Konutta nakit konuştu

‘Fiyatlar artar’ beklentisiyle mevduat, KKM ve altından kazananlar nakit parasıyla konuta döndü. 2024’te diğer satışlar yüzde 89.3 pay ile rekor kırarken, kredi payı dibe indi. Ancak faizlerdeki gevşemeyle birlikte kredide de toparlanma başladı. Sıfır konut canlandı, yabancı 2017 seviyesine geri döndü. İşte konutun 2024 karnesi...
MELTEM KARA
2024 yılı konut satış karnesi belli oldu. Yüksek kredi faizleri ve yükselen fiyatların gölgesinde yıla dip seviyelerde başlayan ve dalgalı bir grafik izleyen konut satışları, yılın ikinci yarısından itibaren yükseliş grafiğine geçti. Temmuzda başlayan atakla birlikte, konut satışlarında tarihi bir toparlanma görüldü. Türkiye İstatistik Kurumu’nun açıkladığı verilere göre, 2024 yılında bir önceki yıla göre yüzde 20.6 artışla 1 milyon 478 bin 25 konut satıldı. Böylece 2023’teki gerilemeden sonra tekrar 1.4 milyon seviyesi yakalandı. Aralık satışları ise yüzde 53.4 artarak 212 bin 637 oldu. Aralık 2024, hem tüm zamanların en yüksek 3’üncü satışı hem de en iyi ikinci aralık ayı verisi olarak kayıtlara geçti.
HAREKET NASIL BAŞLADI?
Konut talebi yüksek olsa da hem kredi kısıtı ve faiz oranları hem de fiyatların erişilebilir olmaması nedeniyle beklemeye geçmişti. Ertelenen talebin yeniden harekete geçmesinde en önemli etken, Merkez Bankası’nın faiz indirimiyle birlikte konut fiyatlarının yeniden yükselişe geçeceği beklentisiydi. Elinde peşinatı olanlar, fiyat artışına yakalanmamak için yüksek faizlere rağmen kredi kullandı. Mevduat, kur korumalı mevduat ve altın gibi araçlardan çıkanlar da parasını yeniden konuta yönlendirdi. Fiyatların reel (enflasyondan arındırılmış) olarak gerilemesi de yatırım için ev alma oranını etkiledi. Özetle, nakit öne çıktı.
YÜZDE 89 İLE ZİRVEDE
Rakamlara da bakacak olursak, 2024’te gerçekleşen satışları diğer yani nakit, senet vs. gibi yöntemlerle konut satışları domine etti. Diğer konut satışları bir önceki yıla göre yüzde 25.9 artarak 1 milyon 319 bin 539 oldu. Toplam satışların içindeki payı yüzde 89.3 ile tüm zamanların zirvesine çıktı. Aralıkta ise diğer konut satışları yüzde 42.9 artışla 189 bin 360 oldu. 2024 yılında gerçekleşen kredili satışlar ise bir önceki yıla göre yüzde 10.8 azalarak 158 bin 486 oldu. Toplam içinde kredili satışların payı yüzde 10.7 olarak gerçekleşti. Bu, verinin ölçülmeye başlandığı 2013 yılından bu yana görülen en düşük oran.
KREDİDE BÜYÜK İVME
Kredili satışlar yılı dip seviyede kapatsa da temmuzdan itibaren aydan aya önemli toparlanmalar gösterdi. 2024 yılı başında konut kredi faizleri yüzde 4 seviyesinde bulunuyordu. Bu dönemde kredili satışlar 5 bin adetlere kadar düşmüştü. Son dönemde faizlerin ortalama yüzde 3’e inmesi ve bazı bankalarda yüzde 2.79 gibi kampanyalı oranların sunulması kredili satışları da canlandırdı. İleride faizler düştüğünde yapılandırma imkanını göz önünde bulunduranlar, kredi kullanmaya yöneldi. Kredili satışlar aralıkta bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 285.3 gibi büyük bir artışla 23 bin 277 oldu. Aralıkta kredili satışlar yüzde 10.9 paya sahip oldu.
‘SIFIR’DA KAMPANYA ETKİSİ
Konutların satış durumuna bakıldığında ise ikinci el öne çıktı. İkinci el konut satış sayısı aralıkta bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 55.7 artarak 136 bin 8 oldu. 2024 yılı tamamında ise yüzde 17.4 artarak 993 bin 564 olarak gerçekleşti. Toplam içinde ikinci el konutun payı yüzde 67.2 oldu. Bu dönemde sıfır konut piyasası da firmaların kendi bünyelerinde sağladıkları avantajlarla hareketlendi. Sıfır konut satışı aralıkta bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 49.5 artarak 76 bin 629 oldu. 2024 yılı genelinde ise yüzde 27.6 artarak 484 bin 461 olarak gerçekleşti. Toplam konut satışları içinde ilk el konut satışlarının payı 2024 yılında yüzde 32.8 oldu. Aralıkta da yüzde 36 pay ile yılın zirvesine ulaşıldı.
YABANCILARIN PAYI 2017 SEVİYESİNE GERİLEDİ
Yabancılara yapılan konut satışları 2024 yılında bir önceki yıla göre yüzde 32.1 azalarak 23 bin 781 oldu. 2024 yılında toplam konut satışları içinde yabancılara yapılan konut satışının payı yüzde 1.6 olarak gerçekleşti. Böylece yabancıya satış hem pay hem de satış adedi olarak 2017 yılı seviyesine geriledi. 2024 yılında yabancılara yapılan konut satış sayısının en fazla olduğu iller sırasıyla 8 bin 416 ile İstanbul, 8 bin 223 ile Antalya ve 2 bin 112 ile Mersin oldu. 2024 yılında en fazla konut satışı sırasıyla 4 bin 867 ile Rusya Federasyonu, 2 bin 166 ile İran ve 1631 ile Ukrayna vatandaşlarına yapıldı.
TAPUDA AĞIRLIK ERKEKLERİN
2024 yılında tapuda ağırlık erkeklerin oldu. 1 milyon 478 bin 25 adetlik satışta 819 bin 231 adet tapu erkekler için düzenlendi. Kadınların aldığı ev sayısı 517 bin 528, ortak alım 24 bin 547 adet oldu. Tüzel ve yabancı satışlarını ifade eden diğer satış ise 116 bin 719 oldu.
2024 GERİ DÖNÜŞ YILI OLDU 2025’TE REKOR BEKLENİYOR
* Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (KONUTDER) Başkanı Ramadan Kumova: Sektör geçmiş yıllardaki hareketli günlerine dönüş sinyalleri veriyor. 2024 Aralık ayında son 36 ayın rekoru kırıldı ve Aralık 2024 tüm zamanların en yüksek 3’üncü ayı oldu. Böylelikle 2024 sektör için geri dönüş yılı oldu. Konut üreticileri yeniden oyuna dahil oluyor. 2025’te ise sosyal konut belirleyici olacak.
* Gayrimenkul Yatırımcıları Derneği (GYODER) Başkanı Neşecan Çekici: Faizlerde yaşanacak bir miktar düşüşün konut satışlarını arttıracağına ve fiyatları etkileyeceğine inanıyoruz. Konut kredi faizlerinin düşmesiyle birlikte, pazarda tekrar bir canlanma öngörüyoruz. 2025’te rekor tazelenebilir ve 1.5 milyon sınırını ilk kez aşabiliriz.
* Anadolu Yakası İnşaat Müteahhitleri Derneği (AYİDER) Başkanı Hakan Şişik: Ocak ayıyla birlikte konut satışlarındaki artış devam edecektir. Merkez Bankası’nın faiz indirmesiyle birlikte faizler daha da geriye geleceği için bu yıl yatırımcı yeniden rotasını gayrimenkule çevirecektir.
* Mars Gayrimenkul Kurucusu ve CEO’su Hakan Bucak: Konut talebi hiçbir zaman kesilmedi. Sadece talep ertelemesi dönemi yaşıyoruz. Bu talep önümüzdeki dönemde artarak devam edecek. Mevduat faizindeki avantajlı durumu kullanan ve bu yüzden alımını erteleyen ciddi bir potansiyel var. Talebi belirleyecek en önemli unsur faiz oranları olacak.
2024 toplamı
1.478.025
Kredili satış
158.486
Kredinin payı
% 10.7
Diğer (nakit,senet vs.) satış
1.319.539
Diğer satış payı
% 89.3
İlk el satış
484.461
İlk el payı
% 32.8
İkinci el satış
993.564
İkinci el payı
% 67.2
Skuter ve motosikletlerin trafiği çıkışı yasaklandı
Asrın felaketinin ardından 2 yıl geçti! Yapılan deprem konutları hak sahiplerine teslim ediliyor
Depremzede kadından kahreden sözler! 'Aslında hepimiz öldük, sadece bazılarımızı gömdüler'
Sokağı demir bariyerle kapatan vatandaşla belediyeden şok yanıt! 'Sizin yeriniz, istediğinizi yapabilirsiniz'
Asrın felaketinde 2. yıl! Cumhurbaşkanı Erdoğan: 2025 sonuna kadar 453 bin konut teslim edilecek