Piyasalarda Trump 2.0 rüzgarı

VERGİ SİLAHINI KULLANDI

Piyasaların gözü kulağı ikinci Trump (Trump 2.0) dönemine çevrilmişti. 20 Ocak itibarıyla yemin edip başkanlık görevini devralan Donald Trump, hem verdiği mesajlarla hem de ilk gün kararlarıyla dikkat çekti. Enerji ve ek vergilerle ilgili açıklaması ise öne çıkanlarıydı. Trump, 1 Şubat’a kadar Meksika ve Kanada’ya yüzde 25’e varan gümrük vergileri uygulamayı planladığını söyledi. Hem Kanada hem de Meksika, Trump’ın Amerikan mallarına gümrük vergisi koyması durumunda misilleme yapacaklarını duyurdu.

‘ÇİN TARİFESİ’ BEKLEMEDE

Trump ayrıca ABD’ye yapılan tüm yabancı ithalatlara hâlâ evrensel bir tarife koymayı düşündüğünü belirtti, ancak ‘henüz buna hazır olmadığını’ söyledi. “ABD’de iş yapan herkese evrensel bir tarife koyarsınız, çünkü içeri giriyorlar ve servetimizi çalıyorlar” dedi ve uygulamanın ‘hızlı’ olabileceğini ekledi. Trump’ın ilk günkü kararnamesinde Çin’e yönelik tarifeler yer almasa da yaptığı açıklamada Çin’in Panama Kanalı üzerindeki etkisi ve fentanil kimyasalları ihracatındaki rolü nedeniyle gümrük tarifesi uygulamayı planladığını belirtti.

PETROLDE DÜŞÜŞ VAR

Trump, açık denizler ve Alaska da dahil olmak üzere daha fazla alanı petrol ve gaz aramalarına açmayı planlıyor. Konuşmasında “Sondaj yapacağız, bebeğim, sondaj” demişti. Petrol arzındaki artış beklentisiyle brent petrolün varil fiyatı yüzde 1.5 düşüşle 78 dolara geriledi. Enerji fiyatlarındaki bu düşüş Türkiye gibi enerjide dışa bağımlı ülkelere olumlu yansıyacak.

AVRUPA’YA GAZLI MESAJ

Trump, Avrupa Birliği’ni de pas geçmedi. Beyaz Saray’da gazetecilere açıklama yapan Trump, petrol ve gaz çağrısında bulunarak, AB’nin gümrük vergilerinden kaçınmak için daha fazla Amerikan petrolü ve sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) satın alması gerektiğini söyledi. Uzmanlar tüm bu açıklamaların, küresel çapta bir ticaret savaşı riskini artırdığını vurguladı. Uzmanlar, Trump’ın öngörülemez politikalarının piyasalarda dalgalanmalara neden olabileceğine işaret ediyor. Artan belirsizlik ve ticaret savaşları riski de kendini altında gösterdi.

ALTIN REKORA GÖZ KIRPIYOR KRIPTO PARALAR BEKLEMEDE

Geçtiğimiz yıl 2 bin 790 dolarla rekor kıran ons (31.1 gram) altın, Trump’ın açıklamalarıyla birlikte dün 2 bin 745 dolar seviyesini test etti. Gram altın da 3 bin 144 liraya çıkarak rekor kırdı. Trump’ın ek vergi gibi önlemlerinin enflasyon baskısı oluşturabileceği de konuşuluyor. Dolayısıyla bu durumun da belirsizliklere ek olarak altını destekleyebileceği ifade ediliyor. Öte yandan kripto paraları desteklediği bilinen Trump’ın yemin töreni sırasında konuyla ilgili bir açıklama yapmaması ve beklenen kararnamenin imzalanmaması, kripto yatırımcıları arasında hayal kırıklığı yarattı. Trump’ın göreve başlaması öncesinde 109 bin dolarla rekor kıran Bitcoin, tören sonrası 100 bin 144 dolara geriledi. Global borsalarda nispeten pozitif görünüm vardı. Bunda Çin’le ilgili tarife kararının ertelenmesinin etkili olduğu belirtildi.

TÖRENE 1.2 TRİLYON DOLARLIK SERVET EŞLİK ETTİ

Dünya devi şirketlerin yöneticileri Donald Trump’ın arkasında toplandı, ayakta alkışladı ve aldığı kararları destekleyeceği yönünde söz verdi. Forbes’a göre; törene katılan milyarderlerin toplam serveti 1.2 trilyon doları buluyor. Trump’ın yemin töreninde özellikle teknoloji devlerinin yöneticileri dikkat çekti. SpaceX ve Tesla şirketlerinin sahibi Elon Musk (serveti 433.9 milyar dolar), Amazon’un kurucusu Jeff Bezos (239.4 milyar dolar), Meta CEO’su Mark Zuckerberg (211 milyar dolar), Apple CEO’su Tim Cook (2.2 milyar dolar) ve Google CEO’su Sundar Pichai törende görüntülenen isimler arasındaydı. ABD’deki yasakla boğuşan TikTok’un CEO’su Shou Zi Chou’nun yanı sıra OpenAI’den Sam Altman (1.1 milyar dolar) ve Uber’den Dara Khosrowshahi de törene katılan isimler arasında yer aldı. Ayrıca LVMH Başkanı Bernard Arnault (179.6 milyar dolar), Hindistan’ın en zengin patronu Mukesh Ambani (98.1 milyar dolar) gibi isimler de törene katıldı.

İLK GÜN NASIL BAŞLADI?

ABD’nin 47’nci başkanı Trump’ın ilk gününde öne çıkan diğer başlıklar ise şöyle:

* Trump, Adalet Bakanlığı’na TikTok’u ülke çapında yasaklayan yasanın 75 günlüğüne uygulanmaması talimatını verdi.
* TikTok’un ABD biriminin satışı için süreyi uzatan Trump, Pekin’in bunu engellemesi durumunda yine tarife getirebileceğini kaydetti.
* Trump, gümrük vergilerini toplamak için bir Dış Gelir Servisi kuracağını söyledi ve “Hazinemize yabancı kaynaklardan gelen büyük miktarda para akacak” dedi.
* Trump, konut maliyeti ve arzı, sağlık harcamalarının düşürülmesi ve enerji fiyatlarını artıran iklim politikalarının ortadan kaldırılması da dahil olmak üzere ‘acil fiyat düzenlemeleri’ için departmanlara ve kurumlara talimat verdi. * Trump, ‘elektrikli araç zorunluluğu’ olarak adlandırdığı uygulamayı ortadan kaldırmaya yönelik bir emir imzaladı.
* Trump, ilk döneminde yaptığı gibi, ABD’yi 2015 Paris Anlaşması’ndan çekecek. Ancak bunun hemen gerçekleşmesi beklenmiyor.
* Trump yönetimi, devasa rüzgar çiftlikleri için alan kiralamaya son verecek.

TÜRKİYE’YI NASIL ETKİLER?

Yeni dönemde Türkiye ile ABD’yi ekonomi alanında yoğun bir ajanda bekliyor. Ticaretten enerjiye, savunma sanayisinden yatırımlara kadar pek çok başlık ön planda olacak. 2024’te iki ülke arasındaki ticaret hacmi 32.5 milyar dolara ulaşarak rekor kırdı. Ticaret hacminin 100 milyar dolara çıkarılması hedefleniyor. Yeni dönemde ulaşım ve iletişim imkanlarının da artmasıyla karşılıklı yatırımların hızlanması amaçlanıyor. Gümrük vergileri konusunda ise diğer ülkelerin aksine Türkiye’nin indirim beklentisi bulunuyor. İki ülke arasındaki ilişkilerin olumlu yönde ilerlemesinin turizme de yansıması öngörülüyor. 2024’ün 11 ayında ise 1.4 milyon ABD’li turist geldi.