Bitki bazlı gıda yatırımları rekor kırıyor

Tüketicilerin yemeiçme alışkanlıklarına bakıldığında da artık daha fazla bitkisel bazlı seçenekleri satın aldığı gözlemleniyor. Dolayısıyla bitkisel seçeneklere yönelik artan tüketici talebi, pazardaki büyümenin de itici gücü olarak öne çıkıyor. Öte yandan bitki bazlı beslenme, iklim değişikliğiyle mücadelede de önemli bir rol oynuyor. Özellikle meyve, sebze, tahıl, baklagil, kabuklu yemiş ve tohum gibi bitkisel gıdaların üretimi, daha düşük sera gazı emisyonu sağlıyor.

YAKLAŞIK 10 MİLYAR DOLAR

Giderek büyüyen bitkisel gıda pazarının 2018’den bu yana her yıl artış göstererek 2021’de 7.4 milyar dolara ulaştığı; 2022’de ise 9.4 milyar dolar değerinde olduğu tahmin ediliyor. Ayrıca bitkisel proteinlerin en büyük paya sahip olduğu alternatif protein pazarının 2035’te yaklaşık 290 milyar dolarlık bir pazar büyüklüğüne ulaşacağı tahmin ediliyor. Türkiye’nin de bitkisel protein pazarında, bitki bazlı beslenmeye yönelik artan tercih nedeniyle 2025’te 56.1 milyon dolar pazar büyüklüğüne ulaşması öngörülüyor.

NÜFUSU BESLEMEK İÇİN DEĞİŞİM ŞART

“2050’de neredeyse 10 milyara ulaşacak nüfusun beslenmesi bir sorun olarak güncelliğini koruyor” diyen Akdağ, şöyle devam etti: “Bu nedenle ormansızlaştırmayı engellemek için hali hazırda kullandığımız tarım arazilerini genişletmeden ve aynı zamanda tarımsal kaynaklı sera gazı emisyonlarını azaltmak gerekiyor Bu da gıda sistemlerinin bitki bazlı gıdalara dönüşümüyle olabilir. Ayrıca Türkiye, bakliyat ve tahıllar gibi bitkisel protein kaynakları bakımından oldukça zengin bir ülke. Türkiye’nin bitkisel protein konusundaki dışa bağımlılığını azaltması ve nakliye kaynaklı emisyonları düşürebilmesi adına, bezelye, nohut, mercimek, fasulye ve tahıllar gibi güçlü bitkisel protein kaynaklarını verimli kullanması çok önemli.”

HER YIL YÜZDE 20 ARTIŞ

Tüketicilerin bitki bazlı gıdaları sevdiğini dile getiren Bitki Bazlı Gıdalar Derneği (BİTKİDEN) Yönetim Kurulu Başkanı Ebru Akdağ, “Örneğin yapılan bir çalışmaya göre, ankete katılan tüketicilerin yüzde 37.7’si bitki bazlı süt alternatiflerini düzenli olarak tüketiyor. 2022 yılında Türkiye’de bitki bazlı süt ve süt ürünü alternatiflerinin perakende satış değeri 136 milyon TL’ye ulaşmış durumda. Bitki bazlı gıda pazarı ise her yıl yaklaşık yüzde 20 büyüyor” dedi.

ÖNEMLİ BİR POTANSİYEL

“Türkiye’de, önemli bir potansiyelin yanında bitki bazlı gıdalarla ilgili bilinç de var” diyen Akdağ, “Uluslararası Bitki Bazlı Gıdalar İttifakı’nın (PBFA) 2023 yılında ülkemizde yapmış olduğu araştırmaya göre Türkiye’deki tüketicilerin yüzde 90’ı bitkisel gıdaları beğenerek tüketiyor. Yüzde 59’u haftada birden çok sofrasında yer veriyor ve en önemlisi yüzde 52’si bitki bazlı gıdaların içeriğinin farkına varmış durumda” diye konuştu.

SAĞLIK KAYGILARI ETKİLİ

Bitki bazlı gıda pazarına yapılan yatırımların hızla arttığını anlatan Akdağ, şöyle konuştu: “Örneğin, 1997-2022 arasında bitki bazlı ürün geliştiriciler toplamda 7.78 milyar dolar yatırım alırken bu yatırımların yüzde 70’i son üç yılda yapılmış durumda. Bitki bazlı ürün tüketimi de sağlık kaygıları nedeniyle önümüzdeki yıllarda daha da artacak. Örneğin İngiltere’de bitki bazlı alternatiflerin tüketimi 2008-2011’den 2017-2019’a yüzde 115 artmış. Sonuç olarak dünyada bitki bazlı gıda pazarının 2027’ye kadar 74.2 milyar dolara ulaşması bekleniyor. Bu da yüzde 14.8’lik bir bileşik yıllık büyüme oranı demek.”