İlk amaç düşmanı korkutmaktı: Saç boyasının sıradışı evrimi

Saçlarımızı boyamak bizim için dünyanın en sıradan işlerinden biri. Evde ya da kuaförde maksimum iki saatimizi alan bir işlem. Peki eski zamanlarda nasıl oluyormuş bu iş? Saç boyasının sıradışı evrimini anlattık. İnanamayacaksınız ama saç boyasının düşmanı korkutmak için bile kullanılmış. Mısır Uygarlığı’nın saç renkleriyle ilgilenmemiş olması herhalde hepimizi şaşırtırdı. Mısırlılar, saçlarındaki beyazları kamufle etmek amacıyla kına kullanıyorlardı (Anlaşılan, beyaz saç ile olan mücadelenin tarihi çok eskilere dayanıyor). Yıllar sonra Yunanlılar ve Romalılar da saçlarını boyamak için bitki ekstreleri kullanacak, hatta kalıcı siyah saç boyasını icat edecekleri. Ancak kullandıkları boya oldukça zehirliydi. Bu yüzden, 2 ay boyunca kurşun fıçılarda fermante olmaya bırakılan sülüklerin kullanıldığı bir formül geliştireceklerdi. Saç renginin siyahın çok daha ötesine taşınması ise, yüzyıllar sonra gerçekleşecekti. Roma İmparatorluğu döneminde hayat kadınları, mesleklerini belli etmek için saçlarını sarı renge boyamak zorundalardı. Çoğu peruk taksa da, bazıları yanmış bitkilerin küllerinden ya da kuru yemişlerden oluşan bir karışım kullanarak sarı ton yakalıyordu. Aynı dönemde, antik medeniyetlerden Galyalılar ve Saksonlar da, rütbelerini belli etmek ve savaş alanında rakiplerinin gözünü korkutmak için canlı renk çeşitlerini kullanıyorlardı. Kızıl saç ilk olarak Karanlık Çağ’da gerçekleşen genetik mutasyon sonucunda ortaya çıktı. Belgelerde rastlanılan ilk kızıl saçlı insan ise İskoçya’da doğdu. Uzun yıllar boyunca, kızıl saçlı doğan insanlara büyücü şüphesiyle yaklaşıldı. Kraliçe Elizabeth’e kadar durum bir bakıma böyle sürdü. İngiliz kimyager William Henry Perkin’in saç boyasını sonsuza dek değiştirecek buluşuna yanlışlıkla imza atana, yani 1800lere kadar pek bir şey değişmedi. Sıtma hastalığına karşı bir tedavi geliştirmeyi deneyen Perkins, 1863 yılında ilk sentetik saç boyasını yaratmış oldu. Onun elde ettiği saç boyası leylak rengindeydi. Çok geçmeden, Perkin’in kimya profesörü August Hoffman, parafenilendiamin adı verilen ve renk değiştiren bir molekül elde etti. Günümüzde halen çoğu kalıcı saç boyasında bu buluştan faydalanılıyor. 1907 yılında Eugene Schueller tüketim amaçlı ilk kimyasal saç boyasını yarattı ve ona Aureole adını verdi. Daha sonraları bu isim ise “L’Oréal” adına evrilecek ve kurucusu olduğu şirkete isim verecekti. Platin sarısı isminin nereden geldiğini merak ediyor musun? Bunun için Howard Hughes ve Jean Harlow’a teşekkür edebilirsin. 1931 yılında, belki de gelmiş geçmiş en başarılı halkla ilişkiler kampanyası sayesinde, Hughes, Platinum Blonde adını taşıyan ve genç yıldız Jean Harlow’un saç renginden kazanç sağlamayı elde eden filmi gösterime soktu. Birçok hayran hemencecik bu akımı benimseyerek saçlarını Harlow’un saçlarının rengine boyadılar. Hatta, Hughes’un ekibi, ülke çapında “Platinum Blonde” adını taşıyan bir kulüpler zinciri oluşturdular ve Harlow’un saç rengi tonunu tutturabilen kuaföre 10.000 dolar ödül vaad ettiler. 1950ler’e gelmeden önce, saçları sarıya boyatmak renk açmayı ve birçok zararı kapsıyordu. Her ne kadar 1930lar’da Lawrence Gelb ileri bir formül geliştirmiş olsa da, asıl devrimci buluş 1950ler’de gelecekti.Gelb’in eşi Jane Clair ile birlikte kurdukları Clairol adlı firma, renk açmaya gerek olmadan tek hamlede saçın rengini açabilen bir ürünü tanıttılar. Kadınlara saçlarını evlerinde de boyayabilme imkanı tanıyan Miss Clairol Hair Color Bath, kısa sürede kitleler arasında yayılmayı başardı. 60lı yılların sonunda saç boyamak oldukça yaygınlaşmıştı. 1968, Amerikalılar’dan pasaportlarında sabit bir saç rengine sabit olmalarının istendiği son yıl oldu. 1970li yıllara gelindiğinde, saç boyası konusunda toplumun tutumu değişmeye başlıyordu. L’Oréal’in “çünkü sen buna değersin” sloganı, saç boyası ürünlerinin açıkça kullanımı konusunda teşvik edici olmuştu. Artık televizyonu her açtığında muhakkak karşına sana saç boyası saçmaya çalışan Eva Longoria, Sarah Jessica Parker ya da diğer harika ünlülerden birisini çıkıyor. Bu akım ise seksenli yıllarda, ünlülerin işe müdahil olmasıyla başladı. Markalar, Hollywood’un ünlü simalarını kendi ürünlerini satabilmek amacıyla kullanmaya başladılar. 2014 Mayıs ayında birçok kadında sombre ve diğer doğal görünümlü saç rengi tekniklerini görebilmek mümkünken, Kylie Jenner tam tersi istikamette bir tercihe imza attı ve kendisinin ilk büyük saç rengi değişimine imza attı. Jenner kardeşlerin en küçüğü, günümüzde ikonlaşan mavi saç akımını başlattı. The Atlantic’e göre, günümüzde Amerikalı kadınların yüzde yetmişi saç boyası ürünlerini kullanıyor. Saç renkleri ise oldukça çeşitlilik gösteriyor. Opal saçlardan ecaille saçlara kadar birçok seçenek bulabilmek mümkün. Dahası, saç renklerinin geleceği tıpkı tarihi kadar renkli olacak gibi görünüyor.