Çocuktan proje, ebeveynden helikopter olur mu?

Sadece kafasındaki plana çocuğunu yerleştirmeye çalışan, kendi sahip olamadıklarını, çocuğunun ne istediğine ve ne sevdiğine bakmadan veren ebeveynlere “helikopter ebeveyn” deniyor. Kısaca çocuğun kişiliğini, eğilimlerini görmezden gelip, kendi hayal ettiği geleceğe çocuğunu sürükleyen ebeveynler diyebiliriz. Ebeveyn olarak çocuğunun başarılı olmasını istemenin yanlış bir tarafı yok. Sadece resmin eksik bir kısmı var; çocuğun nerede, ne yaparak mutlu olacağının atlandığını görmeliyiz. // Uzm. Klinik Psikolog Zeynep Yetkin

13 Ocak 2021, Çarşamba 09:58 Son Güncelleme: 13.01.2021 09:58

YAZI BOYUTU

Bir bebeğin aileye katılacağı haberi alındığı andan itibaren onunla ilgili hayaller kurmaya başlar birçok ebeveyn. Kime benzeyeceği, cinsiyeti ve sayfalara sığmayacak bir sürü “beklenti” üretilmeye başlar. Bu planlamaları hayata geçirebilmek için ebeveynler çocukları büyürken çeşitli adımlar atarlar. Çocuklarını iyi okullara gönderirler, kurslara kaydettirirler. Tüm bunları çocukları iyi bir hayata sahip olsun diye yaparlar. Okurken “Ne kadar şanslı çocuk!” diyor musunuz? Eğer tüm bu planlar yapılırken çocuğa fikri soruluyorsa, büyüdükçe değişen isteklerine ayak uyduruluyorsa, kendi kariyerini seçmesine izin veriliyorsa, her koşulda ebeveynlerini yanında hissedebiliyorsa; kesinlikle size katılıyorum. “Ne şanslı bir çocuk!”

Çocuğunuzun isteklerini duyuyor musunuz?

Sadece kafasındaki plana çocuğunu yerleştirmeye çalışan, kendi sahip olamadıklarını, çocuğunun ne istediğine ve ne sevdiğine bakmadan veren ebeveynlere “helikopter ebeveyn” deniyor. Kısaca çocuğun kişiliğini, eğilimlerini görmezden gelip, kendi hayal ettiği geleceğe çocuğunu sürükleyen ebeveynler diyebiliriz. Ebeveyn olarak çocuğunun başarılı olmasını istemenin yanlış bir tarafı yok. Sadece resmin eksik bir kısmı var; çocuğun nerede, ne yaparak mutlu olacağının atlandığını görmeliyiz. Tercih etmek, seçenekleri değerlendirip seçim yapmak çocuklara sorumluluk almayı öğretir. Tüm bu konularda, okula gitmemeyi, tüm gün oyun oynamayı seçmekten bahsetmiyorum. Çocuğunuzun yabancı bir dil öğrenmesini istiyorsanız dil seçimini ona bırakmanızdan bahsediyorum.

Ona sorun: Sen ne yapmak istersin?

Belki sizin hep özendiğiniz gibi Fransızcayı değil İtalyancayı seçecek. Belki arkadaşınızın kızı gibi piyano çalmak istemeyecek de bateriye merak saracak. Çocuğu, kendi seçtiği yolda daha çok mutlu olacaksa, bunu esirgediği için en çok ebeveyni üzülmeyecek mi? Bunun yerine çocuklara fırsat verin, belki bateri ona uygun olmayacak. İşte o zaman sizin önerinizi duymaya daha hazır olacak. Daha istekli bir şekilde sizin seçeneklerinizi dinleyebilecek. Sizi dinlemesini istiyorsanız, önce onu dinleyin. Dinleyin ki birini dinlemeyi ona öğretebilin.

“Ben ona sadece yardımcı oluyorum"

Çocukların ebeveynlerinin yardımına, desteğine, zaman zamanda yönlendirmesine tabii ki ihtiyacı var. Ama unutmayın “Azı karar, çoğu zarar”. Sürekli başkalarının fikirlerine göre hareket eden biri kendi isteklerini keşfedemez. Karar vermekte ve kriz yönetmekte oldukça zorlanır. En başta ebeveyn olarak hayal edilen “başarılı kariyerin” anahtarı aslında bu becerilerde saklı değil midir? Çocuğundan bunu esirgemeyen ebeveynler, çocuklarının mutlu, başarılı bir yetişkin olması için gerekenleri yapmış olacaklardır.