İlk yerli otomobili Devrim'in hikayesi

Türkiye'nin ilk yerli otomobili Devrim'in üretim hikayesi. Türkiye’nin ilk yerli otomobili Devrim için ilk adımlar 16 Haziran 1961 günü atıldı. Türkiye’nin ilk yerli otomobili için 1961 yılında 20 kadar mühendis Ankara’ya çağırıldı. Ankara’da yapılan toplantıya Genel Müdür Yardımcısı Emin Bozoğlu başkanlık yaptı. Toplantıda açıklama yapan Bozoğlu, 29 Ekim 1961 tarihine yetişecek tamamen yerli ürünlerden yapılacak bir otomobil için kaynak ayrıldığını duyurdu. Bozoğlu Türkiye’nin ilk yerli otomobili için ayrılan ödenek ise 1 milyon 400 bin TL idi. Yerli otomobil Eskişehir’de Demiryolu Fabrikalarında yaklaşık 4,5 ay süren çalışmalar ile Türkiye’nin ilk yerli otomobili Devrim ortaya çıktı. Devrim’in yapılış sürecinde yaklaşık 48 mühendis ve 200’e yakın işçi görev aldı. O dönemde yerli otomobilin seri üretime geçilmesi ile ilgili gerekli çalışmalar da yapıldı. Seri üretime geçmesi sonrasında fiyatı ise 30 bin lira olarak belirlenmişti. Otomobilin yapımında kullanılan motordan, direksiyona koltuk kaplamalarına kadar bütün malzemelerinde yerli ürünler kullanıldı. Üretilen ilk otomobil beyaz renkli olurken, bir diğer otomobil ise siyah makam arabası olarak yapılmıştı. Siyah renkteki 2 numaralı Devrim' in son kat boyası ancak 28 Ekim akşamı vurulabildi. Pasta ve cilası Ankara' ya sevk edilirken gece trende yapıldı. Buharlı lokomotiflerle çekilen trende bacadan sıçraması muhtemel kıvılcımlardan ötürü güvenlik önlemi olarak benzin depoları boşaltıldı. Ankara’ya giden otomobillere manevra imkanı sağlamak için depolarına yalnızca birkaç litre benzin kondu. Asıl ikmal sabahleyin Sıhhiye' deki Mobil Benzin İstasyonundan yapılacak, sonra da Meclis' e gidilecekti.29 Ekim sabahı, Devrimler motosikletli oldukça kalabalık bir trafik ekibinden oluşan eskortun arasında yola çıktı. Çıktı ama, eskorttakiler, benzin alma işinden haberleri olmadığı için, Mobil'e uğramadan yola devam ettiler. Meclis' in önüne gelindiğinde durum anlaşıldı, acele getirilen benzin 1. Arabaya kondu. 2 numaraya konacağı sırada Cemal Paşa Meclis' in önüne gelmiş ve Anıtkabir'e gitmek üzere 2 numaralı Devrim Otomobiline binmişti. Yola çıkıldı. Fakat 100 m. Kadar sonra motor öksürerek durdu. Cemal Paşa' nın “ Ne oluyor ? “ sorusuna direksiyondaki Yüksek Mühendis Rıfat SERDAROĞLU “ Paşam, benzin bitti. “ cevabını verdi. Paşa' dan özür dilenilerek 1 numaralı Devrim' e geçmesi rica edildi. Buna uyan Cemal Paşa Anıtkabir' e bu otomobil ile gitti. İnerken ünlü “ Batı kafasıyla otomobil yaptınız ama, doğu kafasıyla benzin ikmalini unuttunuz ” sözlerini söyledi.Devrim otomobili Eskişehir’de Tülomsaş Müzesi’nde ziyaretçilerini ağırlıyor.