Giriş
Ergenlik sivilcesi neden olur? Ergenlik sivilceleri nasıl tedavi edilir?
Ergenlik döneminde gençlerin büyük bir çoğunluğu sivilce problemi yaşar. Bu dönemde sivilce oluşumu birçok nedene bağlı olarak oluşabilir ve artış gösterir. Dermatoloji Uzmanı Dr. Funda Ataman ergenlik sivilcelerinin oluşum nedenlerini ve tedavisi konusunda yapılması gerekenleri anlattı
ERGENLİK SİVİLCELERİNİN OLUŞUMUNDA GENETİK FAKTÖRÜN ETKİSİ VAR MI?
Ergenlik sivilcelerinde genetik faktörler önemli rol oynar. Anne, baba, abla ve ağabeyinde sivilce olanlarda, akne görülme riski daha fazladır. Eskimolarda, Japonlarda, siyah ırkta, beyaz ırka göre sivilce daha azdır. Ancak temel olarak balık ile beslenen Eskimolar ve Japonlar batı tarzı beslenmeye geçtiğinde sivilceleşme oranı artmıştır.
SİVİLCE OLUŞUMU NEDEN OLUR VE NASIL BAŞLAR?
Yağlanan deride önce komedon denilen siyah ve beyaz yağlı kabarıklıklar ortaya çıkar. Sıkıldığında kurtçuk şeklinde uzar. İlk belirtiler alında başlar, sonra yanaklar, burun, çene, boyun, nadiren gövde hatta kalça bölgesine yayılır.
SİVİLCE OLUŞUMUNDA BESLENMENİN RÖLÜ NEDİR?
Diyetin sivilceler üzerindeki etkisi tam belirlenememişse de kalori alımının azaltılmasının ve fazla kilolardan kurtulmanın sivilce tedavisinde başarıyı artırdığı görülür.
Gençlerin genel büyüme ve gelişmelerini de olumlu etkileyecek dengeli protein, yağ, karbonhidrat, vitamin almaları, yeterli meyve ve sebze tüketmeleri, balık tüketimlerini artırmaları daha doğrudur.
SİVİLCE OLUŞUMUNU ALEVLENDİREN NEDENLER
-Kadınlarda adet öncesi alevlenme beklenir.
-Terleme, nemli iklim, yemek pişirilen sıcak ortamlarda çalışmak akneyi artırır.
-Fast-food restoranlarda çalışan gençlerde, örneğin sürekli patates kızartanlarda sivilceler şiddetlenir.
-Sigaranın sivilce şiddetini artırdığını gösteren çalışmalar vardır.
SİVİLCELER ERGENİN PSİKOLOJİSİNİ NASIL ETKİLER?
- Okul, iş ve özel hayatındaki ilişkilerinde utanma duygusu nedeniyle sıkıntılara yol açabilir.
- Kaşıntı, yanma, ağrı, kanama gibi rahatsız edici tablolar yaşanabilir.
- Kalıcı leke ve nedbeleşme en istenmeyen durumdur.
ERGENLİK SİVİLCELERİ NASIL TEDAVİ EDİLİR?
-Ergenlik sivilceleri 4-6 yıl devam eder. Tedaviye başlayan kişilerin bunun uzun süreceği konusunda bilgilendirilmeleri gerekir.
-Hafif aknelerde cildin aşırı yağını temizleyici ve bakteri üremesini engelleyici ürün kullanılması çoğu kez yeterlidir.
-Ancak hekzaklorofen içeren antibakteriyel sabunların kullanımı deterjan akne denilen özel bir sivilceye neden olur.
-İkinci aşamada ciltteki yağ salgısını azaltan krem, jel, losyonlar kullanılır.
-İyileşme olmazsa yerel antibiyotikler, ağız yoluyla antibiyotikler, doğum kontrol hapları denenebilir.
-En dirençli ve şiddetli akne formunda ise A Vitamini türevi kapsüller kullanılmaktadır.
-Akne tedavisi gören kişilerin hekimlerinin kontrolünde vitamin almaları, yeterli sebze-meyve tüketmeleri ve daha fazla balık yemeleri gerekir.
-Akne tedavisinde hemen her yöntemde deride kuruma, kızarma, kaşıntı ve tedavinin ilk günlerinde sivilcelenmede artış beklenir. Bu durumun yan etki veya alerji olmadığı konusunda hastalar bilgilendirilmelidir.
-Yine en etkili ve uzun tedavilerden sonra bile sivilceler tekrarlayabilir.
-Akne geçtikten sonra kalan izler için kimyasal soyma, lazer, dermaroller, dermabrazyon gibi işlemler uygulanabilir.
-Uzun ve zor akne tedavisinin amacı gençleri bir ömür sıkıntıya sokacak iz ve lekelerden korumaktır.