Giriş
Kiralık konut dönemi ilk kez başlıyor! TOKİ eliyle 500 bin adet yapılacak
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, ‘Yüzyılın Konut Projesi ’ adı verilen kampanya kapsamında 81 ilde 500 bin sosyal konut yapılacağını açıkladı. 500 bin adetlik sosyal konut seferberliğinde, öncekilerden farklı olarak ilk kez ‘kiralık konut’ da devreye giriyor. İstanbul’da sosyal konutların bir kısmı uygun şartlarla kiralanacak. Kiralık sosyal konuttan nasıl yararlanılacak, kira rakamları ne olur, kiralar düşecek mi? İşte beklentiler...
Türkiye tarihinin en büyük sosyal konut seferberliği için düğmeye basıldı. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, ‘Yüzyılın Konut Projesi ’ adı verilen kampanya kapsamında 81 ilde 500 bin sosyal konut yapılacağını açıkladı. Deprem konutlarının yıl sonuna kadar teslim edilmesinin akabinde Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı koordinesinde TOKİ tarafından hayata geçirilecek sosyal konut projesi başlayacak. Bu kampanyada ilk kez kiralık konutlar da devreye giriyor. Sosyal konutların bir kısmı uygun şartlarla kiralanacak. Kiralık konutlar sadece İstanbul’u kapsayacak. Şehrin iki yakasında da bu konutların yer alması planlanıyor.
PİYASAYI NASIL ETKİLER?
Son yıllarda kira ücretlerinin çok sert yükseldiği İstanbul’da ortalama kira 32 bin lira seviyesinde bulunuyor. Bu rakam evin büyüklüğüne ve semtine göre daha da artabiliyor. Yükselen kiralar bütçeleri zorlayınca, dar gelirli vatandaş kiracılıkta zorlanmıştı. Devreye alınacak bu yeni uygulamanın, konutlar hayata geçtiğinde İstanbul’un kiralık piyasasında rahatlama yaratması bekleniyor. Uzun vadede kalıcı kiralık konut stoku çoğaldığında kentteki kiraların artış hızını baskılaması öngörülüyor.
Türkiye tarihinin en büyük sosyal konut seferberliği için düğmeye basıldı. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, ‘Yüzyılın Konut Projesi ’ adı verilen kampanya kapsamında 81 ilde 500 bin sosyal konut yapılacağını açıkladı. Deprem konutlarının yıl sonuna kadar teslim edilmesinin akabinde Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı koordinesinde TOKİ tarafından hayata geçirilecek sosyal konut projesi başlayacak. Bu kampanyada ilk kez kiralık konutlar da devreye giriyor. Sosyal konutların bir kısmı uygun şartlarla kiralanacak. Kiralık konutlar sadece İstanbul’u kapsayacak. Şehrin iki yakasında da bu konutların yer alması planlanıyor.
PİYASAYI NASIL ETKİLER?
Son yıllarda kira ücretlerinin çok sert yükseldiği İstanbul’da ortalama kira 32 bin lira seviyesinde bulunuyor. Bu rakam evin büyüklüğüne ve semtine göre daha da artabiliyor. Yükselen kiralar bütçeleri zorlayınca, dar gelirli vatandaş kiracılıkta zorlanmıştı. Devreye alınacak bu yeni uygulamanın, konutlar hayata geçtiğinde İstanbul’un kiralık piyasasında rahatlama yaratması bekleniyor. Uzun vadede kalıcı kiralık konut stoku çoğaldığında kentteki kiraların artış hızını baskılaması öngörülüyor.
KURA İLE BELİRLENECEK
Peki, sistem nasıl işleyecek? Kiralık sosyal konutlarda da hak sahipleri kura ile belirlenecek. Projenin detayları açıklandığında başvuru zamanı, evlerin yeri, sayısı da belli olacak. Devlet, bu konutlar için bir kira tutarı belirleyecek. Kira artışlarının da yasal oran olan 12 aylık ortalama enflasyona göre yapılacağı düşünülüyor. Ancak, daha düşük bir artış oranının belirlenmesi de gündeme gelebilir. Böylece, kira seviyeleri devlet tarafından belirlenmiş üst sınırlarla kontrol edilmiş olacak.
AVRUPA’DA YAYGIN
Kiralık sosyal konut uygulamaları dünyada da yaygın. Avrupa’da özellikle Hollanda ve Avusturya bu konuda öne çıkıyor. Avusturya’da Viyana’daki konutların yaklaşık yüzde 40’ının sosyal kiralık olduğu, Hollanda’da da nüfusun yaklaşık yüzde 30’unun sosyal kiralık konutlarda yaşadığı hesaplanıyor. Danimarka ve İsveç’te de kapsayıcı modeller bulunurken İspanya, İtalya, Portekiz gibi ülkelerde kiralık konut stoku yüzde 5’leri geçmiyor. Avrupa’da kiralık konutları genelde belediyeler işletiyor.
FAYDASI NE OLUR?
Sektör temsilcilerinin, kiralık konutun piyasaya etkilerine yönelik ortak görüşü şu şekilde:
* Kira baskısını hafifletmesi: Talebin bir kısmı kamu stokuna yönelince özel kiralardaki talep baskısı azalabilir.
* Gelir grupları: Dar gelirlileri doğrudan hedeflemesiyle kira yükü azalır.
* Piyasa düzenleme işlevi: Kamu kiraları ‘taban’ görevi görerek aşırı yükselişi sınırlayabilir.
* Uzun vadede yatırımların yönlendirilmesi: Kentsel dönüşüm ve altyapı planlarıyla eşgüdümlü ilerlenirse sürdürülebilir yerleşimler oluşur ve uzun vadede barınma sorunu çözülür.
EV HAYALİ KURANLAR DİKKAT! KONTENJAN, KURA, GELİR ŞARTI
3 ÇOCUKLU AİLELER
Cumhuriyet tarihinin en büyük sosyal konut seferberliğinin detaylarını önümüzdeki günlerde Cumhurbaşkanı Erdoğan açıklayacak. Detayların ekim ayı içerisinde duyurulması bekleniyor. Bu projede de öncekilerde olduğu gibi şehit yakınları ve gazilere, emeklilere, engellilere ve gençlere kontenjan ayrılacak. Özel kontenjanlara bu yıl ilk kez çocuk kriteri de ekleniyor. Yeni kampanyada en az 3 çocuğu olan ailelere özel bir kontenjan da olacak. Ayrıca depremden etkilenenler için de kontenjan planlanıyor.
UYGUN MALİYETLE
Kampanya ile 81 ilde vatandaşların çok daha uygun maliyetlerle konuta ulaşımı planlanıyor. Uzun vade, uygun ödeme planları, uygun fiyatlarla dar gelirli ev sahibi olabilecek. Konut fiyatlarının piyasa altında tutulacağı sosyal konutta ödeme vadelerinin 20 yıla yayılması öngörülüyor. Dar gelirlilerin faydalanması için projeye başvuru şartları da olacak. Geçmiş kampanyalarda olduğu gibi TC vatandaşı olunması, 18 yaşını doldurmak, başvuruda bulunanların kendileri, eşleri ve velayetleri altındaki çocukları üzerine konut olmaması ve belirlenen hane halkı gelir miktarının aşılmaması gibi şartlar aranacak.
2026’DA BAŞLAYACAK
Bu projelerden ev sahibi olmak isteyenler önce başvuru yapacak, daha sonra kura ile hak sahipleri belli olacak. İnşaatların ise 2026 yılının ilk çeyreğinde başlaması planlanıyor. Orta Vadeli Program ’da nüfus artışı başta olmak üzere konut ihtiyacına yönelik taleplerin karşılanacağı, sosyal konut üretiminde kapsayıcı, sağlıklı, güvenli ve dirençli yaşam alanları gözetilerek inşa çalışmalarının 2026 yılının ilk çeyreğinde başlatılacağı vurgulanmıştı.
HAZIRLIKLAR TAMAMLANDI
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, TOKİ’nin İlk Evim Projesi kapsamında yapımını tamamladığı Muğla’nın Seydikemer ilçesindeki sosyal konutların görüntülerini paylaştı. Bakan Kurum, “Niyazi kardeşimizin, Güllü ablamızın heyecanına, mutluluğuna bakar mısınız? Bu mutluluğu tüm vatandaşlarımızın gözünde görmek için, 500.000 yeni konut için TOKİ ile hazırlıklarımız tamam” dedi.
1 milyon 740 bin
Türkiye genelinde bugüne kadar TOKİ eliyle inşa edilen sosyal konut.
280 bin
İnşası devam eden sosyal konut.