Giriş
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu çocukları uykusuz bırakıyor!
Okul öncesi dönemde ortaya çıkan dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB), çocuklarda uyku sorunlarına da neden olabiliyor. DEHB’li çocukların yaşadıkları bu uyku sorunlarının temelinde fizyolojik nedenler olduğunu belirten Klinik Psikolog Fundem Ece, DEHB’li kişilerin uyku düzenini etkileyen durumun tespit edilerek önlem alınması gerektiğinin altını çiziyor.
Çocuklarda dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB), okul öncesi dönemde ortaya çıkıyor ve çoğunlukla ergenliğe kadar sürüyor. Psikoterapist ve Klinik Psikolog Fundem Ece, DEHB’li çocukların davranışlarını, eylemlerini ve dikkatini toparlamakta güçlük çektiğini söylüyor. Klinik Psikolog Ece, bazı çocuklarda ise aşırı hareketlilik yerine yalnızca dikkat etkisi sorunu ve uykusuzluk halinin de görülebildiğine dikkat çekiyor.
Klinik Psikolog Fundem Ece, DEHB’li çocukların özelliklerini şöyle anlatıyor:
- Bu çocuklarda sıklıkla kıpır kıpır olma, yerinden duramama, uzun süre bir noktaya odaklanamama, çok konuşma bunun beraberinde insanlar konuşurken devamlı sözlerini kesme ve bekleme güçlüğü gibi davranışlar görülebilir.
- Çoğu zaman yaptıkları işe dikkatlerini veremezler. Bu nedenle hata yapmaya oldukça yatkındırlar.
- Genellikle, diğer insanları dinlemiyormuş gibi görünüp aldığı görevleri planlamakta zorluk çekerler.
- Dikkatleri dağınıktır.
- DEHB’li çocukların yaşadığı bir diğer bozukluk ise uykudur. DEHB’li kişiler uykuya dalmakta zorluk çeker, uykuya daldıktan sonra ise belirgin duygudurum bozuklukları yaşayabilir.
- DEHB'li çocukların geceleri iyi uyuyamadıkları görülmüştür. Hal böyle olunca uykusunu alamamış kişilerin gergin, sabırsız ve dikkat eksikliği problemi yaşaması çok yüksek bir ihtimaldir.
DEHB’li kişilerin uyku düzenlerini bozan şeyin kaynağı tespit edilmeli
Psikolog Fundem Ece, uyku problemi yaşayan DEHB’li bireylerin, bu sorununun temelinin biyolojik kökenli olduğunu belirtiyor. Uyku ve dikkatin beynin ana merkezinde bulunan hipotalamus tarafından yönetildiğini hatırlatan Klinik Psikoloji Uzmanı Fundem Ece, “Bu perspektifte inceleyecek olursak; kişide dikkat eksikliği varsa bu problemleri yaşaması olağandır” diyor.
DEHB’li bireylerin uyku düzenlerini dağıtan birçok etken olduğunu belirten Klnk. Psk. Ece, sorunun çözümü için düzenli egzersiz, sağlıklı ve dengeli beslenme, kafein tüketimini azaltma, gün içinde şekerleme yapmama, yatağı sadece uyku için kullanma, alanında uzman birinden yardım alma ve polisomnogrofi tedavisine başvurmanın fayda sağlayacağını anlatıyor.
Polisomnogrofi testi nedir?
- Polisomnogrofi uyku apnesi olarak da adlandırılan kişinin uykuda yaşadığı huzursuzluk, nefesin durması gibi rahatsızlıkları düzenleyen ve tespit edilmesini sağlayan bir test.
- Polismonogrofi testi bir uzman eşliğinde hastanın kas ve göz hareketlerini ve oksijen miktarını kayıt altına alıyor. Bu işlem evinizde de yapılarak ve daha sonrasında hekim tarafından kontrol edilerek belirli tetkiklerle kişiye rahat bir uyku sunmayı hedefliyor.
- Polisomnogrofi ile DEHB’li kişilerin uyku düzenlerini dağıtan şeyin ne olduğu bulunarak birey rahat bir uyku geçirebiliyor.
- Bunun yanı sıra alınan önlem bir işe yaramıyorsa mutlaka profesyonel bir yardım almak gerekiyor. Profesyonel destek ile stres faktörü azaltılarak uyku kalitesine olumlu etki sağlanıyor.
DEHB’li bireylerin aileleri bu soruna karşı duyarlı olmalı
Klinik Psikolog Fundem Ece, ebeveynlerin çocuklarında DEHB olduğunu düşündüğü durumlarda mutlaka uzman bir hekime ve çocuk psikoloğuna danışmak gerektiğinin altını çiziyor.
- Bazı ebeveynler bu sorunu fark etmediğinde veya görmezden geldiğinde ileride daha büyük sorunlar ortaya çıkabiliyor.
- DEHB’li bireylerin aileleri bu soruna karşı duyarlı olmalı ve DEHB’in tedaviye çok iyi bir şekilde yanıt veren bir bozukluk olduğunu bilmeliler. Bunun için ebeveynlerin bilinçli, sabırlı ve duyarlı olması gerekiyor.
- Çünkü aileler, çocuğa karşı ilgisiz olduğu takdirde tedavi olumlu yanıt vermeyebiliyor. Bu nedenle hastalığa karşı farkındalığın yüksek olması çok önemli.
