İnternetine sahip çık!

İnternet yasasında yapılacak yeni düzenlemelerle gelecek yeni yasaklar bugün çeşitli illerde protesto edilecek.

Protesto 18.00'de İstanbul Taksim Meydanı’nda, İzmir’de, Ankara’da, Bursa, Denizli, Eskişehir, Adana, Aydın, Balıkesir, Kocaeli, Mersin gibi illerde gerçekleşecek.

2011'de 'internette filtre' düzenlemesine karşı 30 ilde eylem yapılmıştı.

PEKİ YENİ DÜZENLEME HANGİ YASAKLARI İÇERİYOR?

Muhabir Tuğba Tekerek, yeni internet düzenlemesinin neler getirdiğini ve neden karşı çıkıldığını 13 maddede şöyle özetliyor:

1- Yeni düzenleme erişim engellemede teknik olarak nasıl bir yenilik getiriyor? Mevcut alan adı temelli engellemenin yanısıra URL temelli, IP temelli “ve benzeri” engelleme getiriyor. “Ve benzeri” ifadesinin muğlaklığı endişe yaratırken URL temelli engelleme internetimizi büyük ölçüde değiştirecek. URL temelli engellemede sitenin tamamı değil (örneğin youtube), sadece sakıncalı içeriğin bulunduğu sayfa engellenecek.

2 - DNS ayarlarını değiştirerek engelli sitelere girmek mümkün olacak mı? Hayır. Teknik olarak bu da engellenecek. Erişim sağlayıcı (yani internet hizmeti aldığımız TTnet, Turkcell gibi şirketler) ayrıca engelleri aşmak için alternatif yollar kullanıp kullanmadığımızı da tesbit edip engellemekle yükümlü olacak.

3 - Bu yeni yöntemlere neden karşı çıkılıyor? Erişim sağlayıcı, hem URL temelli engelleme yapabilmek için hem de alternatif yollar kullanılıp kullanmadığımızı tesbit etmek için çok gelişkin bir altyapı kurup, kullanıcının internete gönderdiği bilgiler üzerinde derin veri analizi yapacak. Bu da mahrem bilgilerimize giriş izni demek. Böylece erişim sağlayıcı için hangi sitenin hangi sayfasına girdiğimiz, orada hangi içeriği gördüğümüz, oraya ne yazdığımızı görmek mümkün hale gelecek.

4 - Bu arada biz kişisel veri koruma kanununu Meclis’ten geçirdik mi? Hayır. 2008’den beri Meclis’te bekliyor.

5 - URL temelli engelleme sadece gözetlemeye zemin hazırladığı için mi eleştiriliyor? Hayır. Aynı zamanda çok fazla sayıda sayfaya erişim engellemesine mümkün kıldığı için eleştiriliyor. İlk bakışta URL temelli engelleme ilk bakışta tüm site engellenmeyeceği için iyi gibi görünüyor. Ancak, örneğin youtube sitesi toptan kapatıldığında, bu çok fazla tepki çekiyordu. Şimdi böyle bir tepki olmayacağı için oradaki pek çok videoyla ilgili erişimi engelleme kararı verilebilecek. “Müstehcenlik” nedeniyle bir yemek bloğundaki fotoğraf ya da hakaret nedeniyle bir caps’ için kolayca erişim engelleme kararı verilebilecek.

6 - URL temelli engelleme hangi ülkelerde uygulanıyor? Bunu en iyi uygulayan ülkenin Çin olduğu, ayrıca İran ve Suudi Arabistan’da da uygulandığı söyleniyor.

7 - Erişim engelleme mekanizması hukuki olarak nasıl çalışacak? Bir sitedeki içerik nedeniyle kişilik haklarının ihlal edildiğini düşünen kişi, siteye başvurmadan, doğrudan mahkemeye başvurabilecek. Mahkeme başvuruyu 24 saatte karara bağlayacak, erişimi engelleme kararı verebilecek. Bu kararın bildireceği Erişim Sağlayıcılar Birliği de 4 saat içinde o içeriğe erişimi engelleyecek.

8 - Bu mekanizmaya neden karşı çıkılıyor? Hakimlerin 24 saatte karar almalarının sağlıklı sonuçlar vermeyeceği söyleniyor. Duruşma yapmadan, karşı tarafa sormadan, bilirkişiye danışmadan verilecek bu kararlarla çok sayıda sayfa boşu boşuna kapanabilecek. Mahkemelerin daha çok erişim engelleme taleplerinin onay mercii haline gelmesinden edişe ediliyor.

9 - Bu arada biz “Uluslararası Siber Suçlarla Mücadele Sözleşmesini” imzaladık mı? İmzaladık ama 2010’dan bu yana Meclis’ten onay kanununu geçirip yürürlüğe sokamadık.

10 - İnternette “özel hayatın gizliliğini ihlal” eden bir içerik olduğunda mekanizma nasıl çalışacak? Kişi doğrudan TİB’e başvurabilecek. TİB Başkanı “gecikmesinde sakınca bulunan bir hal” görürse hemen erişim engelleme kararı verecek. Ve Erişim Sağlayıcılar Birliği bu kararı 4 saat içinde uygulayacak.

11 - Bu mekanizma neden eleştiriliyor? Hukuk sistemini devre dışı bıraktığı için. TİB Başkanı “özel hayat” gibi sınırları muğlak bir alanda subjektif bir değerlendirme yapacak. Örneğin bir bakanın bir mafya babasıyla hukuka uygun olarak çekilmiş bir fotoğrafı da özel hayat sayılıp, bu fotoğrafın bulunduğu sayfaya erişim engellenebilecek.

12 - Yeni internet düzenlemesi şirketler açısından ne getirecek? İşi içerik sağlayıcılara (örneğin bir blog yazarına ya da bir haber sitesine) internette yer sağlamak olan yer sağlayıcılar, mahkemenin sakıncalı bulduğu bir içeriği kaldırmaktan sorumlu olacak, kaldırmazlarsa ciddi para cezaları ödeyecekler. “Bu bizim işimiz değil, neden bu kadar ağır yasal yükümlülüklerin altına girelim” diyecek pek çok yer sağlayıcının yurtdışından hizmet vereceği, bunun da önemli bir ekonomiyi yurtdışına kaçıracağı söyleniyor.

13 - Sadece yer sağlayıcı şirketlerin mi yurt dışına gitmesi bekleniyor? Hayır. Örneğin 20 ülkeye ihracat yapan bir firmanın web sitesinde yer alan bazı görseller için onları “müstehcen” bulan mahkeme içerik kaldırma kararı verebilecek. O firma içeriğini kaldırdığı zaman ihracat yaptığı Almanya’daki müşterileri de görsellerini görememiş olacak. Bunun gibi pek çok firma, bu tip yasal düzenlemelere tabi olmamak için merkezini başka bir ülkeye taşımayı tercih edebilecek.