Giriş
Kalp için hangi yağ daha kötü?
Kanımızda bulunan kolesterol ve trigliserid adı verilen yağlar, kanda yükselince kalbimizin aleyhine çalışıyorlar. Hangisi daha kötü derseniz ikisi de cevabını vermek mümkün
Kalp hastalıklarına karşı düzenli sağlık kontrolünden geçmek gerekiyor. Artık gençler arasında kalp krizinden ani ölümlerin artması, bu kontrollerin önemini ortaya koyuyor. Kanımızda bulunan kolesterol ve trigliserid adı verilen yağlar, kanda yükselince kalbimizin aleyhine çalışıyorlar. Hangisi daha kötü derseniz ikisi de cevabını vermek mümkün. Acıbadem Fulya Hastanesi Kardiyoloji Uzmanı Dr. Utku Zor, Dünya Sağlık örgütü'nün 20 yaşından itibaren herkesin kanındaki kolesterol ve trigliserid düzeyine baktırmasını önerdiğini belirtiyor.
GENç YAŞTA GELİN öNLEM ALIN Sağlıklı bireylerin dışında, ailesinde kalp damar hastalığı ve yüksek tansiyonu bulunanların düzenli doktor kontrolünden geçmesini öneren Dr. Utku Zor, şu önemli noktanın altını çiziyor: “30'lu yaşlara ulaşan biri karşımıza geldiğinde sigara içiyor mu, tansiyonu, şekeri nasıl, ailesinde kalp hastalığı var mı, iyi huylu kötü huylu kolesterolleri nasıldır diye bakarız. Elimizdeki kılavuzlar aracılığıyla bu kişilerin kalp damar hastalıklarıyla ilgili sorun yaşama oranlarını hesaplıyoruz. Bir tahminde bulunuyoruz ve neleri düzelteceğimize bakıyoruz. Tahminimizi hastaya bildiriyoruz. Genç yaşta kan yağlarının oranlarını ve diğer risk faktörlerini araştırdığımızda gerekli önlemleri almak konusunda hastalarımızı yönlendirebiliyoruz. Bu tedbirler zamanında alınmaz ise 40-50'li yaşlardan itibaren damar s
KALBİN ZARARINA İŞLER YAPIYORLAR! Kolesterol ve trigliserid yüksekliklerinin vücuda yaptığı olumsuz etkilerin anlaşılabilmesi için öncelikle bu kavramları açmak gerektiğini belirten Dr. Utku Zor, kolesterol ve trigliresid hakkında şu bilgileri veriyor:
Kolesterol: İnsan vücudunda hücre zarının yapısında bulunan temel yapıtaşlarından biri ve mumsu yapıya sahip bir madde. Kolesterolün bir alt grubu olan İyi kolesterol olarak da bilinen HDL kolesterol özellikle damarlarda birikme eğiliminde olan kolesterol moleküllerini toplayarak karaciğere taşınmasını sağlıyor ve damar sertliği sürecinin gelişimine engel oluyor. HDL oranı kanda yüksekse bu koruyucu etki o kadar belirgin oluyor. özellikle sigara içimi, hareketsizlik, fazla kilo, karbonhidrattan fakir beslenme, şeker yüksekliği iyi huylu kolesterolü düşürüyor. Kötü kolesterol olarak adlandırılan LDL oranı kanda yüksekse, damar duvarlarında birikerek kalp ve damar hastalıklarına yatkınlığı artırıyor. Kolesterol oranlarının sağlıklı sınırlarda tutulmasında genetik altyapı ve beslenme önem taşıyor. Eğer kişinin koleste
Zararı nedir? Genetik olarak şanslı değilseniz, anne ve babanızdan kolesterol üretimini hızlandıran genleri almış olabilirsiniz. Bu durumda beslenme ve diğer faktörlerden bağımsız olarak anormal kolesterol değerleriniz olabilir. İşte tam da bu nedenle Dünya Sağlık örgütü'nün “20 yaşından itibaren herkes kolesterolüne baktırmalıdır” önerisini getiriyor. Eğer anormal bir yükseklik varsa biz buna erkenden müdahale edelim, gelecekte ortaya çıkabilecek hastalıkları önleyelim deniliyor. Beslenme, egzersiz alışkanlıklarının yanında genetik alt yapı da çok önemli.
Trigliserid: Yağın depalonma formudur ve kullandığımız sıvı yağlar tıpkı bunun yapısındadır. Ayçiceği, zeytinyağı, kanola, fındık yağı da böyle. Zeytinyağı tekli doymamış yağdan zengindir, fındık ve ayçiçek yağı çoklu doymamıştan zengindir. Yağ hücreleri temel olarak trigliserid olarak depolanıyor. Gıdalardan aldığımız trigliserid, çeşitli parçalara ayrılıyor ve bağırsak hücreleri tarafından emilerek kana geçiyor. Trigliserid yüksekliğinden bahsederken kanda dolaşan miktardan söz ediyoruz. Kandaki trigliserid oranı 150 mg'dan az olunca normaldir, 400-450 mg'ın üzerini önemli yükseklik olarak tanımlarız. Bazı genetik anormalliklerde 1000-1500 mg'ların üzerine çıkabilir. Kandaki trigliserid oranı daha çok metabolik bir gösterge, kişini yaşam alışkanlıklarının bir göstergesi olarak kabul edi
Zararı nedir? Kalp damar hastalıkları ile ilişkisi doğrudan olmaktan ziyade dolaylıdır. Triglieridi yükske olan bireylerde kolesterol düzeyleri belirgin olarak artmamış olsa bile kolesterol partiküllerinin yapısının değiştiği ve daha aterojenik (damar sertliğine yol açıcı) hale geldikleri bilinmektedir. 400-500 mg üzerindeki trigliserid düzeyleri pankreas bezinin akut ve ciddi iltihabına yol açabilir ki bu durumdaki bireylere hızlı düşüşlerin sağlanması adına diyet ile beraber doğrudan ilaç tedavisi verilmektedir.
Cinsiyet farklılıkları var mı? ülkemiz kadınlarında metabolik sendromun daha yaygın olduğunu, iyi kolesterolün düşüklüğü ile trigliserid yüksekliğinin olduğunu söyleyen Dr. Utku Zor, şu bilgileri veriyor: “Bu konuda kadınlarda sorun daha büyük. çünkü 50 yaş sonrası kilo sorunu kadınlarda daha çok görülüyor. Erkekler kadınlara göre daha hareketli olduklarından, kadınlar kadar ciddi kilo sorunu yaşamıyorlar. Metabolik sendrom sıklığı açısından erkekler kadınlardan daha şanslı, bizim ülkemizde bu konuda belirgin bir fark var. Menopoz ile birlikte östrojen düzeyleri düştüğü için kolesterol değerlerinde yükselme olabiliyor. Menopoz ve sonrası dönem kadınlarda kalp hastalıkları sıklığının hızla arttığı bir dönemdir. Kadınlar spor yapma