Giriş
Pirinç ve salçaya dudak uçuklatan zam! Oranlar belli oldu!
Ayçiçek yağı, şeker derken; önümüzdeki günlerin en çok konuşulacak temel gıda maddeleri pirinç ve salça olacak. Gazete yazarımız Murat Çelik, 'Piyasadaki durumu' anlatarak pirince yüzde 50 ve salçaya ise yüzde 71 oranında zam geldiğini köşesinde yazdı.
İşte Murat Çelik'in o yazısı:
Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. (Türkşeker) geçen hafta şekere yüzde 31 zam yapıldığını açıkladı. Böyle tek merkezden bir açıklama olmadığı için aynı şekilde haberdar olamadık ama aslında pirince de yüzde 35 zam geldi. Şimdilik haberimiz yok bu zamdan.
Birkaç hafta içinde etiketlere yansıyacak. Detayını anlatayım. Toprak Mahsulleri Ofisi’ndeki (TMO) fiyatlar daha düşük ama herkes o pirincin kalitesinin piyasadaki bilinen markalı ürünlere göre çok düşük olduğunu söylüyor. Dolayısıyla, benim size anlatacaklarım ‘piyasa’daki durum.
*
Elimde iki liste var. Bakliyat toptan fiyat listesi… İlki 2 Mart 2022 tarihli. Yani geçen ayki fiyatlar. İkincisi de 4 Nisan 2022 tarihli. Yani bu haftaki, son fiyatlar. Gönen Baldo pirincin ilk listedeki (geçen ayki) toptan fiyatı 13 Lira 90 Kuruş. 14 TL diyelim.
Aynı pirincin ikinci listedeki (bu ayki) toptan kilo fiyatı 19 Lira 10 Kuruş. Ona da 19 TL diyelim. Aradaki fark yüzde 35 nokta 7. Diğer pirinç türlerinde de zam oranı aynı seviyelerde. Hatta fazlası var eksiği yok.
*
Üstelik bu, dediğim gibi, Gönen Baldo Pirincinin toptancıya geliş fiyatı. Toptancı, çuvalla aldığı pirinci bir, iki ya da beş kiloluklar hâlinde paketleyecek. Yani fiyata ambalaj, koli, nakliye maliyetleri eklenecek. Üstüne kârını da koyup perakendeciye satacak. Özetle yüzde 20’ye yakın daha koyun siz bu fiyatın üstüne. Bu da demektir ki, pirincin toptancıdan çıkış fiyatı 24-25 TL’lere ulaşacak.
*
Gönen Baldo Pirinç bakkal ve marketlerde, kilosu 20-24 TL arasına satılıyor şu anda. Bu artık eski fiyat oldu. Perakendeciler raftaki mevcut malın fiyatını değiştirmezse, stoklar eriyene kadar bu fiyattan alabileceğiz pirinci. Ama yukarıda anlattım işte; yeni malın geliş fiyatı şu anki satış fiyatından daha yüksek olacak.
Özetle, bakkal ve marketler pirincin kilosunu 25 TL’ye alacak toptancıdan. Üstüne yüzde 25 civarında kâr koyacaklarını düşünürsek, şu anda 20 TL olan pirincin kilosu yakında 30 TL’nin üzerine çıkacak demektir. Yani toptancıya yüzde 35 zamlı gelen ürün, tüketiciye yüzde 50’nin üzerinde bir artışla ulaşacak.
SALÇADAKİ ARTIŞ YÜZDE 71
Nisan başı itibarıyla salça fiyatları da yeniden belirlendi. Teneke kutudaki 830 gramlık domates salçası bakkallarda şu anda 14-15 TL. Bu ürünün fabrikadan çıkış fiyatı 18 TL oldu. Aynı salça geçen yılın ağustos ayı başında 10 TL’ye geliyordu toptancıya. Yani 9 ayda yüzde 80 arttı salçanın fiyatı. Toptancı şimdi 18 TL’den alacağı salçayı, en iyi ihtimalle 20 TL’ye verecek bakkala. Bakkal da 24’ten satacak diyelim…
Sonuçta şu anda 14 TL olan salça, çok yakında 24 TL olacak. Zam oranı yüzde 71’den fazla demek bu. Bir kilogram salça, 6 kilo domatesten üretiliyor. Şu anki domates fiyatlarını düşünürsek, salçada bugünler daha iyi günler demektir.
