Pediatrik Gastroenteroloji ve Beslenme Uzmanı Prof. Dr. Deniz Ertem anlatıyor...

ÇÖLYAK NASIL TEDAVİ EDİLİR?

Çölyak hastalığını ortadan kaldıracak kesin bir tedavi yok. Fakat gluten içeren besinlerin diyetten tamamen çıkarılmasıyla bağırsak yüzeyindeki hasar birkaç hafta içinde iyileşmeye başlar ve hastanın tüm yakınmaları birkaç ay içinde tamamen düzelir. Bu arada gluten içeren tüm gıdalar diyetten ömür boyu çıkarılır.

TEDAVİ BAŞARISINI NELER ETKİLER?

Glutensiz diyete uyum ve devamlılık en önemli etkendir. Paketli gıdaların çoğu, az çok gluten içerir. Bu nedenle paketli ürün tüketmeden önce mutlaka etiket okuma alışkanlığı kazanılmalıdır. Hastaların gluten içeren bu tür besinleri farkında olmadan tüketmesi şikayetlerin tekrarlamasına neden olabilir.

VİTAMİN DESTEĞİ GEREKİR Mİ?

Tanı esnasında çölyak hastalarının önemli bir kısmında vitamin ve eser element eksiklikleri görülür. Glutensiz diyet tedavisi ile besinlerin sindirim ve emiliminin düzelmesiyle birlikte çocuk hızlı bir büyüme evresine girer. Fakat besinlerle alınan vitamin ve mineraller hızlı büyüme dönemindeki çocuğun ihtiyaçlarını karşılamaya yetmez. Bu nedenle tedavinin ilk 2-3 ayında vitamin ve mineral desteği gerekir. Demir, folik asit, vitamin D, vitamin B12 gibi. İnce bağırsakların tamamen iyileşmesi ve hastanın büyümede yaşıtlarını yakalamasından sonra rutin bir vitamin-mineral takviyesi önerilmez.

KISA BİR SÜRE SÜT ÜRÜNLERİNE ARA

Yeni tanı alan çölyak hastalarının ince bağırsaklarındaki hasar süt ve süt ürünleri tüketildiğinde karında şişlik, gaz ve karın ağrısına neden olur. Bu nedenle glutensiz diyet tedavisinin ilk 2-4 haftasında gaz ve karın ağrısını arttırabileceğinden süt ve süt ürünlerinden de uzak durulması uygun olabilir. İnce bağırsak yüzeyi iyileştikten sonra çölyak hastaları süt ve süt ürünleri rahatça tüketebilir.

TEDAVİ EDİLMEZSE NE OLUR?

Çölyak hastalığı gıdaların ince bağırsaklardaki sindirim ve emilimini bozarak, çocukluk çağında sıklıkla büyüme geriliğine neden olur. Sıkı bir glutensiz diyet tedavisi çocuklarda büyümenin ve gelişmenin yakalanmasına olanak sağlar. Tedavinin uygulanmaması, diyette yapılan kaçaklar, henüz gelişimi devam eden çocuk yaş grubunda zayıflığa, yetersiz boy uzamasına, ergenliğin gecikmesine, tekrarlayan kemik kırıklarına neden olur. Glutensiz diyet tedavisini uygulamayan, uyumsuz hastalarda ince bağırsak kanseri (lenfoma) riskinin arttığı da unutulmamalı.