Giriş
TBMM arşivinden tarihi an... İlk 23 Nisan kutlamaları böyle yapılmış!
Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün, milletin egemenliğini çocuklarla taçlandırarak armağan ettiği 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı, yıllardır yurt genelinde büyük bir gurur ve coşkuyla kutlanıyor. Bu anlamlı günün ilk kutlamalarına dair belgeler ise Türkiye Büyük Millet Meclisi arşivlerinde titizlikle saklanıyor.
23 Nisan, ilk kez 1921 yılında "Milli Bayram" olarak kabul edildi. Bu özel gün, TBMM’nin kuruluşunun birinci yıl dönümünde, 23 Nisan 1921’de yasalaşarak milli bayram olarak ilan edildi ve 2 Mayıs 1921'de yürürlüğe girdi. Sadece iki maddelik bu tarihi kanunda, 23 Nisan’ın "Türkiye Büyük Millet Meclisinin ilk açılış günü olarak milli bayram" ilan edildiği açıkça belirtiliyor. Yürürlüğe konulması ise Meclis yetkisine bırakılmıştı.
Atatürk’ün himayesinde, 1927 yılında bu özel gün, ilk kez Çocuk Bayramı olarak kutlandı. Böylece dünya tarihinde çocuklara armağan edilen ilk ve tek bayram olma niteliği kazandı. O günden bu yana tam 97 yıldır her 23 Nisan, çocukların bayramı olarak sevinçle kutlanıyor.
Zamanla gelişen yasa düzenlemeleriyle birlikte, 23 Nisan’ın adı ve içeriği de evrim geçirdi. 1935’te çıkarılan bir yasayla "Ulusal Egemenlik Bayramı" ismini aldı. 1983’te ise yapılan değişiklikle bugünkü halini aldı: "Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı."
1979 yılında 6 ülkenin katılımıyla uluslararası boyuta taşınan bu özel gün, artık dünyanın dört bir yanından gelen çocuklarla birlikte kutlanıyor. Türkiye, çocuklara bayram hediye eden ve bunu tüm dünya çocuklarıyla paylaşan ilk ve tek ülke olma ayrıcalığını korumaya devam ediyor.
Her yıl okullarda, devlet kurumlarında, yurt içi ve dışı temsilciliklerde büyük bir coşku ve birlik duygusuyla kutlanan 23 Nisan, milli egemenliğin ve çocuk sevgisinin birleştiği en özel günlerden biri olarak kalplerdeki yerini koruyor.
ARŞİVLERDE SAKLANAN İLK TÖREN ANILARI
İlk kutlamalara ait değerli fotoğraf ve belgeler bugün TBMM arşivlerinde özenle korunuyor. Bu belgeler arasında, 1927 yılında ilk kez düzenlenen Çocuk Bayramı’na dair Hakimiyet-i Milliye gazetesinde yayımlanan bir habere ait gazete kupürü de yer alıyor.
24 Nisan 1927 tarihli bu gazetede, “Çocuk Bayramı Sevinçle Kutlandı” başlığıyla yer alan haberde, etkinliklerin toplumda büyük ilgi uyandırdığı ve çocukların bu özel günü neşeyle karşıladığı ifade ediliyor.
Arşivlerde yer alan siyah-beyaz fotoğraflarda ise, bayram sevinciyle gülümseyen minik yüzler, dönemin geleneksel kıyafetleri içinde yer alıyor. O ilk coşkunun izleri, aradan geçen onca yıla rağmen, bu karelerde hala taze şekilde hissediliyor.
98 YILDIR ÇOCUK BAYRAMI OLARAK KUTLANIYOR
Öte yandan 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı, 23 Nisan 1921'de milli bayram olarak kutlanmaya başlandı.
23 Nisan'ın Milli Bayram Addine Dair Kanun, Birinci Büyük Millet Meclisinin açılışından bir yıl sonra, 23 Nisan 1921'de kabul edildi ve 2 Mayıs 1921'de yürürlüğe girdi.
1921'de milli bayram olarak kutlanmasına karar verilen 23 Nisan, 1927'de Atatürk'ün himayesinde ilk kez Çocuk Bayramı olarak kutlandı. Atatürk'ün çocuklara armağan ettiği 23 Nisan, 98 yıldır çocuk bayramı olarak kutlanıyor.
23 Nisan, 27 Mayıs 1935'te çıkarılan Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun ile "Ulusal Egemenlik Bayramı" olarak kutlanmaya devam edilirken 1981 tarihli Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun'da 20 Nisan 1983'te yapılan değişiklikle "23 Nisan Ulusal Egemenlik Bayramı"nın adı, "Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı" olarak değiştirildi.
İlk olarak, 6 ülkenin katılımıyla uluslararası boyuta taşınan bu milli bayramda, dünyanın birçok ülkesinden çocuklar Türkiye'ye 1979'da gelmeye başladı. Türkiye, dünyada çocuklarına bayram hediye eden ve bu bayramı bütün dünya ile paylaşan ilk ve tek ülke olmayı sürdürüyor.