Geminid göktaşı yağmurunu kaçırmayın!

Ege Üniversitesi Gözlemevi Müdürü Doç. Dr. Hasan Ali Dal, yıldız kaymasının hemen hemen her gün ve her saat oluşsa da zaman zaman daha sık gözlendiğini, bazı özel tarihler arasında "göktaşı yağmuru" görüldüğünü söyledi.

Dünya’nın ,güneş etrafındaki yörüngesinde dolaşırken yörüngesinde önüne çıkan ya da yakından geçen çeşitli büyüklüklerdeki göktaşlarını kendine çekerek atmosfere girmesine neden olduğunu anlatan Dal, şu bilgileri verdi:

GÖKTAŞI YAĞMURU NASIL OLUŞUR?

"Yıldız kayması adı verdiğimiz bu olay, aslında yer atmosferine giren milimetreden santimetreye kadar değişen boyutlarda, küçük göktaşlarının (meteor) yanıp yok olması esnasında bıraktıkları izdir. Saniyede 75-80 km hızla yer atmosferine giren bu küçük göktaşları, sürtünmeden dolayı ısınır ve yanmaya başlar. Bir taş nasıl yanar derseniz bu taşlar yüksek hızdan dolayı çok yüksek sıcaklıklara kadar ısınır. Isınınca da yapısındaki metal kısımlar erimeye başlarken karbon içerikli kısımlar ise gerçekten yanar. Isınan göktaşı neredeyse akkor hale gelir ve hızla hareket ettiği için de gökyüzünde bir iz bırakıyormuş gibi yanılsama meydana getirir."

00.00'DAN SONRA GÖRÜLEBİLECEK

Yeterince karanlık alanlarda gece saat 00.00’dan sonra saatte ortalama 50’ye yakın 'yıldız kayması' görülebileceğini ifade eden Dal, "İzlenmesi en güzel, en keyifli olan göktaşı yağmuru Quadrantid’ler, Persied’ler ve Geminid’lerdir. Bunun nedeni bu göktaşı yağmurlarında saatte 50’ye yakın 'yıldız kayması' gözlersiniz. Gökyüzünde resmen havai fişek gösterisi vardır." diye konuştu.

GEMİNİD ADI NEREDEN GELİYOR?

Söz konusu meteor yağmuru, 3200 Phaethon adlı sönük bir kuyrukluyıldızın, Güneş etrafındaki yörüngesinde dönerken arkasında bıraktığı kaya parçaları sonucunda oluşuyor. Dünya bu parçaların arasından geçerken bazıları atmosferde parçalanıyor ve bu olay dünyadan da izlenebiliyor. İkizler (Geminid) takımyıldızından saçılıyormuş gibi göründüğü için adını da bu yıldız grubundan alır.

GEMİNİD YILIN HANGİ DÖNEMİNDE GÖRÜLÜYOR?

Her sene 4-17 Aralık tarihleri arasında görülüyor. Zirve yaptığı 13-14 Aralık'ta, saatte yaklaşık 120 meteor gözlemlenebiliyor. Saniyedeki hızı 35 kilometre olan meteorları 1-2 saniye boyunca çizgi halinde görmek mümkün. Genellikle beyaz görünseler de sarı, yeşil ve mavi renklerde de karşınıza çıkabilir.

GEMİNİD EN NET HANGİ SAATLERDE GÖRÜLÜYOR?

En net görüldüğü saatler, tam karanlığın başlamasından tam karanlığın bitişine kadar. Yani güneş battıktan 1.5 saat sonra başlayan ve güneş doğmadan 1.5 saat öncesine kadar süren periyotta meteorlar daha net seçilebilecek.