Erken tanı ve tedavi otizmli çocuklara gelecek umudu olacak

"Otizmde Tarama, Tanılama ve Eğitim Modelinin Geliştirilmesi Projesi" kapsamında İstanbul’da yaşayan, 18-36 ay arası çocuklar, otizm spektrum bozuklukları riskine karşı taranacak. Proje ile ilgili aile hekimlerinin bilgilendirilmesi çalışmalarının başladığını belirten Prof. Dr. Özgür Öner, "Amaç, 18-36 ay arasındaki çocuklara aşı, kontrol, muayene gibi sebeplerle bir araya gelen aile hekimlerine Otizm konusunda farkındalık oluşturmak ve çocukları bu dönemde tanılayarak tedavi ve eğitime erkenden başlamak" dedi.

HER 68 ÇOCUKTAN BİRİNDE GÖRÜLÜYOR

Otizm spektrum bozukluklarının her 68 çocuğun birinde görüldüğüne dikkat çeken Öner, "Bu, oldukça yüksek bir orandır. Otizm spektrum bozukluklarının erken tanınması ve yoğun bir tedavinin erken başlanması durumunda bozukluğun seyrinin daha iyi olabileceğini gösteren çalışmalar mevcuttur. Bu nedenle, otizm spektrum bozuklukları erken tanısı için tarama ilk adım olarak görülebilir. Bir yıl sürecek proje sonrasında İstanbul’da Otizm konusunda sağlıklı istatistikler elde edilmiş olacak" ifadelerini kullandı.

Tarama ve erken tanı için en uygun dönemin 18-36 ay arası olduğunu vurgulayan Özgür Öner, "Bu dönemde rutin çocukluk aşıları sırasında aile hekimleri ve onlar ile çalışan veya herhangi bir şekilde bu dönemde çocuklarla temas halinde olan bütün sağlık personeli otizm taraması için en uygun personeli oluşturmaktadır. Bu sağlık çalışanları, sağlıklı çocuk izlemini hali hazırda yürütmektedir; yapılması gereken bu izleme otizm tarama ve değerlendirilmesinin yerleştirilmesidir.

PSİKİYATRİS UZMANINA GÖRÜNMELİLER

En uygun görünen yöntem, sık kullanılan bir tarama ölçeği (örneğin M-CHAT-RF) kullanılması ve sağlık personelinin otizmin temel bulgularını gözlemlemeyi öğrenmesidir. Ölçekte belli bir puanın üzerinde alan çocukların anne babaları ile daha sonra otizm lehine görünen davranışların daha ayrıntılı bir değerlendirmesinin telefon veya yüz yüze görüşme ile yapılması gerekir. Bu değerlendirme sonucunda da risk altında görülen olguların, kardeşinde otizm olan bütün çocukların ve anne/babanın otizm ile ilgili endişelerini ifade ettiği tüm çocukların ayrıntılı bir değerlendirme için çocuk ve ergen psikiyatrisi uzmanına yönlendirilmesi gereklidir" diye konuştu.

Özgür Öner, taramadan sonra kesin tanı konması ve vakit kaybetmeden eğitim sürecinin başlaması gerektiğinin altını çizerek, "Ne yazık ki, bu adımların her ikisinde de yurdumuzda ciddi sorunlar bulunmaktadır. Daha fazla uzmanın dengeli dağılımının ve uzmanların hizmet içi eğitimlerinin sağlanması, sağlık kurulu ve ‘Rehberlik Araştırma Merkezi’ raporlama süreçlerinin daha pratik hale getirilmesi, özel eğitim kurumlarının yetkinliklerinin ve bu kurumların denetimlerinin arttırılması, devletin ve özel sigortaların daha yoğun bir eğitimi desteklemesinin sağlanması gerekmektedir" dedi.