Kanser tedavisinde "CYBERKNIFE" teknolojisi

Kanser tedavisinde robotik radyocerrahi sistemi (Cyberknife) teknolojisiyle tümörün dışındaki sağlam dokular çok yüksek bir hassasiyetle korunabildiği için hedef yüksek öldürücü doz uygulanarak vurulabiliyor.

Tedavi, hastanın yaşam kalitesini artırması, çevre dokuları koruması ve yaşam süresini uzatması ile diğer yöntemlerden ayrılıyor.
Hacettepe Üniversitesi (HÜ) Radyasyon Onkolojisi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi ve 9.Ulusal Radyasyon Onkolojisi Kongresi Başkanı Prof. Dr. Fadıl Akyol, "kanserin dünya genelinde ölüm nedenleri arasında kalp hastalıklarından sonra ikinci sırada yer aldığını belirterek, kanser tedavisinin uzun ve oldukça pahalı bir tedavi olduğunu" söyledi.

"BİN 200’DEN FAZLA NOKTADAN HEDEFİ VURABİLME OLANAĞI VAR"

Akyol, radyasyon onkolojisinde robotik radyocerrahinin çok yeni ve önemli olduğunu belirterek, "Teknik, tümörü çok büyük olmayan, sınırları kesin olarak seçilebilen, beyin, akciğer, karaciğer, baş-boyun, pankreas, böbrek, prostat kanseri hastaları için önemli bir seçenek olarak gösteriliyor" dedi.

Görüntü kılavuzluğu sistemi ve bilgisayar kontrollü robotik teknolojiyi birleştiren Cyberknife sisteminin, tedavi süresince tümörü ve hasta hareketlerini izlemek, tespit etmek ve tümör ile hasta hareketlerinden kaynaklanan hataları düzeltmek için tasarlandığını anlatan Akyol’un verdiği bilgiye göre, sistemin özellikleri şöyle:

"Son derece hassas olan sistemle hasta hareketlerini önlemek amacıyla herhangi bir kafa ve vücut çerçevesi kullanılmıyor. Sistem, her ışınlama öncesi radyoloji bir görüntü alarak, uygulanan ışının doğru yere güvenli bir şekilde verildiğini kontrol ediyor. Klasik radyoterapideki tek düzlemli tedavilerin aksine, Cyberknife ile çok düzlemli tedavi yapılabiliyor.

Sistemle uzaysal koordinatlarda bin 200’den fazla noktadan vücudun herhangi bir yerindeki hedef vurulabiliyor. Hepsinden önemlisi bunu yaparken de çevredeki sağlıklı doku, son derece hassas bir şekilde korunuyor. Çevre dokular korunabildiği için, tümöre daha yüksek öldürücü dozda radyasyon verilebiliyor.

Bu da sistemi diğer tedavi yöntemlerinden ayıran en önemli fark olarak gösteriliyor. Bu tedavi ile hastanın hem yaşam kalitesi artıyor hem sağlıklı dokular korunuyor, yaşam süresi artıyor, hatta sağ kalım görülebiliyor.
Öte yandan sistem, geleneksel radyoterapi sisteminin aksine, tedavi sadece intrakraniyel uygulamalarla da sınırlı kalmıyor. Beyin tümörleri, akciğer, karaciğer, pankreas, böbrek, prostatik ve vertebra gibi vücudun herhangi bir yerinde yerleşim gösteren kitleye uygulanabiliyor.

Robotik masa ile hastanın konforu artırılabiliyor. Bu masa ile hastanın pozisyonları, otomatik olarak kısa bir sürede yapılabiliyor. Tedavi süresi uygulamaya göre değişmekle birlikte 30-90 dakika sürüyor. Tüm tedavi bir ila beş fraksiyonda tamamlanabiliyor. Senkronize sistem ile hastanın nefes almasına bağlı tümör hareketleri anlık bir şekilde modelleniyor ve uygulanan doz sadece hedefe veriliyor. Bu sayede, özellikle akciğer tedavisinde tümörün vurulması, hastanın nefes almasından etkilenmiyor."

"DÖRT BOYUTLU PLANLAMA VE TEDAVİ YAPABİLİYOR"

Prof. Dr. Akyol, "Dört boyutlu planlama ve tedavi yapabilme özelliği ile organa ve tümöre ait hareketleri dahi algılayabilen tek sistemdir" dedi.
Cyberknife’ın Türkiye’de ilk olarak Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi’nde kullanıldığını ve Haziran 2007-Aralık 2009 tarihleri arasında toplam 850 hastayı tedavi ettiklerini, 2 bin 600 seans yaptıklarını anlatan Akyol, hastaların yüzde 40 ve seansların yüzde 50’sinin kafa haricinde vücut tedavisini kapsadığını söyledi.

Akyol, bu tarihler arasında primer akciğer hastası olan ve çoğunda tekrarlamış tümör hikayesi bulanan toplam 43 hastaya uygulanan tedaviden yüzde 54 oranında yanıt alındığını ifade ederek, "Uzak metastazda sağ kalım oranı yüzde 60, genel sağ kalım oranı ise yüzde 70 oranında. Bu hastaların sadece ikisinde tedavi komplikasyonu var" diye konuştu.
Akyol, tüm robotik radyocerrahi tedavilerinin SGK tarafından geri ödeme kapsamında olduğunu, tedavi maliyetinin bir hasta için ortalama 5-7 bin TL tuttuğunu bildirdi.

"TÜRKİYE, YAKINDA TIPTA TEKNOLOJİ ÇÖPLÜĞÜNE DÖNECEK"

Bu teknolojilerin Türkiye’de sayılı merkezlerin dışında randımanlı olarak kullanılamadığı eleştirisinde bulunan Akyol, "Türkiye, yakında tıpta teknoloji çöplüğüne dönecek. Çünkü, bu kadar özel steriotaktik ve benzeri görüntü kılavuzluğunda cihazları kullanacak bilgi ve donanıma sahip yeterli sayıda uzman yok. Bu nedenle önemli olan, ülkede ne kadar cihazın bulunduğu değil, bu cihazları doğru kullanabilecek radyasyon onkolojisi, medikal fizik uzmanı, teknik destek ve her şeyden önemlisi fikri ve fiziki alt yapının bulunmasıdır" dedi.

Yeşim Sert Karaaslan / (A .A)