EkonomiABD-Çin savaşında ikinci raunt

ABD-Çin savaşında ikinci raunt

Paylaş
ABD-Çin savaşında ikinci raunt

ABD Başkanı Trump’tan beklenen Çin açıklaması geldi. Trump, 1 Şubat itibarıyla Çin’e yüzde 10 gümrük vergisi koymayı değerlendirdiklerini söyledi. Trump’ın Beyaz Saray’a dönüşü, Çin ile ilişkilerde gerilimli bir dönemi haber verirken, iki güç arasında yeni bir ticaret savaşına ve ekonomik ayrışmaya yol açabilecek gelişmelerin, dünya ekonomisinde kökten değişimler yaratabileceği öngörülüyor. Trump ayrıca yapay zekaya da 500 milyar dolarlık yatırım yapacaklarını duyurdu.

MEKSİKA VE KANADA DA VAR

Haberin Devamı

20 Ocak itibarıyla yemin edip başkanlık görevini devralan Donald Trump, hem verdiği mesajlarla hem de ilk gün kararlarıyla dikkat çekmişti. Özellikle ithalat yaptığı ülkelere yönelik ek vergi kararları öne çıkmıştı. Trump, bu kapsamda 1 Şubat’a kadar Meksika ve Kanada’ya yüzde 25’e varan gümrük vergileri uygulamayı planladığını söylemişti. Ancak Çin’e ek vergi uygulanıp uygulanmayacağı konusunda net bir açıklamada bulunmamıştı. Merakla beklenen açıklama çok gecikmeden geldi.

1 ŞUBAT’TA DEVREYE GİRECEK

Trump, salı akşamı Beyaz Saray’da gazetecilere yaptığı açıklamada, “Meksika ve Kanada’ya fentanil göndermeleri nedeniyle Çin’e yüzde 10 oranında bir gümrük vergisi koymayı değerlendiriyoruz. Muhtemel tarih olarak 1 Şubat’ı hedefliyoruz” ifadelerini kullandı. Trump, bu adımların ABD’nin ticaret dengesini korumak için atıldığını ifade etti. Geçtiğimiz cuma günü Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ile telefon görüşmesi yaptığını söyleyen Trump, bu görüşmede fentanil krizinin ve iki ülke arasındaki ticaret ilişkilerinin ele alındığını belirtti.

Haberin Devamı

EK VERGİ İLANININ NE GİBİ SONUÇLARI OLABİLİR?

Trump, başkanlığının ilk döneminde Çin’den ithal yaklaşık söylediğini aktardı. 550 milyar dolarlık ürüne gümrük vergileri getirmiş, Pekin yönetimi ABD’den ithal 185 milyar dolarlık ürün için tarifeleri yükseltmesiyle iki ülke arasında ‘ticaret savaşı’ olarak anılan restleşme yaşanmıştı. Trump’ın son kararının süregelen ekonomik ayrışma sürecini daha da derinleştirmesi bekleniyor. Dünyanın en büyük iki ekonomisi arasında yeni bir ticaret savaşını tetikleyebilecek gelişmeler, küresel ekonomik büyümeyi ve makro ekonomik dengeleri olumsuz etkileme ihtimalinin yanında, küresel tedarik zincirlerinin ayrışmasına yol açarak dünya ekonomisinde derin sarsıntılar yaratmaya aday görünüyor.

DEVLET DESTEKLİ POLİTİKA

Yeni Trump döneminin de ulusal güvenliği önceleyen ve ekonomik bariyerleri yükselten bir dönem olması bekleniyor. Trump, Çin ile ekonomik rekabet stratejisinde tarifeleri kullanarak, ABD’ye yatırım çekmeyi, yerel imalat sanayisini canlandırmayı ve ekonomik güvenliği sağlamayı hedefliyor. Gümrük tarifelerinin artırılmasını savunan Trump ve destekçileri, Çin’deki devlet destekli sanayi politikasının adil rekabete zarar vererek Amerikalı üreticileri dezavantajlı konumda bıraktığını, bu sebeple gümrük vergilerinin, bu politikayı dengelemek üzere ‘karşı tedbir’ olarak uygulanmasını tercih ediyor.

Haberin Devamı

İHRACAT PAYINDA AZALMA

Trump’ın ilk dönemindeki ticaret savaşı, Çin’in küresel ticaretteki konumunda önemli bir değişime yol açmadı. IMF rakamlarına göre, ülkenin küresel ticaretteki payı 2017-2019 yıllarında yüzde 9 ila 10 arasında seyrederken, 2020’de yüzde 10.3’e yükseldi. Öte yandan tarifeler, Çin’in dış ticaretindeki ABD payının azalmasına sebep olmasına rağmen ülkenin ABD’ye ihracatının parasal değeri arttı. Çin Gümrükler Genel İdaresi verilerine göre, ABD’ye dış satım 2017’de 429.72 milyar dolar ile toplam ihracatın yüzde 18.9’unu oluştururken, 2023’te 500.24 milyar dolara ulaşmasına rağmen toplam ihracat içindeki payı yüzde 14.8’de kaldı.

Haberin Devamı

MİLLİ GELİRE ETKİSİ

Büyük Çin’in ABD’den ithalatı geçen yıl dolar bazında yüzde 0.1 düşerken, ihracatı yüzde 4.9 arttı. ABD merkezli Peterson Uluslararası Ekonomi Enstitüsü’nün 17 Ocak tarihli raporuna göre, ABD’nin Çin’e yüzde 10 ek gümrük vergisi uygulaması ve Çin’in buna aynı şekilde karşılık vermesi durumunda, bu politikalar her iki ülkenin ekonomisinde ciddi kayıplara neden olacak. Raporda, ikinci Trump yönetimi döneminde ABD ekonomisinin milli gelirinde 55 milyar dolar, Çin ekonomisinde ise 128 milyar dolar küçülme yaşanabileceği tahmin ediliyor.

FENTANİL NEDİR?

Fentanil, ABD’de her yıl on binlerce aşırı doz ölümüne yol açan bağımlılık yapan bir uyuşturucu. Çin ve Meksika’da üretilen uyuşturucunun yasadışı tedariğini azaltmak, Washington ve Pekin’in işbirliği yapmayı kabul ettiği bir alan haline geldi. Trump, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile görüşmesinde de ‘bu saçmalığı (fentanil) ülkede görmek istemediğini’ söylediğini aktardı.

ABD-Çin savaşında ikinci raunt

YAPAY ZEKA ALTYAPISINA 500 MİLYAR DOLAR YATIRIM

Haberin Devamı

* Trump, OpenAI Üst Yöneticisi Sam Altman, SoftBank Üst Yöneticisi Masayoshi Son ve Oracle Yönetim Kurulu Başkanı Larry Ellison’un katılımıyla basın toplantısı düzenledi. OpenAI, Oracle ve SoftBank’ın ‘Stargate’ adlı ortak bir girişim oluşturacağını duyuran Trump, söz konusu ortak girişimle ABD’nin yapay zeka altyapısına en az 500 milyar dolar yatırım yapılacağını aktardı. Trump, söz konusu yatırımı ‘tarihteki en büyük yapay zeka altyapı projesi’ olarak nitelendirerek 100 binden fazla Amerikalıya istihdam yaratılmasının öngörüldüğünü kaydetti.

* Acil durum kararlarıyla yatırımın gerçekleşmesine yardımcı olacağını belirten Trump, “Çok fazla elektrik üretmeleri gerekiyor ve bu üretimi kendi tesislerinde çok kolay bir şekilde yapmalarını mümkün kılacağız” dedi. Trump, “Stargate, yapay zeka alanındaki yeni nesil gelişmeleri desteklemek için fiziksel ve sanal altyapıyı inşa edecek ve buna devasa veri merkezlerinin inşası da dahil olacak” diye konuştu. Trump’ın söz hakkı verdiği Oracle Yönetim Kurulu Başkanı Ellison da grubun veri merkezlerinin ilkinin Texas’ta yapım aşamasında olduğunun bilgisini paylaştı.

TİKTOK’U KİM ALACAK?

Öte yandan Trump, Elon Musk’ın TikTok’u satın almasına sıcak bakıp bakmadığının sorulması üzerine, Musk ya da Oracle Yönetim Kurulu Başkanı Larry Ellison’ın şirketi satın alma fikrine açık olduğunu ifade etti. Toplantının sonunda, TikTok’u telefonuna indirebileceğini de belirten Trump, “Gençlerin oylarını kazandık. Sanırım Tiktok sayesinde kazandım, bu yüzden Tiktok’un kalbimde özel bir yeri var” dedi.