Giriş
Her 5 erkekten 1'i bu sorunu yaşıyor: Kısırlık (Azoospermi nedir?)
Erkek kısırlığı, toplumda her 5 erkekten 1’inde görülüyor. Peki, erkek kısırlığı yeteri kadar biliniyor mu? Erkek kısırlığının nedenleri neler? Erkeklere bu konuda yeteri kadar tetkik yapılıyor mu? Kadın Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı Prof.Dr. Recai Pabuçcu, konuyla ilgili merak edilen sorulara yanıt verdi
Erkek kısırlığının nedenleri; beyinden salınan hormonlarda yaşanan sorunlar, testislerde üretim bozuklukları, üretilmiş spermlerin dışarı atılması aşamasında kanallar ile ilgili sorunlar ve nedeni bilinmeyen sorunlar olarak sıralanabilir.
Günlük hayatta erkek kısırlığı nedeni olarak en sık rastlananlar arasında:
- Y mikrodelesyonları: Gen sorunu
- İnmemiş testis: Testislerin yerine gelmemesi
- Varikosel: Testis damarlarında genişleme bulunuyor.
SPERM ÖRNEĞİNDE CANLI HÜCRE YOKSA...
Verilen sperm örneğinde canlı sperm hücresi yok ise bu duruma 'azoospermi' adı veriliyor. Bu durumlarda mutlaka sperm analizini birkaç gün sonra tekrar edilmeli. Tekrar azoospermi saptanır ise birtakım tetkikler istenmeli.
BAŞVURANLARIN YÜZDE 20'SİNDE AZOOSPERMİ GÖRÜLÜYOR
Azoospermi toplumun yüzde 1’inde, kısırlık nedeni ile hastaneye başvuranların ise yüzde 20’sinde karşımıza çıkabiliyor. Eğer menide hiç canlı sperm hücresi yok ise mutlaka ikinci test yapılmalı. Tekrar canlı sperm hücresi çıkmaz ise tanı koyulmalı.
AZOOSPERMİ SAPTANMASI HALİNDE ÇOCUK SAHİBİ OLUNABİLİR Mİ?
Azoospermi durumlarında yüzde 40 kanal tıkanıklıkları izlenir. Bu durumlarda nedene yönelik tetkikler gereklidir. Kanalların doğuştan olmaması, enfeksiyonlara bağlı olarak kanalların tıkanması durumlarında azoospermi olabilir. Bu durumlarda olgun sperm hücre elde etmek mümkündür. Özellikle tıkalı damarlardan girilerek sperm alınması veya kanal yok ise de testis dokusundan sperm alınması (TESE) ile mikroinjeksiyon yapılarak çocuk sahibi olmak mümkün olabilir.
Azoospermi durumlarının yüzde 60 kadarında ise testislerde üretim sorunu bulunuyor. Bu durumlarda olgun sperm elde etmek biraz daha zor olabiliyor.
Bu grubun içinde:
- Hipogonad yani doğuştan beyin hormonlarında sorun olanlar
- İnmemiş testisi olanlar,
- Kemo-radyoterapi nedeniyle üretim sorunu olanlar,
- Klinefelter sendromlu bireyler,
- Y-mikrodelesyonu olan bireyler ,
- Orşit dediğimiz testis enfeksiyonu geçirmiş olanlar,
- Testisten ameliyat geçirmiş olanlar sayılabilir.
Bu durumda, sperm analizinde canlı-olgun sperm hücresi elde edilemeyebilir. Bu aşamadan sonra hormonlara bakılarak gerekli hallerde hormon tedavisi verilebilir. Azoospermik olgularda sperm elde edebilmek için birtakım teknikler kullanılır.
TESE: Testislerden doku alınarak mikroskop altında sperm aranması
TESA: Testis kanallarından iğne ile sperm
Bu yöntemler ile yaklaşık yüzde 30-40 kadar erkekte canlı sperm hücresi bulunabiliyor.