Epilepsi nedir, epilepsinin belirtileri nelerdir?

Epilepsi (sara) hastalığı nedir?

Beyin hücreleri (nöronlar) vücudu yönetmek için elektrik devreleri gibi çalışırlar. Bunu bir elektrik ağı gibi düşünürsek epilepsi hastalığını da bu ağın çalışma sisteminde bir bozukluk olarak tarif edebiliriz.

Epilepsi nedenleri nelerdir?

Epilepsinin bazı türleri doğuştan veya genetik olabilir. Bunun dışında beynin etkilenmesine yol açan travma, tümör, beyin ameliyatları veya damarsal hastalıkları da epilepsiye yol açabilir. Hatta sonradan ortaya çıkan bazı epileptik atakların sebebi tam olarak tespit edilemeyebilir.

Epilepsi teşhisi nasıl konur?

Teşhiste hastanın geçirdiği olay bir epilepsi atağı mı onun saptanması gerekir. Mesela hastanın kendinden geçmesine sebep olabilecek hadise belki kardiyak aritmi veya hipoglisemidir. Bunun için muayeneyi takiben gerekli kan tahlili ve acil diğer testlerden sonra epileptik atak düşünülüyorsa EEG ve beyin görüntülemesi (BT veya MR) yapılarak durum aydınlatılmaya çalışılır.

Epilepsi krizi nasıl olur?

Beyinde her bölgenin görevi farklı olduğundan epilepsi nöbetleri beynin etkilenen yerine göre farklı görünümlerde olabilir. Yani tüm epilepsi nöbetlerinde hasta yere düşüp büyük kasılmalar geçirecek anlamına gelmez. Sadece yüzde kasılma veya kolda uyuşma, hatta sadece dalma atakları şeklinde ortaya çıkabilir. Yalnız beynin bir bölgesinde başlayan aktivite diğer bölgelerine de yayılabiliceğinden örneğin sadece kolda başlayan nöbet tüm vücuda da yayılabilir.

Epilepsi krizi sırasında neler yapılmalı, neler yapılmamalı?

Kriz anında ilk yapılması gereken şey, vücudunda meydana gelen titremelerin, hareketlerin hastaya zarar vermesini engellemek.İkinci olarak hastayı yatırmak ve yerde sağ ya da sol tarafa çevirmek gerekiyor. Bütün bunları yaptıktan sonra da sadece beklenilmesi gerekiyor.

Hasta kriz sırasında eğer dişlerini sıktığı için dilini ısırmak gibi zarar veren bir haldeyse müdahale edilmeli. Aksi takdirde kitlenen dişleri açmaya çalışılmamalı. Eğer dişlerini tam kapatmadıysa arasına tahta kaşık gibi bir malzeme koyulabilir.

Halk arasında oldukça yaygın olan, soğan ya da yoğun bir kokusu olan şeyler koklatmak. Bunu kesinlikle yapmayın.

Epilepsi tedavisi nasıl olur?

Epilepsinin ana tedavisi ilaçlardır. Tabii nöbete neden olan beyinde bir tümör ise öncelikle onun çıkarılması gereklidir. Ancak ameliyattan sonra epilepsi bazen devam edebilir veya bazen tümör önceden nöbet yapmazken ameliyat sonrası nöbetler başlayabilir. Epilepsinin sebebine göre ilaca zor yanıt veren tipleri olacaktır. Bazı epilepsi tiplerinde bir süre ilaç kullanımı sonrası hasta nöbetsiz olarak hayatına devam edebilir. Bazılarında ise ömür boyu ilaç kullanmak zorunda kalacaktır.

Epilepsi ilaç ile kontrol altına alınamazsa ve kaynaklandığı beyin odağı kesin tespit edilebilirse epilepsi cerrahisi ile buraya müdahale edilebilir. Bu müdahale sonrası hasta yine de genellikle ilaç kullanmaya devam etmek zorunda kalacaktır ama aldığı ilaç ve geçirdiği nöbet sayısı azalacaktır.

Epilepsi hastaları hamile kalabilir mi?

Gebelik planlayan epilepsi hastaları en az 6 ay öncesinde doktoruyla konuşmalıdır ve asla ilaçlarını bırakmamalıdır. Birden bırakılan ilaçlar anne adayının yoğun bakıma yatışına bile sebep olabilecek büyüklükte nöbetlere yol açabilir ki bu durumda karnındaki bebek de çok büyük zarar görecektir. Aynı durum diğer epilepsi hastaları için de geçerlidir. İlaçlarını yanlarında taşımaları önerilir. İlaç saatleri atlanmamalıdır. Her geçirilen nöbetin beyindeki hücreler üzerinde toksik etki yaratacağı unutulmamalıdır.

Toplumda epilepsi hastalarına yönelik ön yargılar kırılmalı. Epilepsi de diyabet veya hipertansiyon gibi herhangi bir hastalıktır. Çoğu epilepsi hastası günlük hayatta hiçbir belirti vermeksizin ve zorlanmaksızın hayatını yaşayabilir.