İkinci el araba isteyenler dikkat! Yüzde 70'e dayandı! Uzmanlar uyardı

İkinci el otomobil pazarına, sıfır kilometre araçlardaki tedarik problemleri nedeniyle büyük talep yağdı. Türkiye'de 2021 yılında ikinci el araba satışları 7,5 milyon adedi buldu. Durum böyle olunca fırsatçılar da iş başına geçti. Uzmanlar, 2021 yılında satılan araçların yüzde 70’nin 'işlem gördüğünü' söyleyip vatandaşları uyardı. İkinci el otomobil piyasasında en fazla karşılaşılan sorunların başında ise 'kilometresiyle oynanmış araçlar' geliyor. Öte yandan otomobiller için merakla beklenen ÖTV matrah güncellemesi yapıldı. ÖTV oranı düşen otomobillere indirim gelecek. Peki hangi model araç kaç lira oldu? İşte detaylar... İkinci el otomobil piyasasında son zamanlarda artan dolandırıcılık haberleri dikkatleri bu alana çekti. Tercihlerin ikinci ele yöneldiği bugünlerde, fırsatçılar da iş başında! Sektör temsilcileri ve uzmanlar, risklere karşı çarpıcı uyarılarda bulunarak, eksperleri işaret etti. Betül Yasemin Keskin / Milliyet.com.tr - Sıfır kilometre araçlardaki tedarik problemleri ve ekonomik nedenlerle 2021 yılında ikinci el pazarına adeta nur yağdı. Türkiye'de geçen yıl ikinci el otomobil satışları 7,5 milyon adedi buldu. Sektörde yaşanan bu hareketlilik, çeşitli suistimalleri de beraberinde getirdi. 2021 yılında satılan araçların yüzde 70’nin 'işlem gördüğünü' ve incelenen araçlarda değişen, işlem gören parçalarda artış olduğunu söyleyen sektör temsilcileri, vatandaşları uyarıyor. Özellikle asıl mesleği otomobil alım-satımı olmayanların kâr elde etme isteği dolandırıcılığa daha fazla kapı aralıyor. Büyük mağduriyetlerin yaşandığı bu konuyla ilgili ise vatandaş ne yapacağını, nasıl bir yol izlemesi gerektiğini tam olarak bilmiyor. KİLOMETRESİYLE OYNANMIŞ ARAÇLARİkinci el piyasasında en fazla karşılaşılan sorunların başında 'kilometresiyle oynanmış araçlar' geliyor. Ankara Oto Galericileri Derneği ve Ankara Oto Galericileri Kooperatifi Başkan Yardımcısı Hamza Avcı, kilometre düşürme gibi dolandırıcılıklar hapis ile cezalandırıldığı için bu tip olaylarda son zamanlarda ciddi düşüş görüldüğünü söyledi. Satılmak üzere olan bir aracın kilometre bilgisi ve parçalarının değişip değişmediğiyle ilgili bilgilere ulaşılmasının önemli olduğunu söyleyen eksper Tamer Ekinci, Alıcılar, satın alacakları bir aracın kilometre durumunu HGS üzerinden kontrol edebilirler. Aracın servis geçmişine baktırıp kilometreden o şekilde emin olabilirler. Değişen parçalar için de gerçekten işini iyi yapan eksperlere gidebilirler. Yetkili servisler özellikle kapsamlı bir ekspertiz yapabiliyorlar, en garanti yolu bu bilgisini paylaştı. Kendi deneyimlerini de aktaran Ekinci, Aracının 150 bin km'de ve komple tüm bakımını yaptığını iddia eden biri geliyor ancak söylediği gibi olmadığını motoruna baktığımda anlayabiliyorum. 'Arabada değişme yok' deniyor, değişen parça çıkıyor. Hatta önden kazalı bir aracın, arkadan kazalı bir araçla kesilip birleştirildiğine bile şahit olabiliyoruz. İşte bu ve bunun gibi tüm sorunların önüne geçmek için kapsamlı bir ekspertiz taramasının yapılması gerekiyor dedi. Güvenilir olmayan satıcıların başvurdukları yollar, yalnızca kilometre düşürmeyle sınırlı değil. Hamza Avcı, Satış bittikten sonra para transferiyle ilgili dolandırıcılıklar da oluşabiliyor. Para transferinde para hemen karşı tarafın hesabına geçmiyor ve o esnada satış işlemi yapılıyorsa, kötü niyetli kişi transferi iptal edebiliyor. Bu da ortaya büyük bir sorun çıkarıyor ifadelerini kullandı.Bu gibi durumlarda tarafların ne yapması gerektiğine değinen Tüketici Koruma Derneği Başkanı Aziz Koçak, Böyle bir satış esnasında satıcı, alıcının hesabına açıklama yapmalı ve plaka bilgisi ekleyerek havale çıkarmalı, satıcı da hesabına paranın geçtiğini görmeden satışı yapmamalı bilgisini paylaştı. Paranın mutlaka ruhsat sahibi kişinin hesabına gönderilmesi ve arada bir aracı olmaması gerektiğine dikkat çeken Koçak, Sistem üzerinden EFT yoluyla yapılan işlemler, bu gibi durumlarda suistimal edilebiliyor. Bu gibi işlemlerde mutlaka satıcı ve alıcı karşı karşıya gelmeli diye konuştu. Peki, sorunlu bir satış işlemi gerçekleştiğinde alıcının mağdur olması durumunda neler oluyor? Tüketici Koruma Derneği Başkanı Aziz Koçak, ikinci el otomobil sektöründe yaşanan dolandırıcılık faaliyetlerinde tüketicilerin kendi haklarını nasıl koruyabileceklerini ve nelere dikkat edilmesi gerektiğine değindi.'BU KONUYA TÜKETİCİ MAHKEMESİ BAKMIYOR'Aziz Koçak, Öncelikle tüketiciden tüketiciye yapılan satışlar, tüketici haklarına girmiyor. Bir işlemin tüketici haklarına girmesi için taraflardan birinin tacir, diğerinin tüketici olması gerekiyor. Bu konuda çok fazla mağduriyet geliyor ancak bu duruma tüketici mahkemesi bakmıyor vurgusunu yaptı. Burada dikkat edilmesi gereken, araç alacak kişinin vergi kaydı olan gerçek kişilerden veya şirketlerden alım yapması. Yalnızca bu durumda yapılan satışın tüketici hakları kapsamına gireceğini söyleyen Koçak, Kilometre düşürme, parça değişimi, kayda geçmeyen kaza gibi durumlarda araçların satış aşamasında ekspertiz raporlarının imzalı alınması gerekir. Eksperlerin mutlaka yaptıkları işlemde sorumluluğu olması gerekiyor. Örneğin kilometre değişmemiş veya parça değişimi yoktur diye bir rapor veriyorsa, burada eksperin sorumlu olması gerekiyor dedi. Tüketicilerin dolandırıcılıklara karşı ikinci el araç ticaretinde dikkat etmesi gereken noktaları sıralayan Hamza Avcı, Ticaret esnasında en önemli şey, kurumsal yerleri tercih etmektir. Kurumsal firmalarla ticarette her zaman bir muhatap bulmak mümkün. En önemli şey tanıdık ve bildik kurumsal firmadan ticaret yapmaya çalışmak diye konuştu.'KURUMSALLAŞMA SAĞLAYACAK'Peki, geçtiğimiz yıl ikinci el otomobil ticaretine ilişkin yeni yönetmeliğin açıklanmasından sonra sektörde ne gibi değişiklikler oldu? Hamza Avcı, Yönetmelik vardı zaten ama yürürlük tarihi 2022 yılının yedinci ayının sonuna ertelendi. Şöyle anlatalım, bu işin ticaretini yapan kişilerin Ticaret Bakanlığı'ndan yetki belgesi alması gerekir. Bu çok güzel bir uygulama ve tamamen sıkı kurallar çerçevesinde yürürlüğe girip uygulanırsa, ikinci el otomobil ticaretine çok büyük bir yön verir yorumunda bulundu. Uygulamayla birlikte dolandırıcılığın ortadan tamamen kalkacağını vurgulayan Avcı, Bu yetki belgesinin olması ikinci el otomobil satışı için çok önemli. Satışı yapacak kurum önce Ticaret Bakanlığı'na müracaat eder, birtakım kriterleri sağladığını kanıtlarsa Bakanlık yetki belgesini verir. Sistemde de Bakanlık tarafından yapılan ticaret gözlemlenir ve büyük bir kurumsallaşma olur dedi.Hamza Avcı, 2021 yılında özellikle sıfır ve sıfıra yakın araçlar daha çok satıldı. Dövizdeki artış, 3-5 yaşındaki arabalara hemen yansımadı, yüksek fiyatlı arabalara daha çok yansıdı. Bu yüzden 2019, 2020, 2021 model arabaların satışı daha yüksek oldu. Düşük model arabaların fiyatı çok artmadığı için tüketiciler tercihini pahalı araçlardan yana kullandı diyerek sözlerini noktaladı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan imzasıyla yayımlanan karara göre, Motor 1600 santimetre küp (cm3) geçmeyenler için yüzde 45, 50, 80 şeklinde üç farklı dilimde uygulanan Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) oranlarına ara kademeler eklendi. ÖTV matrahı 120 bin lirayı aşmayan otomobiller yüzde 45'lik vergi oranı diliminde yer alacak. 120 bin lirayı aşıp 150 bin liraya kadar olanlar yüzde 50'lik vergi diliminde değerlendirilecek. ÖTV matrahı 150 bin lira ile 175 bin lira arasında olan araçlar için ise oran yüzde 60 olarak belirlendi. 175 bin lira ile 200 bin aralığında olan araçlar da yüzde 70 vergi oranı içinde yer alacak. ÖTV matrahı 200 bin lira üstü için vergi oranı da yüzde 80 oldu. Motor hacmi 1600 silindiri geçen, 2000 silindiri geçmeyen otomobillerde ise ÖTV matrahı 130 bin TL’yi aşmayanlar yüzde 45 vergi diliminde olacak.ÖTV matrahı 130 bin TL’yi aşıp, 210 bin TL’yi aşmayanlar ise yüzde 50’lik vergi diliminde yer alacak. Matrahı 210 bini aşan araçlarda ise ÖTV oranı yüzde 80 olarak uygulanacak. Peki hangi model araçta ne kadarlık bir indirim oldu? İşte detaylar... Fıat Egea Sedan 1.6 Multijet 130 Urban modelinin mevcut fiyatı 418 bin 500 lirayken ÖTV düzenlemesi sonrası olası yeni rakamı 395 bin 361 lira olacak. Bu araç yeni düzenlemeyle birlikte vatandaşın cebine 23 bin 139 lira indirimli olarak yansıyacak.Fıat Egea Cross 1.0 Firefly modelinin mevcut fiyatı 378 bin 400 lirayken ÖTV düzenlemesi sonrası olası yeni rakamı 357 bin 489 lira olacak. Bu araç yeni düzenlemeyle birlikte vatandaşın cebine 20 bin 911 lira indirimli olarak yansıyacak.Toyota Corolla 1.5 Vısıon modelinin mevcut fiyatı 404 bin 250 lirayken ÖTV düzenlemesi sonrası olası yeni rakamı 381 bin 903 lira olacak. Bu araç yeni düzenlemeyle birlikte vatandaşın cebine 22 bin 347 lira indirimli olarak yansıyacak.Toyota Corolla 1.5 Vısıon Multidrive S modelinin mevcut fiyatı 421 bin 750 lirayken ÖTV düzenlemesi sonrası olası yeni rakamı 398 bin 431 lira olacak. Bu araç yeni düzenlemeyle birlikte vatandaşın cebine 23 bin 319 lira indirimli olarak yansıyacak. Renault Clıo Joy 1.0 Tce Eco modelinin mevcut fiyatı 349 bin lirayken ÖTV düzenlemesi sonrası olası yeni rakamı 310 bin 444 lira olacak. Bu araç yeni düzenlemeyle birlikte vatandaşın cebine 38 bin 556 lira indirimli olarak yansıyacak.Renault Clıo Touch 1.0 Tce X-Tronic modelinin mevcut fiyatı 375 bin lirayken ÖTV düzenlemesi sonrası olası yeni rakamı 354 bin 278 lira olacak. Bu araç yeni düzenlemeyle birlikte vatandaşın cebine 20 bin 722 lira indirimli olarak yansıyacak.Hyundai İ20 1.4 MPI Jump Otomatik modelinin mevcut fiyatı 326 bin 918 lirayken ÖTV düzenlemesi sonrası olası yeni rakamı 290 bin 816 lira olacak. Bu araç yeni düzenlemeyle birlikte vatandaşın cebine 36 bin 102 lira indirimli olarak yansıyacak. Hyundaı İ20 T-GDI DCT modelinin mevcut fiyatı 383 bin 957 lirayken ÖTV düzenlemesi sonrası olası yeni rakamı 362 bin 737 lira olacak. Bu araç yeni düzenlemeyle birlikte vatandaşın cebine 21 bin 220 lira indirimli olarak yansıyacak.Hyundaı Bayon 1.4 MPI Jump manuel modelinin mevcut fiyatı 332 bin 142 lirayken ÖTV düzenlemesi sonrası olası yeni rakamı 295 bin 460 lira olacak. Bu araç yeni düzenlemeyle birlikte vatandaşın cebine 36 bin 682 lira indirimli olarak yansıyacak.