Esnafa vergi avantajı! 240 bin TL detayı: Eğer geçmezseniz...

Geçen yılın sonlarına doğru devreye alınan vergi paketiyle basit usulle defter tutan yaklaşık 838 bin 128 esnaf Gelir Vergisi’nden muaf tutulmuştu. Buna paralel basit usulde vergilendirilenler için beyanname verme yükümlülükleri de kalktı. Yani küçük esnafa tüm ticari kazançları için vergi istisnası tanındı. Ama belge saklama yükümlülüğü devam ediyor. Kazançları basit usulde tespit edilen esnaf, Katma Değer Vergisi (KDV) ve geçici vergi beyannamesi vermiyor, defter de tutmuyor.

BİLFİİL İŞİN BAŞINDA OLACAK

Peki vergiden muaf olmanın kriterleri neler? Gelir İdaresi Başkanlığı’nın (GİB) yayımladığı rehberde tüm detaylar yer aldı. Buna göre muafiyetten yararlanacak esnafın kendi işinde bizzat çalışıyor olması gerekiyor. İşinde yardımcı işçi ve çırak bulundurmak, ihtiyarlık, askerlik ve hastalık gibi zaruri ayrılmalar dolayısıyla bilfiil işin başında olmamak hak kaybına neden olmuyor. İşyeri için ödenen kira da belirleyici kriter.

ÖDENEN KİRA ÖNEMLİ KRİTER

İşyerinin yıllık 2021 yılı kira bedelinin büyükşehirlerde 12 bin lirayı, diğer şehirlerde 7 bin 600 lirayı aşmaması gerekiyor. Mülk, işyeri sahibininse emsal kira bedeli dikkate alınıyor. Esnafın, ticari, zirai veya mesleki faaliyetler dolayısıyla gerçek usulde Gelir Vergisi’ne tabi olmaması da aranan diğer bir şart. Basit usule tabi olmanın diğer bir koşulu da yıllık satış tutarlarının belirlenen limiti aşmaması. O da şöyle:

YILLIK SATIŞTA 240 BİN LİRA SINIRI

Satın aldıkları malları olduğu gibi veya işledikten sonra satanların yıllık alımları tutarı (2021 takvim yılı için) 150 bin lirayı veya yıllık satışları tutarı 240 bin lirayı aşmamalı. Diğer işlerle uğraşanların bir yıl içinde elde ettikleri gayri safi iş hasılatı 76 bin liranın altında olmalı. İlk iki maddedeki işler birlikte yapılıyorsa yıllık satış tutarı ile iş hasılatı toplamı 150 bin lirayı aşmamalı.

SINIRI GEÇMEYEN KAPSAMDA

ÖRNEK 1: GİB’in rehberinde örneklerle anlatım da yer aldı. Örneğin; Bartın’da manavlık yapan ve kazançları basit usulde tespit edilen bir mükellefin 2021 yılında yapmış olduğu alımlar 145 bin lira, satışlar 235 bin lira olsun. Mükellefin işyeri kira tutarı ise yıllık 7 bin 500 lira olsun. 2021 yılı için basit usule tabi olabilmek için belirlenmiş kriterler ise yıllık alım haddi 150 bin lira, yıllık satış haddi 240 bin lira, kira tutarı ise 7 bin 600 lira. Bartın’da manavlık yapan bu vatandaşın alım ve satım tutarı ile kira bedeli, yasanın belirlediği sınırları aşmadığından kazançları 2022 yılında da basit usulde tespit edilmeyi sürdürecek ve Gelir Vergisi muafiyetinden yararlanabilecek.

ÖRNEK 2: Yine Bursa’da marangozluk yapan ve gerçek usulde vergilendirilen Ahmet Bey’in 2020 ve 2021 yıllarında elde etiği iş hasılatı, yasada belirtilen hasılatın altında gerçekleşmiş olsun. Ahmet Bey, diğer şartları da taşıyorsa bulunduğu vergi dairesine yazılı başvuru yaparak 1 Ocak 2022 itibarıyla basit usulden yararlanabilecek.

ÖRNEK 3:

YARDIMCI ÇALIŞTIRILMASI ENGEL DEĞİL

Basit usule tabi mükellefin yanında yardımcı işçi veya çırak çalışması hak kaybına neden olmuyor. Bu kapsamda esnafın yanında çalışan Hakan Bey, brüt asgari ücret olan 5 bin 4 lira gelir elde etmiş olsun. Bu tutar vergiden istisna tutulduğu için mükellef ayrıca bir beyanname vermek zorunda değil.

ÖRNEK 4:

BAŞKA GELİRE KONU EDİLMİYOR

Kuaförlük yapan ve eskiden beri basit usule tabi olan Mustafa Bey, 2021’de elde ettiği kazanç dolayısıyla basit usulde tespit olunan kazançlarda Gelir Vergisi istisnasından yararlanacak. Mustafa Bey, elde ettiği kazancı için beyanname vermeyecek ve başka bir geliri dolayısıyla beyanname verecekse de mesleki kazancını beyannameye dahil etmeyecek.

BU BİLDİRİMLERİ UNUTMAYIN!

Basit usule tabi mükelleflerin işe başlama, adres ve iş değişikliği, iş bırakma gibi durumları vergi dairesine bildirmesi gerekiyor. Bu bildirim ‘ivd.gib.gov.tr’ üzerinden de yapılabiliyor.