İşsizlik Sigortası Fonu büyüyor

İşsizlik Sigortası Fonu’nun toplam varlığının gelecek yıl, 62 milyar lira ile GSYH’nin yüzde 4,35’ine ulaşması hedefleniyor.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından aldığı bilgiye göre, bu yıl İşsizlik Sigortası Fonu’nun prim gelirlerinin GSYH’nin yüzde 0,32’si, faiz gelirlerinin GSYH’nin yüzde 0,36’sı, Fon’a yapılan devlet katkısının ise GSYH’nin yüzde 0,11’i oranında gerçekleşmesi bekleniyor. Bu çerçevede, toplam gelirlerin GSYH’ye oran olarak yüzde 0,80 seviyesinde gerçekleşeceği tahmin ediliyor.

Fon’un bu yıl toplam giderlerinin 2,827 milyon liralık tutarla GSYH’nin yüzde 0,22’sine ulaşması öngörülüyor. Bu yılın sekiz ayında aylık ortalama 173 bin kişi işsizlik ödeneği alırken, bu yıl işsizlik ödeneği giderlerinin 799 milyon lira düzeyinde gerçekleşmesi bekleniyor.

-Kısa çalışma ödeneği alan kişi sayısı azaldı-

Geçen yıl kısa çalışma ödeneği almayı hak eden kişi sayısı 27 bin 147 olurken, bu yılın sekiz ayında bu rakam 5 bin 411 olarak gerçekleşti. Kısa çalışma ödeneği alan kişi sayısının azalmasında hızlı ekonomik toparlanmanın etkili olduğu belirtiliyor.

Geçen yıl İşsizlik Sigortası Fonu’ndan 42 milyon lira kısa çalışma ödeneği harcaması yapılırken, bu yıl söz konusu harcamanın yaklaşık 4 milyon lira olması bekleniyor.

6111 sayılı kanunla genişletilen 4447 sayılı kanun kapsamındaki istihdam teşvikleri için bu yıl İşsizlik Sigortası Fonu’ndan SGK’ya 336 milyon lira tutarında transfer yapılacağı tahmin ediliyor. Ayrıca aktif işgücü programları kapsamında 263 milyon lira harcama yapılması bekleniyor.

-2012’de Fon’un faiz gelirinin dörtte biri ekonomik kalkınma ve sosyal gelişmeye-

İşsizlik Sigortası Fonu faiz gelirlerinin dörtte üçünün 2009-2010 döneminde Güneydoğu Anadolu Projesi kapsamındaki yatırımlar öncelikli olmak üzere ekonomik kalkınma ve sosyal gelişmeye yönelik altyapı yatırımlarının finansmanında kullanılmak üzere merkezi yönetim bütçesine aktarılması kapsamında, geçen yıl 3,664 milyon lira merkezi yönetim bütçesine aktarılırken, bu yıl 1,184 milyon lira aktarılması öngörülüyor.

Bu yıl toplam Fon varlığının 53,4 milyar liralık tutarla GSYH’nın yüzde 4,17’sine ulaşacağı tahmin ediliyor. Gelecek yıl İşsizlik Sigortası Fonunun prim gelirinin GSYH’nın yüzde 0,38’i, faiz gelirinin GSYH’nın yüzde 0,37’si, Fon’a yapılan devlet katkısının ise GSYH’nın yüzde 0,13’ü oranında gerçekleşmesi hedefleniyor.

4447 sayılı kanun uyarınca, gelecek yıl Fon’un faiz gelirinin dörtte birine tekabül eden 1,305 milyon liranın Güneydoğu Anadolu Projesi kapsamındaki yatırımlar öncelikli olmak üzere ekonomik kalkınma ve sosyal gelişmeye yönelik altyapı yatırımlarının finansmanında kullanılmak üzere merkezi yönetim bütçesine aktarılacağı öngörülüyor.

Bu çerçevede, Fonun toplam giderinin 4,081 milyon liraya ulaşması bekleniyor. Gelecek yıl toplam Fon varlığının 62 milyar TL ile GSYH’nın yüzde 4,35’ine ulaşması hedefleniyor.

-Aktif işgücü programlarına yönelik kullanılabilecek kaynak 4 katına çıkarıldı-

Bu arada, 6111 sayılı kanunun yürürlüğe girmesinden önce, istihdamı artırmaya yönelik politika ve tedbirleri kapsayacak aktif işgücü programları çerçevesinde kullanılmak üzere bir önceki yıl İşsizlik Sigortası Fonuna aktarılan devlet katkısının yüzde 30’u ayrılırken, kanunla birlikte 4447 sayılı kanunda yapılan değişiklikle bu tutar İşsizlik Sigortası Fonu’nun bir önceki yıl prim gelirlerinin yüzde 30’u olarak değiştirildi. Böylelikle aktif işgücü programlarına yönelik kullanılabilecek kaynak dört katına çıkarıldı.

Önceki düzenlemede de olduğu gibi Bakanlar Kuruluna söz konusu oranı yüzde 50’ye kadar artırma yetkisi verildi. 4447 sayılı kanunda yapılan değişiklikle 31 Aralık 2015 tarihine kadar işe alınan sigortalılar için 25 Şubat 2011 tarihinden itibaren özel sektör işverenlerince işe alınan ve fiilen çalıştırılanların; işe alındıkları tarihten önceki son altı ay içinde çalışmamış olmaları, işyerinin mevcut istihdam sayısına ek olarak yeni istihdam şeklinde işe alınmaları halinde prime esas kazançları üzerinden hesaplanan sigorta primlerinin işveren hisselerine ait tutarının İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanması düzenlendi.

Bu kapsamda işe alındıkları tarihten itibaren kanunda belirtilen koşullara göre 18-29 yaş arasında olan erkekler ile 18 yaşından büyük kadınlara 54 aya kadar; 29 yaşından büyük erkeklere ise 30 aya kadar söz konusu teşvikten faydalanma imkanı getirildi.

Ayrıca, çalışırken mesleki yeterlilik belgesi alanlar veya mesleki ve teknik eğitim veren orta veya yüksek öğretimi bitirenlerin de 18 aya kadar söz konusu teşvik hükümlerinden yararlanabilmesi düzenlendi. Bununla birlikte, 4447 sayılı kanun kapsamındaki istihdam teşviklerinden diğer kanunlarda düzenlenen istihdam teşvikleriyle birlikte yararlanılabilmesi imkanı getirildi.

5510 sayılı kanunda yapılan değişiklikle tarım veya orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz olarak çalışanlar, ticari taksi, dolmuş ve benzeri nitelikteki şehir içi toplu taşıma aracı işyerlerinde çalışanlar ile kısmi süreli çalışanlara tam süreli hizmet akdiyle çalışanlar statüsünde sigortalı sayılma imkanı getirilmiştir. Ayrıca, söz konusu düzenlemeyle kısmi süreli çalışanların işsizlik sigortası primlerini ödemeleri koşuluyla işsizlik sigortasından faydalanabilmeleri sağlandı.

Ferdi Türkten - AA