Giriş
Hakkari dağlarında kendi kendine yetişiyor, toplaması çok zahmetli! Destesi 100 TL: Tıkalı damarları yağ çözücü gibi açıp tansiyonu ve kan şekerini dengeliyor!
Doğu Anadolu Bölgesi'nin yüksek kesimlerinde kendiliğinden yetişen ve ‘yayla muzu' olarak bilinen şifalı bitkinin destesi Hakkari'nin Yüksekova ilçesinde 100 TL'den satışa çıkarıldı. Peki, bu besinin faydaları neler? İşte detaylar...
Doğu Anadolu Bölgesi'nin yüksek kesimlerinde doğal olarak yetişen ve yöre halkı tarafından ışkın veya yayla muzu adıyla bilinen ve sevilerek tüketilen ekşimsi uçkun bitkisi, Yüksekova'da satışa çıkarıldı. Destesi tezgâhlarda 100 TL'den satılırken, dağların yüksek kesimlerinde büyük zorluklarla toplanan bitki, iş imkânı olmayan çoğu insanın da geçim kaynağı oldu. İşsiz vatandaşlar bin bir zorlukla topladıkları uçkunları torbalarla getirdikleri şehir merkezindeki ana caddelerde satışa sunarak aile bütçelerine katkıda bulunuyor.
Bölge insanı tarafından büyük bir beğeniyle tükettiği ve özellikle sarılık, tansiyon, mide rahatsızlıkları ve diyabet gibi hastalıklara iyi geldiği öne sürülen uçkun bitkisinin bu sene az olması ise dikkat çekti. Bu sene zar zor getirdikleri uçkunun destesini 100 TL'den sattıklarını belirten Selim Duman, "Her sene olduğu gibi dağlarda yetişen uçkunları getirdik ama bu sene yok denecek kadar az diyebiliriz. İklim değişikliği mi ya da bir sene yetişip bir sene yetişmiyor mu onu anlamadık. Yüksekova'da 300'e yakın kişi bununla geçimini sağlıyor. Az olduğu içinde destesini 100 TL'den satıyoruz" dedi.
UÇKUN (YAYLA MUZU) BİTKİSİNİN FAYDALARI NELERDİR?
Doğu Anadolu’nun yüksek yaylalarında bahar geldi mi toprak yüzünü gösteren özel bir bitki vardır: Uçkun, halk arasında “yayla muzu”, “ışkın” veya “dağ muzu” olarak da bilinir. Ekşi-tatlı lezzetiyle damakta iz bırakır, şifalı yapısıyla ise bedenin dengesini sağlar. Genellikle çiğ tüketilen bu yabani ot, doğanın en cömert armağanlarından biridir. Peki bu “ekşi mucize” nelere iyi gelir?
GÜÇLÜ BİR ANTİOKSİDAN KAYNAĞIDIR
Uçkun, serbest radikallere karşı savaşan doğal antioksidanlar bakımından zengindir. Vücudu zararlı maddelerden temizler, bağışıklık sistemini güçlendirir. Özellikle mevsim geçişlerinde bağışıklık desteği için birebirdir.
KANSERE KARŞI KORUYUCUDUR
İçeriğinde bulunan resveratrol maddesi, bilimsel çalışmalarda kanser hücrelerinin yayılmasını yavaşlatıcı etkileriyle dikkat çekiyor. Bu yüzden halk arasında “doğal kemoterapi” olarak bile anıldığı olur. Özellikle mide, kolon ve akciğer kanserine karşı koruyucu etkisi olduğuna inanılır.
SİNDİRİMİ DESTEKLER, İŞTAH AÇAR
Lif bakımından zengin bir bitkidir. Sindirim sistemini düzenler, bağırsakların sağlıklı çalışmasına katkı sağlar. Ayrıca doğal bir iştah açıcı olarak da bilinir.
KALP VE DAMAR SAĞLIĞINI KORUR
İçeriğindeki antioksidan ve mineraller, kolesterolü dengelemeye ve damarları korumaya yardımcı olur. Düzenli ve dengeli tüketildiğinde kalp-damar hastalıklarına karşı vücudu güçlendirir.
VÜCUT DİRENCİNİ ARTIRIP HALSİZLİĞİ AZALTIR
Yorgunluk, halsizlik, bahar aylarında sıkça görülen “mevsim geçişi sendromu” gibi durumlarda uçkun, enerji veren etkisiyle öne çıkar. İçeriğindeki C vitamini ve doğal şekerler sayesinde vücuda hızlı bir destek sağlar.
ANTİBAKTERİYEL VE ANTİVİRALDİR
Uçkunun doğal içeriği, bazı bakteri ve virüslere karşı koruyucu özellikler taşır. Özellikle soğuk algınlığı, grip gibi hastalıkların yaygın olduğu dönemlerde bağışıklık sistemini desteklemek için tercih edilir.
TANSİYONU VE KAN ŞEKERİNİ DENGELER
Uçkun bitkisi, içerdiği doğal bileşenler sayesinde tansiyon ve kan şekeri üzerinde dengeleyici etkilere sahip olabilir. Özellikle antioksidan ve lif bakımından zengin olması, kan basıncının dengelenmesine yardımcı olurken, kalp sağlığını da destekler. Aynı zamanda düşük glisemik indekse sahip olması, kan şekerinin ani yükselmesini engeller ve insülin hassasiyetini artırabilir. Bu nedenle, şeker hastalığı (diyabet) olan bireyler için uçkun, dengeli ve ölçülü tüketildiğinde faydalı bir doğal destek olabilir. Ancak, düzenli ilaç kullanan tansiyon veya diyabet hastalarının, uçkunu tıbbi tedavilerle birlikte kullanmadan önce mutlaka doktorlarına danışmaları önerilir.
UÇKUN NASIL TÜKETİLİR?
- Çiğ olarak: Sapları soyularak çiğ şekilde tüketilir. En yaygın ve doğal şeklidir.
- Salatada: Limon ve tuzla tatlandırılarak salata şeklinde hazırlanabilir.
- Kaynatılarak: Çay ya da şurup gibi demlenip içilebilir.
- Reçel & marmelat: Hafif kaynatılarak tatlı formda da değerlendirilebilir.
DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
Aşırı tüketimi mide hassasiyeti olan kişilerde ekşiliği nedeniyle rahatsızlık verebilir.
Böbrek sorunu yaşayanların tüketmeden önce doktoruna danışması önerilir (oksalat içeriği nedeniyle).
Uçkun, doğanın en şifalı ve en lezzetli hediyelerinden biri. Bahar aylarında toprakla buluşan bu mucizevi bitki, hem sağlığa hem damağa hitap ediyor. Doğadan gelen bu ekşi tat, geleneksel şifa yöntemlerinin de vazgeçilmezlerinden biri olarak mutfaklarda yerini almaya devam ediyor.