Giriş
Kalp pilleri ve tipleri
Ankara Üniversitesi Kardiyoloji ABD Öğretim üyesi Doç. Dr. Başar Candemir, kalp pilleri ve tipleri, nasıl takıldığı hakkında bilinmesi gerekenleri anlattı.
Kalp hızındaki yavaşlamalar ya da duraklamalar ve iletim duraklamaları olan bloklar ölümlerinin önemli nedenleri arasında yer almaktadır. Kalp hızı çok düşen hasta hayati tehlike riski geçirmese bile gözü kararıp başı dönebilir, düşebilir veya bayılabilir. Kalp krizleri, kalp kası hastalıkları, yüksek tansiyon, kapak hastalıkları, doğumsal nedenler ve yaşlanma kalp hızında istenmeyen azalmalara sebep olmaktadır. Bu yavaşlamaların bir kısmı geçicidir. Bir kısmı ise uzun süreli olup tedavileri ancak kalp pilleriyle olmaktadır. İlaç tedavisi bu hastalara tedavi imkanı maalesef sunmamaktadır.
Kalp pilleri kalp hızında yavaşlamalar olan hastalarda hayat kurtarıcı olabilir. İşlem sırasında omuz bölgesinde köprücük kemiği altındaki cilt altına pil bataryası konulur ve bu batarya ince, elektrod denen kablolar aracılığıyla kalbe uyarı iletir ve ek uyarıları tespit edip hızını ayarlayabilir. Pillerin bir kısmı tek, bir kısmı çift bir kısmı ise üç kablo içerir .
Kalp pili tipleri
Kalp pilleri ortalama bir kol saati büyüklüğündedir. Enerji kaynağı ve elektronik devrelerden oluşan bir batarya ve kablo (elektrod) şeklinde iki parçası vardır. Batarya cilt altına yerleştirilir. Omuz bölgesinden kalbe bağlanan toplardamar içinden tel elektrotlar kalp içine ilerletilir ve uygun kalp bölgesine yerleştirilir ve elektrodlar bataryaya bağlanır. Böylece kalbe elektrik iletimi sağlanır. Batarya oldukça komplike bir elektronik devreye sahiptir. Kalp pili uzaktan programlanabilir ve kalbin çalışması ile ilgili veri gönderebilir. Kalp pilinde 6-8 yıl sonra bataryanın değişmesi gerekir.
Kalp yetersizliğinde veya ölümcül hızlı ritim bozukluğu olan hastanın özelliğine göre, kullanılan pillerin çeşitleri de farklılaşır ve şok verme özelliği olan defibrilatörler gerekir. Çünkü kalp hızında düşüklük veya blok denen iletim kusuru için kullanılan piller, hızlı ritim bozuklukları üzerine etki etmez. Kalp yetersizliğinin yanı sıra ölümcül ritim bozukluğu da olan hasta grubunda kullanılan piller, kalbi normal piller gibi çalıştırabildikleri gibi, lüzumu halinde hastaya otomatik olarak şok tedavisi de uygulayarak ritim bozukluğunu düzeltip hastayı hayata döndürebilir.
Kalp pili uygulaması nasıldır?
Eğer hastada nabızda ciddi yavaşlık varsa kalp pili, eğer ciddi kalp yetmezliği, ölümcül ritim bozukluğu varlığı veya riski tespit edilirse şok verebilen defibrilatör seçilir. Lokal anestezi altında gerçekleştirilen operasyonda köprücük kemiğinin altına pilin gireceği kadar genişlikte yani 3-4 santimlik bir kesi yapılır ve pil cildin altına yerleştirilir. Köprücük kemiğinin altından geçen ve kalbe giden damarın içine yerleştirilen bir aparat sayesinde, kalp pilinin kabloları röntgen ışınları altında uygun yere yerleştirilir. Elektrodlar uygun yere tutunur ve uygun çalışma özellikleri sergilerse orada bırakılır ve kabloların uçlarındaki mekanizmalar aracılığıyla bölgeye sabitlenir, en sonda da pil bataryasına bağlanarak işlem sonlandırılır.
İşlemden hemen sonra tedavinin sonuçları görünür olur. Genellikle ertesi gün hastalar taburcu edilir, 1 hafta 10 gün içinde dikişler alınır ve hasta sonrasında takibe alınır. Kalp pili veya 3 kablolu defibrilatör takılmasından sonra hastanın kalp yetmezliği, halsizliği, nefes darlığı nedeniyle bozulan uyku düzeni yerine gelebilir, yürümesi düzelir, hareket yeteneği artabilir. Hastalar yıllık olarak kontrol edilirken cihaz her gün devamlı devrelerini kontrol ederek oluşabilecek sorunlar hakkında hastayı ses veya titreşim ile uyarabilir. Kalp pilleri oldukça hayati öneme haiz cihazlar olup kontrollerinin düzenli yapılması çok önemlidir. Son birkaç yıldır ülkemizde takılan pil ve defibrilatörlerin çoğunluğu artık MR çekilmesine kesin engel teşkil etmeyecek yapıya sahip olup yine de çekim öncesi kardiyoloğa danışılması uygundur.
