Çocuklarda dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) çoğu zaman aileler tarafında fark edilmiyor. Uzman Klinik Psikolog Fundem Ece Kaykaç, çocuklarda dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğundan kaynaklanan (DEHB) beceri ve davranış bozukluklarının erken yaşlarda tespit edilmesinin önemli olduğunu dile getirdi.

Psikolog Kaykaç, "Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) esasen başlıca 3 alanda bozulmayı içerir. DEHB bir beyin hastalığıdır. Dikkat dağınıklığı bozukluğu, beynin yönetimsel işlevlerinin doğru kontrol edilememesi sebebiyle ortaya çıkan beceri ve davranış bozuklukları olarak açıklanabilir. Dikkat dağınıklığı ve hiperaktivite bozukluğu ise; hem dikkat problemi hem de hiperaktivite probleminin kendini gösterdiği bozukluklardır. Öncelikle dikkat eksikliği, bireyin odakta kalamaması, meşguliyetinden uzaklaşması ve sebatkarlık gösterememesidir. Belirtileri arasında ayrıntıları gözden kaçırma, dikkatsizlikten kaynaklanan hatalar yapma, sıklıkla eşyalarını kaybetme, basit hatalar yapma, başkalarını dinlemekte güçlük çekme, dikkat gerektiren görevleri sonlandıramama vardır” dedi.

Çocuk yerinde duramıyorsa dikkat!

Hiperaktivitenin, bireyin uygun olmayan durumlarda da durmadan hareket etmesi ya da aşırı düzeyde yerinde duramaması ve huzursuz olması ve konuşma hali olduğunu ifade eden Kaykaç, “Belirtileri arasında yerinde oturamama, kıpır kıpır bir hareket hali, düşünmeden hareket etmek, uygun olmayan durumlarda koşma-tırmanma, konuşurken sıra beklememek ve başkalarının sözünü kesmek, tehlike algısında azalma, sessiz şekilde bir hobi ile uğraşamama vardır. Son olarak bilmemiz gereken kavramda dürtüselliktir. Dürtüsellik, bireyin sonunu düşünmeden aceleci davranışlarda bulunmasıdır. Dürtü kontrolü sorununa sahip bireyler, çevrelerine rahatsızlık verebilirler. DEHB’li bireyler bahsettiğimiz dikkat eksikliği, hiperaktivite ve dürtüsellik bulgularından bir veya birkaçına sahiptirler." diye konuştu.

Hamilelikte maruz kalınan toksik maddeler DEHB'e neden oluyor

Çocuklarda dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) neden olur?

DEHB tanısının erken yaşlarda konulmasının önemine dikkat çeken Kaykaç, "Birçok çocuğa okula başladıktan sonra 6-12 yaş aralığında iken lisanslı psikiyatr veya psikologlar tarafından konulabilir. Çocuğunuz ve sizinle görüşme yapılarak rapor tutulur. DEHB’de ilerleyen yaş ile bulgularında azalma görülür. Fakat yine de yetişkinlerde izlerine rastlanır. DEHB’nin nedenleri arasında, genetik faktörler olduğu gibi hamilelik sırasında kullanılan sigara, uyuşturucu maddeler ya da alkol yine hamilelik sırasında maruz kalınmış toksik maddeler, düşük doğum ağırlığı, erken doğum veya beyin hasarları olabilir. DEHB’nin tedavisi ilaç veya psikoterapi ile gerçekleşir. Beslenme şekli ise sağlıklı ve dengeli olmalıdır. Yapılan araştırmalar sonucu şeker, gıda boyaları, kafein içerikleri besinlerin hiperaktiviteyi arttırdığı söylenmiştir. Ebeveynler çocuk ve aile hayatı için bir rutin oluşturup bu rutine bağlı kalabilir, hazırlanan bir programı daima çocuğun bakabileceği şekilde asabilir. Çocuklarının eşyalarını her zaman bir düzen içerisinde tutabilir, okul ödevlerini bir yere yazmasını düzenli not tutma alışkanlığını kazanmasını sağlayabilirler. DEHB’li çocuklar genellikle eleştiriye maruz kaldığından dolayı kurallara uyması konusunda teşvik edilip uyduğunda ödüllendirilebilirler” açıklamalarında bulundu.