Giriş
10 soruda doğru müteahhit seçimi
İstanbul’da son yaşanan deprem, kentsel dönüşüme talebi artırdı ve başvurular hız kazandı. Özellikle ‘Yarısı Bizden’ kampanyasında desteklerin konutlarda 1 milyon 875 bin liraya, işyerlerinde de 1 milyon liraya yükseltilmesi, vatandaşların dönüşüme daha sıcak bakmasını sağladı. Ancak dönüşüme başvurulurken, en kritik aşama olan müteahhit seçimi aceleye getirilmemeli.
Yanlış bir tercih, telafisi zor maddi kayıplara ve zaman kaybına yol açabiliyor. Bu nedenle iyi bir araştırma yapmak şart. İnşaatçılar ve Gayrimenkul Geliştiricileri Derneği (İNDER) tarafından hazırlanan ‘Kentsel Dönüşüm ve Dönüşüm Alanlarında Müteahhit Seçme Rehberi’ ışığında doğru müteahhit seçimine yönelik 10 soruyu yanıtladık...
SIKI ARAŞTIRMA YAPIN
1- İlk adım ne olmalı?
Depreme karşı dayanıklı ve yaşanabilir yapılar inşa edebilmek için projeyi üstlenecek müteahhitin güvenilir ve yetkin olması şart. Henüz risk tespiti yapılmadan önce arsa sahiplerinin organize olup firmalardan teklif alması ve kıyaslama yapması süreci hızlandırır.
2- Müteahhitin yetkili olup olmadığı nasıl öğrenilir?
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın verdiği Müteahhitlik Yetki Belgesi’ne sahip olup olmadığı kontrol edilmeli. Ayrıca meslek odalarından da müteahhit firma sorgulanabilir.
3- Referansları ve bitirdiği işler var mı?
Bu süreçte, öncelikle sektördeki referansları ve geçmiş projeleri incelemek önemlidir. Müteahhitlerin daha önce tamamladıkları projeler, iş kalitesi ve müşteri memnuniyeti hakkında önemli bilgiler sağlar. Müteahhidin daha önce tamamladığı projeleri ziyaret etmek, orada yaşayanlarla görüşmek önemli fikirler verebilir.
4- Güvenilirlik için hangi belgeler önemli?
Yetki belgesi, sigorta poliçeleri, banka teminat mektupları ve varsa banka referans mektupları mutlaka kontrol edilmeli.
MALİ VE TEKNİK GÜCÜ SORGULAYIN
5- Müteahhitin mali gücü nasıl öğrenilir?
Sözleşme imzalamadan önce, müteahhidin finansal yeterliliğini anlamak için, şirketin sermaye yapısını ve finansal geçmişini detaylı bir şekilde araştırmak önemli. Şirketin sermaye yapısı, geçmişi, Findeks raporu, banka referansları ve ortakların mali sicili mutlaka incelenmeli.
6- Teminat olarak neler istenebilir?
Proje sürecinde güvence sağlamak için müteahhitten talep edebileceğiniz teminat türleri performans teminatı, ön ödeme teminatı, sözleşme kapsamında verilecek teminat mektubu, inşaat teminatı ipoteği ve garantör olabilir. Kentsel dönüşüm kanunu uyarınca ruhsat alınması aşamasında yapı maliyetinin yüzde 10’u teminat mektubu veya nakit olarak isteniyor. Müteahhit bu şartı da sağlamalı, yoksa ruhsat alamaz.
7- Teknik yeterliliği nasıl anlaşılır?
Müteahhidin geçmiş projeleri ve tamamladığı işlerin kalitesi, işçilik standartları hakkında önemli bilgiler sunar. Müteahhidin sahip olduğu sertifikalar, lisanslar, meslek odalarına üyelikleri ve ekipmanları mesleki yeterlilik ve sektördeki güvenilirliğini hakkında önemli göstergelerdir. Ayrıca çalışacağı taşeron firmaları da araştırın.
TEKLİFLER YANILTMASIN
8- Fiyat ve metrekare cazip ama riskli mi?
Müteahhit seçiminde sık yapılan hatalardan biri, yeterli araştırma yapmadan genel olarak yalnızca müteahhittin teklif ettiği metrekareye göre karar vermektir. Düşük maliyetli veya fazla metrekareli bir teklif cazip görünse de işçilik kalitesi, malzeme standartları ve projenin zamanında tamamlanma durumları göz önünde bulundurulmalıdır.
9- Sözleşmede hangi maddeler olmalı?
Sözleşmenin her yönüyle, özellikle de kapsam, inşaat ruhsatı alma, iş bitirme ve iskan sürelerinin maliyet, zaman çizelgesi ve değişiklik yönetimi prosedürleriyle ilgili bölümlerin net olması önemlidir. Yer teslimi, ruhsat alma, iş bitirme süresi, daire paylaşımı, teknik şartname, cezai şartlar gibi konular açıkça belirtilmeli. Paylaşım şeması sözleşmeye eklenmeli, tapuda kat irtifakı kurulurken sorun yaşanmaması için yönetim planı da ek dosya olmalı.
10- Vekalet istenirse dikkat edilmesi gerekenler nedir?
Vekaletnamenin kapsamı dar olmalı, kritik işlemler için özel şartlar belirlenmeli ve süresi net olarak yazılmalı.