En korkusuz feministin ardından

Işıl Cinmen

isil.cinmen@posta.com.tr

Çıplak protestolarıyla tüm dünyada tanınan FEMEN’in kurucularından biriydi Oksana Shachko. Eşitlik, adalet, hakikat ve sanatla dolu bir dünya hayal etti, hayali için mücadele etti. Tutuklamalara, bitmeyen sorgulara, polis coplarına, tehditlere, tacizlere, hakaretlere dayandı ama dünyanın içine düştüğü sahtelik bataklığına dayanamadı. Ukraynalı aktivist, geçtiğimiz pazartesi Paris’teki evinde ölü bulundu. Kendini astığı yerin yanına tek bir cümleyi İngilizce olarak bırakmıştı: You are all fake yani hepiniz sahtesiniz…

KORKMUYORUZ UTANMIYORUZ BURADAYIZ!

2008’de Ukraynalı aktivistler Anna Hutsol ve Alexandra Shevchenko ile birlikte kurdukları FEMEN’in amacı, cinsel ayrımcılığa ve politik baskılara karşı savaşmaktı. Tek silahları olarak da kendi bedenlerini seçmişlerdi. Bu ‘teşhirci protesto grubu’nun eylemleri ülkeler arasında hızla yayıldı, dünya kadınları arasında güçlü bir harekete dönüştü. “Korkmuyoruz, utanmıyoruz, buradayız! Silahlarınızın karşısında çıplak duruyoruz!” diyen bu kadınlar binlerce habere konu oldu. Onlara göre kadın çıplaklığı, mücadele için en etkili ve sarsıcı yoldu. Sadece soyunarak, erkek egemen sistemi, kadını tutsaklaştıran ahlaki kodları, kadın bedenine yüklenen anlamları sarsıyorlardı.

Çıplak bedenlerin karşısında kaba kuvvet kullanmaktan başka yol bulamayan sistemin çaresizliğini tek hamleyle yüzlerine vuruyorlardı. Ve mesajları anında tüm dünyada yankılanıyordu.

DÜNYAYA SÖYLEYİN; BİZ KADIN'A İNANIYORUZ

Diyorlardı ki: Başlangıçta kadın vücudu vardı, çok hafif ve özgür. Sonra adaletsizlik geldi, o kadar keskindi ki vücudunuzda onu hissedebiliyordunuz. Felç ediciydi, hareketlerimizi kısıtladı. Vücudumuz hapishane, biz esirleri olduk. Şimdi biz, bedenimizi adaletsizliğe karşı kullanmaya karar verdik. Her kadının hapis hücresi olan vücudu, ataerkil düzene ve aşağılanmaya karşı siper ettik. Dünyaya söyleyin; Biz KADIN’a inanıyoruz. Bizim görevimiz protesto etmek. Bizim silahlarımız göğüslerimiz! Biz cinsiyet ayrımcılığı ile savaşıyoruz.

TÜRKİYE'DEN DESTEK GELMİŞTİ

FEMEN aktivisti kadınlar, 2013’te “Türk kadınları birleşin! Haklarınız için mücadele edin! Göğsünüzde politik mesajınızın yazılı olduğu üstsüz bir fotoğrafınızı bize gönderin!” çağrısında bulunmuştu. Çağrıya ilk destek Kadıköy’de sokakta üstsüz eylem yapan model Didem Dinç’ten gelmişti. Kadıköy’deki eylem ülkenin gündemine oturmuştu.

KİMDİR?

Oksana Shachko, 31 Ocak 1987’de Ukrayna’da doğdu. 2008’de FEMEN’i kuranlar arasında yer aldı. 2013’te siyasi mülteci statüsüyle Fransa’ya yerleşti. 2014’te Shachko’nun hikayesine odaklanan “Je suis Femen” (Ben FEMEN’im) adlı belgesel yayınlandı. Oyuncu ve ressam olan Oksana Shachko, kadınların kahraman olduğu ve dini ikonların eleştirel bir bakış açısıyla resmedildiği tablolar yapıyordu. İlk sergisini Mayıs 2016’da Paris’te açtı.

"Biri 'Ben feminist değilim' dediğinde ona 'Neden? Problemin nedir?' diye sorarım"

Elbette FEMEN kadar radikal olmak zorunda değiliz ama Oksana’nın anısı, birçoğumuzun kulağına korkunç gelen F’li o sözcüğü tekrar şekillendirmenin sebebi olsun: Feminizm.

Erkek şiddetini, cinayetleri, tacizi, tecavüzü, çocuk yaşta evliliğe sürüklenenleri bu kadar tartışıyorsak; F’yi sevilmeyen antipatik görünümünden kurtarmak zorundayız.

Bu ülke feminizm fobisini kimden kaptıysa, onu unutsun çünkü “Hiçbir fikir onu izleyenlerden sorumlu değildir.” Ve feminizm fobisi çok tehlikelidir. Avustralyalı bilim insanı Dale Spender, “Biri 'ben feminist değilim' dediğinde, ona 'Neden? Problemin nedir?' diye sorarım" demiş.

Şimdi sizi yandaki mini testi çözmeye davet ediyorum. Bakalım ‘Evet’ler mi kazanacak, ‘Hayır’lar mı?

“Hayır”lar kazanıyorsa, sizi Dale Spender’la baş başa bırakır, giderim. “Evet”ler kazanıyorsa, o zaman problem sizde değil; feminizmin içine sokulduğu dar kalıptadır.

Ne yaptı? Ne yapmadı?

● Bu akım, bugüne dek ki şiddet görenlerin yanında durdu.

● “Kürtaj hakkı, devletin değil kadının kararıdır” dedi.

● Kız çocukları sevmedikleri /tanımadıkları erkeklerle evlendirilmesin istedi.

● Tecavüze karşı örgütlü bir mücadelede bulundu.

● Kadınlar da eğitim görsün ve eşit koşullarda çalışsın diye çabaladı.

● Oy hakkı olsun diye savaştı.

TESTİ ÇÖZ ÖĞREN

F, temel olarak kadınların haklarını savunur.

Ya siz? Evet/Hayır

F, bir insan, kadın olduğu için şiddete uğruyorsa buna karşı durur.

Ya siz? Evet/Hayır

F, bir insan, kadın olduğu için geri planda kalıyorsa buna karşı durur.

Ya siz? Evet/Hayır

F, bir insan, kadın olduğu için daha az para kazanıyorsa buna karşı durur.

Ya siz? Evet/Hayır

F, bir insan, kadın olduğu için sokakta rahat dolaşamıyorsa buna karşı durur.

Ya siz? Evet/Hayır

F, bir insan, kadın olduğu için çamaşır yıkıyorsa buna karşı durur.

Ya siz? Evet/Hayır

F, bir insan, kadın olduğu için cinsel meta olarak algılanıyorsa buna karşı durur.

Ya siz? Evet/Hayır

F, bir insan, kadın olduğu için cinselliğini bastırmak zorunda kalıyorsa buna karşı durur.

Ya siz? Evet/Hayır

F, Kadına, kadın olduğu için yapılan tüm baskılara karşı durur.

Ya siz? Evet/Hayır

F, cinsiyetlerin ekonomik, sosyal ve politik alanda eşitliğini savunur.

Ya siz? Evet/Hayır