Giriş
Hamilelikte ruh sağlığını etkileyen durumlar
Hamilelik, hızlı artış gösteren hormonlar nedeniyle duygusal anlamda inişli çıkışlı bir dönemdir. Bazı kadınlar içinse ruhsal problemler yaratabilen etkenler var. Psikiyatrist/Psikoterapist Yrd. Doç. Dr. Rıdvan Üney, hamilelik boyunca ruh sağlığını etkileyen veya tehdit eden nedenler hakkında bilgi verdi.
Kadınların hamilelik döneminde ruh sağlığını etkileyen durumları Psikiyatrist/Psikoterapist Yrd. Doç. Dr. Rıdvan Üney anlattı.
Hamilelik dönemi, aileye yeni bir bireyin katılım heyecanı ile yaşanan bir 280 günlük özel bir süreçtir. Bu dönemde kadının bedeninde ve iç organlarında değişiklikler olur. Bu değişiklikler; rahim içinde büyüyen minik varlığın ihtiyaçlarını karşılamak üzere olmaktadır. Çok kısa bir dönemde oluşan bu hızlı bedensel değişiklikler ve dünyaya gelecek bebekle ilgili düşünceler kadını etkileyebilecektir. Ancak bir çok kadın için hamilelik güvenli, rahat ve mutlu bir şekilde geçebilir.
İlk hamilelik kadın için oldukça streslidir. Vücudunda oluşan değişikliklerin normal olup olmadığı konusunda zaman zaman kaygıya düşebilirler. Ev işlerinin hangisi ne kadar tehlikeli olduğu konusunda kuşkulu olabilmektedir. Çalışma yaşantısında, seyahatlerinde, gezerken nelere dikkat etmesi konusunu düşünebilirler. Yedikleri yiyeceklerin ya da kullandığı vitaminlerin riskini değerlendirmek isteyebilirler. Hamilelik süresince gittiği kontroller ve yapılan testlerin sonucu endişe yaratabilir. Doğum şeklinin ve yerinin seçimi sorun olabilir. Doğacak çocuğun sağlık yönünden sorunlu olup olmayacağı konusu sıkıntı yaratabilir. Yeni görünümünün ne kadarının kalıcı olacağı konusunda stresli olabilirler. Hamilelikte oluşabilecek hastalık ya da durumlarda ilaç kullanımındaki kısıtlamalar korku yaratabilir. Gebelik döneminde cinsellik konusunda kaygılı olabilirler. Maddi kaygılar bu dönemde daha fazla ön planda olabilir.
Gebelikte ruh sağlığı şu durumlarda daha fazla etkilenir:
1. Normal gebeliklerde yaşanan; bulantı, kokudan rahatsız olma, aşerme, duygusal değişkenlikler, uyku sorunları, yorgunluk
2. Daha önce düşük yapmış olmak
3. Tüp bebek deneyimleri olması
4. İleri yaş gebelikleri
5. Birden fazla çocuk yapmayı düşünmeyenler
6. Daha önce kürtaj yaptırmış olanlar
7. Gebelik döneminden önce başlayıp devam eden kronik hastalığı olanlar
8. Eşi ve eşinin ailesiyle sorun yaşayanlar
9. Evliliği kurtarmak amacıyla çocuk yapmak
10. Planlanmayan gebelikler
11. Gebelik öncesi ruhsal rahatsızlık geçirmiş olmak.
Hamilelik döneminde sık rastlanan psikiyatrik sorunlar, depresyon, endişe bozukluğu ve panik bozukluğudur.
Hamilelik dönemini ruhsal olarak daha iyi geçirmenin yolları:
1. Bu dönemde kaygılanılan konularda bir Kadın Hastalıkları ve Doğum uzmanından yardım alın.
2. İnternette forum sitelerinde genellikle olumsuz hikâyeler bulunmaktadır. Bu tip bilimsellik dışında yazılanlardan uzak durun
3. Dinlenmenize özen gösterin.
4. Sigaradan uzak durun.
5. Alkol ve uyuşturucu maddeleri hayatınızdan çıkarın.
6. Eşinizle daha fazla zaman geçirin, ondan bu sıkıntıları atlatma ile ilgili yardım isteyin.
7. Cinsellikten uzaklaşmayın. Hamilelikte cinsellik konusunda bilgi için Doğum uzmanınıza danışın.
8. Egzersiz yapın, bu ruh sağlınıza mutlaka olumlu yansıyacaktır.
9. Sevdiklerinizle zaman geçirin.
10. Ruhsal olarak zorlanmaya devam ediyorsanız psikiyatrist veya psikologdan yardım almaktan çekinmeyin.