Kira artışlarına sınırlama! Geçtiğimiz aylarda kira artışı yapanlar ne yapacak? Uzmanlar yanıtladı
Vatandaşın en çok şikayet ettiği kira artışıyla ilgili hükümet harekete geçti. 4 bakanlığın yaptığı çalışmayla ilgili açıklama yapan Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, "Konut kiralarında, 1 yıl süreyle bir önceki yılın kira bedelinin yüzde 25'ini geçmeyecek şekilde artış yapılabilecek, üzerindeki artışlar geçerli olmayacak" dedi. Gayrimenkul hukuku uzmanları da yapılan düzenlemenin merak edilen ayrıntılarını anlattı.
Son dönemin en sorunlu konularından olan ve ev sahipleri ile kiracıları karşı karşıya getirecek kira düzenlemesinden sona gelindi. Kira düzenlemesi hakkında konuşan Bozdağ, 1 Temmuz 2023'e kadar yenilenecek kira sözleşmelerinde artışın bir önceki yılın yüzde 25'ini geçemeyeceğini açıkladı.
YÜZDE 25'İN ÜZERİNDEKİ ARTIŞLAR GEÇERLİ OLMAYACAK
Bakan Bozdağ, yeni kira düzenlemesini ilişkin, "Türkiye Büyük Millet Meclisi Adalet Komisyonu’nda bugün Borçlar Kanunu'na geçici bir madde eklenmesi söz konusu olacaktır. Yaptığımız çalışma sonucunda konut kiraları bakımından 1 Temmuz 2023'e kadar yenilenecek kira sözleşmelerinde bir önceki kira yılının yüzde 25'ini geçmemek koşuluyla yapılacak artışların geçerli olduğuna dair bir geçici hüküm Borçlar Kanunu'na eklenecektir. AK Parti grubu, MHP grubu orada teklif verecek ve oraya eklenecektir. Böylelikle konut kiralarında bir yıl süreyle bir önceki yılın kira bedelinin yüzde 25'ini geçmeyecek şekilde artış yapılabilme imkanı getiriliyor. Bunun üzerinde yapılacak artışların geçerli olmadığı açıkça ifade ediliyor. Bu düzenlemeyi yaparken geçici olmasına özellikle önem verdik. Geçici bir düzenleme. Bu düzenlemede, kiracı ve sahibinin hukukuna halel vermeden ikisinin de belli bir fedakarlıkta bir noktada durmasına da özen gösterdik. Umarım beklentileri karşılar. Umarım beklediğimiz sonuçları doğurur" ifadelerini kullandı.
DÜZENLEME NE KADAR GEÇERLİ OLACAK?
Borçlar Kanunu'nda yapılacak geçici düzenleme 1 yıllık süreyi kapsayacak. Düzenlemenin kısa sürede tamamlanarak kamuoyuna duyurulması bekleniyor.
ARABULUCULUK DA DEVREYE GİRECEK
Sonrasında kiracılar ve kiralayanlar arasında yeni çatışmaların çıkması durumunda bunun daha hızlı çözülmesi için arabulucu formülünün devreye gireceği bir yeni adım atılacak. Kira ihtilafları mahkeme yerine arabulucu eli ile çözülecek.
Böylelikle işçi-işveren, tüketici ve ticari uyuşmazlıkların kısa sürede çözüme kavuşturulmasını sağlayan arabuluculuk kira uyuşmazlıklarında da uygulanacak. Arabuluculuk görüşmelerinde anlaşma sağlanamaması halinde ancak dava açılabilecek.
UZMANLARDAN ÖNEMLİ YORUMLAR
Hürriyet'te yer alan habere göre; kira artış oranlarının değiştirilmesine yönelik olarak uzman isimler yorumda bulundu. Gayrimenkul hukuku konusunda uzman kişiler uygulamanın yerinde olduğunu ve geçici hükümle belirlenmesinin de takdirle karşılandığını belirttiler.
“OLMASI GEREKEN DEĞİŞİKLİKTİ”
Kira artış oranlarının 1 Temmuz 2023 tarihine kadar yüzde 25’e sabitlenmesine ilişkin Avukat Çiğdem Kezer “Olması gereken bir değişiklikti. Piyasa koşullarının değişmesiyle mülk sahipleri kiracılardan ciddi artış istiyordu. Artış gerçekleşmeyince de ihtiyaç sebebiyle ihtarname göndererek taşınmazın tahliyesi isteniyordu. Çok sayıda tahliye davası var. Bu değişiklik yerine olan bir değişiklik. 1 yıl boyunca yenilenecek sözleşmelerde geçerli olacak. Geçici hüküm Borçlar Kanunu’na eklenecek bir hüküm. Geçici olması da güzel. Bunla alakalı beklentiler değiştiği takdirde değişiklik yapılabilir anlamına geliyor.
GEÇEN AY ARTIŞ YAPANLAR NE OLACAK?
Avukat Kezer “Geçmiş aylarda yapılan zammın çözümü yok. Kiracı ve mal sahibi uzlaşı içinde buluşturması gerekiyor. Değişikliğin önceden olması gerekiyordu geç kalındı. Son 1.5 yıldır çok ciddi anlamda sıkıntılar var. İki tarafın uzlaşması önemli” açıklamasını yaptı.
İŞYERLERİNİN KİRALARI NASIL BELİRLENECEK?
Kezer “Aynı sorunları işyerleri için de yaşıyoruz. Daha öncesinde dolar cinsinden kiraya veriliyordu. Dolar cinsinden sözleşmelerle ilgili davalar var. Aynı değişiklik işyerleri için de farklı düzenlemeler düşünülerek yapılması gerekir” dedi.
5 YILI DOLDURAN KİRACILAR
Son dönemde önemli olan 5 yılı dolduran kiracılara yönelik olarak Kezer “5 yıl dolduysa kira bedelinin yeniden düzenlenmesi için kira tespit davası açılabiliyor. Bu durumda mevcut piyasa şartlarına göre rayiç bedel üzerinden mahkeme yoluyla belirleniyordu. 5 yılı dolacak olan yerlerde aynı sistemin geçerli olması gerekebilir” ifadelerini kullandı.
5 ÖNERİDE BULUNMUŞTU
Gayrimenkul Hukukçusu Ali Güvenç Kiraz “Gayrimenkul Hukuku Derneği olarak 5 öneride bulunmuştuk. Geçici olmasıydı isteklerimizden biri. Geçici bir düzenleme yapıldı. Artık TÜFE’nin 12 aylık değişim oranı 1 Temmuz 2023’e kadar geçerli değil, TÜFE 25 oranında sabitlendi” dedi.
Kiraz “Bu dönem içinde geçmişe dönük olarak düzenleme olacak mı? benim görüşümce olmayacak. 5 yılı doldurmuş olan kira sözleşmelerinde kira tespit davası açma hakkı var. Mevcut kiracılarına yüksek kira talep edenler var. Tahliye talepleri var. Bu uzama dönemlerinde 1-5 yıl arasında yüzde 25 uygulanacak. 5. yılı doldurmuş olanlarda düzenleme olacak mı bunu bekliyoruz. Hollanda modeli değil Türkiye modeli oldu” değerlendirmesinde bulundu.
KİRA TESPİT DAVALARININ AKIBETLERİ NE OLACAK?
Kiraz “Mal sahipleri açısından 1-5’inci yıllar açısından yapacak hiçbir şeyleri yok. Tüm uzamalarda zorunlu olarak yüzde 25 zam yapabilecekler. 5. yılda kira tespit davalarının açılması ve akıbeti konusunda neler olacak. Bunları görmemiz lazım” dedi.
Sosyal medyadan gördüğüm konu ise, konutlar için mi işyerleri için mi geçerli diye soruluyor. Muhtemelen bu artış oranları konut ve çatılı işyerlerini kapsayacak şekilde geçerli olacaktır. Benim görüşüm bu. İşyerlerini ayıracaklarını zannetmiyorum.
"ŞU ANA KADAR YAPILMIŞ ARTIŞLAR GEÇERLİ"
Doç. Dr. Yıldırım Keser ise, "Sayın bakan sadece konut kiraları için açıklama yaptı. İşyerlerini kapsayıp kapsamadığını göreceğiz. Bu düzenleme geçici bir düzenleme. Yani Türk Borçlar Kanunu'ndaki mevcut düzenleme ortadan kaldırılmıyor. Şu ana kadar yapılmış olan kira artışları geçerliliğini koruyacaktır.
Yasa henüz yürürlüğe girmediği için yürürlülük tarihini tahmin edebiliriz. Temmuz ayı olabileceğini tahmin ediyoruz. 1 Temmuz 2022 - 1 Temmuz 2023 arasındaki artış yüzde 25'i geçemeyecek.
5 YILINI DOLDURAN KİRACILAR...
Burada özellikle altını çizmek istediğim nokta, 5 yılı dolmuş ve bundan dolayı kira bedeli güncellenecek kira sözleşmelerini bu düzenleme açıklama itibariyle kapsamamaktadır. Kira artışı yapılması başka bir hukuki durum, ancak altıncı yılına giren kiracıların kiralarının güncellenmesi farklı bir durumdur. Ama yasa yürürlüğe girdiğinde bu konuda başkaca düzenleme var mı onu da takip edeceğiz." ifadelerini kullandı.
- Adalet Bakanı Yılmaz Tunç'tan CHP lideri Özel'e tepki: Hakaret diline ve hakaret siyasetine millet müsaade etmez
- Dışişleri Bakanı Hakan Fidan Suudi Arabistanlı mevkidaşı Ferhan Al Suud ile görüştü
- DDM'den öğrencilere verilen desteklerle ilgili açıklama geldi
- İstanbul Çekmeköy'de polis memuru tartıştığı kişilere ateş açtı: 2 ölü 2 yaralı
- Lapa lapa kar yağışı ve gök gürültülü sağanak yağışlar etkili olacak! Meteoroloji İstanbul'u uyardı: 3 gün sürecek...