Evcil hayvanlardan bulaşan hastalıklar

Çoğu hastalık hayvanlardan insanlara bulaşmaz. Ancak koli basili, saçkıran, kuduz gibi zoonoz olarak adlandırılan hastalıklar, hayvanlardan insanlara bulaşabiliyor. Evcil hayvanlar da düzenli veteriner kontolleri yapılmazsa ve bakımları aksatılırsa bu gibi hastalıkları yaymaya eğilim gösterebilirler. Evcil hayvanlarla bağlantılı hastalık salgınları artıyor gibi görünüyor. Genel olarak hayvanların ve evcil hayvanların hastalıkların insanlara yayılabilmesi yeni bir durum değil. İnsanların hayvanlardan aldığı hastalıklar zoonotik hastalıklar veya zoonozlar olarak bilinir. Günümüzde bu tür bulaşmaların olasılığı oldukça zayıftır.Vanderbilt Üniversitesi Bulaşıcı Hastalıklar Bölümü'nden Prof. Dr. William Schaffner, 'Evcilleştirilmiş bir hayvandan zoonoz bulaşma riski gerçekten çok küçük' dedi. Yine de, evcil hayvan sahiplerinin bu risklerin farkında olması gerekiyor.Evcil hayvanlar bazen, hayvanlar üzerinde zararlı bir etkisi olmayan ancak insanlara zarar veren mikroplar taşıyabilirler.Schaffner, 'Birçok bulaşıcı hastalık, hayvan popülasyonunda yaygın olan patojenlerden, virüslerden kaynaklanmaktadır' dedi. 'İnsan nüfusu arttıkça ve daha önce nadiren yaşadığı bölgelere taşındıkça, virüs taşıyan bu hayvanlarla temas etme olanakları da artmaktadır. Bu patojenlerin bize bulaşması bir tür kaza, ama virüsler bizi etkiliyor.'Bu patojenlerin hayvanları değil de insanları etkilemesi evrimin bir ürünü olarak düşünülüyor. Aslında, evcil hayvanlar temel olarak çevremize giren vahşi hayvanlardır.Profesör Schaffner sözlerine şöyle devam etti: 'Kaplumbağalar normalde evlerde yaşamıyorlar, ancak evcil hayvan olarak yetiştirilirlerse, onlara dokunuruz, ellerimizi kirletiriz ve sonra ağız ve burunlarımıza dokunuruz. Kaplumbağa salmonella mikrobu ile bin yıllık bir ilişkiye sahip, ancak evcilleştirilmiş kaplumbağa salmonella'yı evlere getirdi.'Bazı insanlar zoonoz hastalıklara karşı daha dayanaksız. Ulusal ve Zoonotik Bulaşıcı Hastalıklar Merkezindeki Bir Sağlık Ofisi müdürü Dr. Casey Barton Behravesh ,'Hastalıklara ve enfeksiyonlara daha duyarlı insanlar, kemoterapi geçiren kişiler gibi, bağışıklık sistemi zayıflamış insanlardır. 5 yaş ve altı çocuklar ve 65 yaş ve üstü yetişkinler de risk altındadır. Çocuklar hayvanları yalama gibi daha riskli davranışlarda bulunuyorlar. Hamile kadınlar, bazı mikropların kontaminasyonundan kaynaklanan olumsuz etkilere karşı hassastır. Sağlıklı insanlar bile risk altında' dedi. Mantarın neden olduğu cilt ve kafa derisi hastalığı olan saçkıran, hayvandan hayvana ve hayvandan insana temas yoluyla geçer. Enfeksiyonla temas eden bir nesneye veya yüzeye dokunarak da transfer edilebilir.Saçkıranlı kişilerde pullu, kızarık, dairesel ve kaşıntılı bir döküntü görülür.Bir evcil hayvanın saçkıran enfeksiyonu belirgin olmayabilir, ancak yavru köpekler ve kedi yavruları belirtiler gösterebilir. Genellikle kürklerinde tüysüz alanlar, kabuklanma ve kızarıklık görülür.Saçkıran potansiyeli olan evcil hayvanlar veterinere götürülmelidir. Kampilobakter, köpeklerin ve kedilerin dışkısı ile temas yoluyla insanlara geçen bakterilerin neden olduğu bir hastalıktır.İnsanlar mikroba maruz kaldıktan sonraki iki ila beş gün içinde ishal, kramp, karın ağrısı ve ateş belirtileri gösterir.Tipik olarak, semptomlar bir hafta içinde geçtiği için tedavi gerekmez. Adından da anlaşılacağı gibi, bu mikrobu taşıyan bir kedi, bir kişiyi ısırırsa veya tırmalarsa veya bir kişinin açık yarasını yaladığında bulaşır.Kedilerin yüzde 40'ı hayatının bir döneminde enfeksiyona neden olan bakterileri taşımasına rağmen, yavru kedi ısırması veya çizilmesi ve bu nedenle enfeksiyonu insanlara geçirmesi daha olasıdır.Bakteriler yaranın bölgesinde hafif ancak ağrılı bir enfeksiyona neden olarak şişer ve lezyonlar üretir.Kedi tırmığı hastalığına yakalanan bir kişi ateş, baş ağrısı, iştahsızlık ve bitkinlik gösterebilir. Kaplumbağalar, salmonella enfeksiyonlarını taşıyabilen ve geçirebilen tek evcil hayvan değildir.Kertenkeleler, kurbağalar ve diğer tüyler ürpertici, ürpertici hayvanlar hastalığa neden olan bakterileri taşıyabilir.Çoğu insan kontamine gıdalardan salmonella enfeksiyonu bulaşmasına rağmen, enfekte hayvanlarla (küçük kaplumbağalar gibi) temas da hastalığa neden olabilir.Salmonelloz belirtileri, enfeksiyondan 12 ila 72 saat sonra ortaya çıkan ishal, ateş ve karın kramplarıdır.Çoğu insan dört ila yedi gün içinde tedavi görmeden iyileşir, ancak bazı kişilerde ishal şiddetli olabilir. Kemirgenler yaygın evcil hayvanlar olmasa da, Amerika'da bu yılın başlarında yedi eyalette 17 kişiyi etkileyen kemirgen kaynaklı Seul virüsü patlak verdi.Kemirgenlerin dışkısı, idrarı veya tükürüğü ile temasa geçen insanlara bulaşabilir.Virüs bulaşan insanlar genellikle hafif veya hiç semptom göstermez. Bununla birlikte, bazıları böbrek sendromlu bir tür hemorajik ateş geliştirecek ve yaklaşık yüzde 2 oranında ölüm meydana getirir. Papağan ateşi, psitakozun bilindiği gibi, bakterilerin neden olduğu ve enfekte papağanlardan, güvercinlerden, serçelerden, ördeklerden, tavuklardan, martılardan ve diğer türlerden bulaşan bir hastalıktır. Psittakoz akciğerleri etkileyebilir ve pnömoniye neden olabilir. Diğer belirtiler ateş, ağrı, baş ağrısı ve kuru öksürüktür.