Bankaların eli rahatladı rekabet artacak! Vadeli mevduata bir destek daha

ABD Başkanı Donald Trump’ın 2 Nisan’da fitilini ateşlediği ticaret savaşlarının etkisi hafiflese de sürüyor. ABD ve Çin arasındaki durum tam bir muamma. Trump, gümrük tarifeleri konusunda Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile görüştüğünü söylese de Pekin yönetimi bunu yalanlıyor. Karşılıklı restleşme devam ederken ticaret savaşı enerjiye sıçradı. Çin, ABD’den doğalgaz alımını durdurdu. Dünyadaki gerilime jeopolitik riskler de eşlik ediyor. Bir tarafta Rusya-Ukrayna savaşı, diğer yandan İsrail’in Gazze saldırıları... Son olarak Pakistan ve Hindistan karşı karşıya geldi.

ALTIN, DÖVİZ, BORSA, TL...

Özetle dünya piyasalarında bir belirsizlik hakim. Yatırımcılar pozisyon almakta zorlanıyor. 3 bin 500 dolarla rekor kıran altının ons fiyatı 3 bin 300 doların altına sarktı. Altın güvenli liman ama risksiz bir yatırım değil. Kazandırdığı gibi anaparanın da eksilmesine neden olabiliyor. Diğer yandan borsa arzu edilen ivmeden uzak. Para girişi sınırlı, şirketlerin ilk çeyrek bilançoları çok da yüz güldürmüyor. Dolar/TL’deki sakin seyir sürüyor. Merkez Bankası, TL’yi savunmak için tüm araçları kullanacağını ortaya koydu. Dolayısıyla böyle bir ortamda TL varlıkların (vadeli mevduat, para piyasası TL fonlar, serbest TL fonlar) sunduğu faiz avantajı öne çıkıyor.

YÜZDE 52’YE KADAR ÇIKIYOR

Merkez Bankası, aralık itibarıyla 3 faiz indirimiyle politika faizini yüzde 50’den yüzde 42.5’e çekince mevduat faizlerinin 32 gün vadeli getirileri yüzde 39-40 seviyelerine kadar düşmüştü. Ancak 20 Mart’taki ara faiz kararıyla faiz koridorunun üst bandı (gecelik borç verme faizi) yüzde 44’ten yüzde 46’ya çıkınca getiri ibresi yukarı dönmüştü. 17 Nisan’daki faiz kararıyla da gecelik borç verme faizi yüzde 49’a yükseltildi. Merkezin piyasayı fonladığı faizin ortalaması da yüzde 49’a yakın seyrediyor. Özetle TL vadeli mevduatta getiriler yukarı yönlü hareketini sürdürdü ve yatırımcıların radarına girdi. Büyük bankalar 32 gün vadeye yüzde 47-50 civarı faiz veriyor. Hoş geldin faizleri yüzde 52’lerde.

3 PUANLIK ‘ZORUNLU KARŞILIK’ FARKI

Faiz artırım adımları devam ederken Merkez Bankası, hem TL’yi hem de bankaları destekleyen zorunlu karşılık adımı attı. Buna göre daha önce zorunlu karşılıklar için ödenen faiz, politika faizi üzerinden hesaplanırken, yeni düzenlemeyle ağırlıklı ortalama fonlama faizi kullanılacak. Politika faizi şu anda yüzde 46. Ağırlıklı ortalama fonlama faizi ise bunun 3 puan üzerinde yani yaklaşık yüzde 49. Böylece bankalar, müşteri hesaplarındaki para karşılığında Merkez Bankası’nda tuttuğu para (zorunlu karşılık) için daha yüksek faiz alacak. Bu da bankların mevduat maliyetini düşürecek, yani yükümlülükleri karşılığında geliri artacak.

FAİZ GELİRİ BİRAZ DAHA ARTABİLİR

Düzenlemeyi değerlendiren Ata Yatırım Genel Müdür Yardımcısı (Hazine) Etem Öztekin, şunları söyledi: “Zorunlu karşılık oranlarına ödenen faizdeki artış, bankaların mevduat maliyetlerini yaklaşık 0.4-0.5 puan rahatlatan bir hamle oldu. Bunu, bankaların TL mevduat faiz oranlarını bir parça daha yukarı çekebilmelerinin önünü açan bir gelişme olarak değerlendiriyoruz. Önümüzdeki dönemde ilave bir risk yaşanmazsa mayıs-haziran enflasyonlarının açıklanmasıyla birlikte faizlerde tekrar indirim dönemine dönüleceğini düşünüyoruz.”

İLK ETKİLERİ DÜN GÖRÜLDÜ

Kararın ardından dün bazı büyük bankaların 32 gün vadeli mevduatta faizi yüzde 0.50 artırdığı görüldü. Asıl dikkat çekici artış ise 92 gün vadeli mevduatta görüldü. Daha önce 92 gün vadeli mevduata yüzde 44 faiz teklif eden bankalar bu faizi yüzde 48 seviyesine çekti. Bu da faizlerin en az 3 ay daha yüksek seyredeceğine işaret ediyor.

STOPAJ ORANI DEĞİŞİR Mİ?

1 Şubat itibarıyla stopaj oranlarında artışa gidilmişti. Vadesi 6 aya (dahil) kadar olan hesaplardan elde edilen kazançtan kesilecek stopaj yüzde 10’dan yüzde 15’e çıkmıştı. Para piyasası fonların getirilerinde aynı oran geçerli. Bu da faiz yatırımcısının farklı enstrümanlar aramasına neden olmuştu. Şimdi faizlerin artması TL enstrümanları yeniden cazip hale getirdi. Ancak veriler, halen döviz talebinin devam ettiğini gösteriyor. Bu durumun devam etmesi halinde TL’ye destek için stopaj oranlarında indirim gündeme gelebilir. Eğer stopajda 1 Şubat’taki artış geri alınırsa faiz getirisi 5 puan artar. Bu durumda vadeli mevduata yönelen paranın daha da artacağını söyleyebiliriz.

VADESİ OTOMATİK YENİLENENLER DİKKAT

Bankalar önce yüksek faizle tüketicilere ‘gel gel’ yapıyor. Vade bitince otomatik yenilemede faizi 15 puan birden düşürüyor. Örneğin; yüzde 45 faizle 32 gün vadeli mevduat yaptıysanız ve otomatik yenilendiyse burada tanımlanan yeni faiz yüzde 30 oluyor. Vade yenilerken bankanızla mutlaka pazarlık yapın. Diğer bankalardan 2-3 puan daha düşük faiz teklif edilirse, hiç düşünmeden paranızı yüksek faiz veren bankalara taşıyın. 1 milyon lirasını yüzde 46 faiz yerine yüzde 48’le 32 vadede değerlendiren net 1.500 lira daha çok kazanır. Yani ‘2 puan’ deyip geçmeyin!

YILIN ZİRVESİNE YAKIN

Tasarruf sahipleri genelde 3 aya kadar (32-45 gün) vadeli hesap açıyor. Merkez Bankası’nın verilerine göre bu hesaplara uygulanan ağırlıklı ortalama bileşik faiz 18 Nisan haftasında yüzde 55.68’e çıktı. Bu oran, 3 Ocak’ta görülen yüzde 56.88’lik orandan sonraki en yüksek seviye. Yıllık açılan vadeli mevduatların ortalama faizi ise yüzde 43.51’le 23 Ağustos 2024 tarihinden sonraki en yüksek seviyeye ulaştı.