer bölgelerinde de varsa ve travma olmadan ya da küçük çarpmalarla bile büyük morluklar oluşuyorsa bu morluklar bir kan hastalığının belirtisi olabilir.
- Bu nedenle ailelerin bu konuda dikkatli olması, gerektiği takdirde morluk sayı ve boyutlarını takip etmesi gerekiyor.
Vücuttaki morluklara karşı iyi bir muayene gerekiyor
Vücudumuz kanama olmasını engellemek üzere programlanmış bir yapı.
Damar duvarı, kan pulcukları (Trombosit) ve pıhtılaşmaya yarayan faktörler sayesinde hasarlanan yerde pıhtı oluşup kanama olmasını engelliyor.
Bu 3 faktör iyi iş görmezse veya sayılarında azalma olursa morluklar oluşmaya başlıyor.
Çocuğunuzda morluklar oluşmuşsa, çocuğunuzdan ve sizden alınacak iyi bir öykü, dikkatli fizik muayene ve basit birinci basamak testleri sayesinde yüzde 80 oranında bu morluklara tanı konulabiliyor.
Vücutta morluk nedeni nasıl anlaşılıyor?
- Hastanın ebeveynlerinde ya da kardeşlerinde böyle bir şikayet olup olmadığı ve morluklara eşlik eden ağrı ve ateş gibi başka semptomların görülüp görülmediği konusu tanı için önem arz ediyor.
- Düşünülen tanıya uygun tetkikler isteniyor.
- Genelde tam kan sayımı ve periferik yayma denilen, mikroskopla hücrelere bakılarak tanı konuluyor.
- Bazen pıhtılaşma testleri ve kemik iliği aspirasyonu gibi ileri tetkiklerin yapılması gerekebiliyor.
Vücuttaki nedensiz morluklar hangi hastalıklardan kaynaklanıyor olabilir?
- Trombosit (kan pulcuk sayısı) ve fonksiyon bozuklukları
- İTP (immün trombositopenik purpura, Glanzmann Trombastenisi, vb)
- Hemofili A
- Hemofili B
- vWF gibi pıhtılaşma faktör eksiklikleri
- Lösemi
- Nroblastom gibi kemik iliğini tutan tümör hastalıkları
- Morlukların sayı ve büyüklüklerinin fazla olması durumunda bazı karaciğer ve böbrek hastalıklarının ilk belirtisi
Çocuğun vücudunda oluşan morlukla birlikte görülen belirtilere de dikkat etmek gerekiyor
Bacaklarda morarma sıklıkla görülen bir lösemi belirtisi olabilir ama lösemi tek başına sadece morluklarla bulgu vermez.
Bu morarmaların nedeni blast denilen hücrelerin kemik iliğini istila ederek iyi hücrelerin üremesini engellemesidir.
- Kemik iliğinde yaşam için gerekli olan eritrosit (Kırmızı kan hücreleri) azalınca çocukların rengi solar, halsizleşir, çabuk yorulur, yerinden kalkmak istemez, çok üşürler.
- Kan pulcukları (Trombositler) azalınca hastada morluklar ve peteşi denilen minik kanamalar yanında burun, ağız, idrar kaka, mide kanamaları oluşabilir.
- Lökositler azalınca/artınca ateşli hastalıklar oluşur.
- Bu nedenle morlukların lösemiyi düşündürmesi için çocukta genellikle beraberinde kilo kaybı, vücutta çeşitli bölgelerde bezeler, dişetlerinde şişkinlik ve eklem ağrıları, ateş ve düzelmeyen enfeksiyonlar olmalıdır.
- Eklem ve bacak ağrıları romatizmal çocuk hastalıklarına bağlı olabileceği gibi lösemiye de bağlı olabilir.
