İlber Ortaylı, Çanakkale Zaferi'ni anlattı

MERSİN, (DHA) – MERSİN’e gelen ünlü tarih profesörü İlber Ortaylı, verdiği konferansta Çanakkale Zaferi'ni anlattı.
Yaklaşan Çanakkale Zaferi’nin 104’üncü yıl dönümü nedeni ile Mersin Büyükşehir Belediyesi tarafından düzenlenen ‘Çanakkale Zaferi’ konulu konferans büyük ilgi gördü. Kongre ve Sergi Sarayı’nda gerçekleştirilen etkinliğe Büyükşehir Belediyesi Başkan Vekili Özgür Sanal, KKTC Mersin Başkonsolosu Ayşen Volkan İnanıroğlu’nun yanı sıra vatandaşlar yoğun ilgi gösterdi.
Konferansta konuşan Prof. Dr. İlber Ortaylı, sözlerinin başında Birinci Dünya Savaşı’nın öncesinde gelişen olaylardan değinerek, "Osmanlı İmparatorluğu 20’nci yüzyıl başında hukuken ve fiilen büyük devletler arasındaydı. 1856 Paris Barışı’ndan itibaren galip devletler arasında olduğumuz için bugünkü AB gibi bir birliğin içerisinde oldu. Bunun her zaman çok faydasını görmedik. Osmanlı’nın iç işlerine karışılmasının nedenleri doğrudan doğruya girdiğimiz anlaşmalar ve durumumuz icabıdır. Çünkü büyük devletler birbirlerinin iç işlerine her zaman müdahale ederler" dedi.
Çanakkale Savaşı’nda İngiliz ordularının geri çekilerek ve büyük kayıplar verdiğini ifade eden Ortaylı, "1914 sonunda Çanakkale tarafında bir savaş yapıldı. Biz burayı savunduk ama gelen donanma çok hazırlıksızdı ve muvaffak olamadılar, çekildiler. Fakat bize de çok ağır bir zayiat verdiler. Bu nedenle Gelibolu tahkimatına bilhassa önem verildi. Çünkü oranın boğaza hâkim olan kanat olduğu çok açıktır. Bu tahkimatı unutmayın. Modern asrın bütün harp teknolojisi oraya kondu. 18 Mart’ın önemi nereden ileri geliyor dersek, Winston Churchill, amirallik birinci lordu dediğimiz zat karar veriyor deniz harekâtına. Gelibolu’dan geçecekler, İstanbul’a gidecekler, iş bitecek. Toplarla, Elizabeth falan apartman boyunda bir gemi dövecek, iş bitecek. Hepsinin projesi o. Bu böyle olmadı. 18 Mart gecesi Nusrat tarafından mayın döşemesi yapıldı. Savunma bizim işimiz. Alman generaller Türk ordusunun başında bir bela. Bunların bazıları daha akıllıca adamlardır. Yabancı orduların komutanlarına orduyu teslim etmek çok akıllı bir iş değildir. Bunun mazereti mühimmat bize oradan geliyordur. Ön tarafta Fransızlar, 'Efendim biz kıyıları, Gelibolu’yu döveriz, siz ilerlersiniz, karaya da siz çıkarsınız.' dediler. Bayıldılar buna ama iş öyle olmadı. Fransız donanması çok ağır kayıplar verdi. 3 gemi tamamen saf dışı kaldı. Elizabeth bile yara alıp çekilmek zorunda kaldı. Dolayısıyla 'Çanakkale geçilmez' lafı oradan kaldı. 'Çanakkale geçilmez' lafını diyen biz değiliz. İngiliz Harp Kabinesi buna karar verdi, 'Gelibolu ve Dardanel' geçilmez’ dendi. Ondan sonra karar hücumları sahasına geçildi. Harbin bu son safhasıdır" diye konuştu.
Çanakkale Zaferi’nin kazanılmasında söylenildiği gibi Alman devletinin etkisinin olmadığını kaydeden Ortaylı, şunları söyledi:
"Almanlar bunlara kazandırdı gibi bir efsane de uydurdular. Alman’ın kazanacağı bir savaş değildi bu. Bu büyük bir savaştır. Çanakkale bütün doğu ve batı dünyasında çok önemli bir safahattır. Türk İmparatorluğu’nun bir parça düzgün bir komuta altına girdiği vakit neler yapacağını gösterir. Asker son derece dayanıklıdır, tahammüllüdür. Biz de askerin isyanı ve ihtilası söz konusu değildir."
Ortaylı, jeopolitik konumu nedeniyle Ulu Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün Mersin’i önemli gördüğüne ve sık sık kenti ziyaret ettiğine de değindi.
Konferansın sonunda Büyükşehir Belediyesi Başkan Vekili Özgür Sanal, Prof. Dr. İlber Ortaylı’ya günün anısına Olba Mozaiği figürlü plaket ve çiçek verdi.

FOTOĞRAFLI