Koronavirüs geçiren kronik hastalarda Uzamış Covid Sendromu riski çok yüksek!

Covid-19 enfeksiyonu geçiren hastalarda hastalığa bağlı fiziksel ve/veya zihinsel semptomların 4 haftadan uzun sürmesi durumuna Uzamış Covid Sendromu adı veriliyor. Semptomların gerileme süresi hastalık şiddetine, hastanın yaşına ve kronik hastalıklarına bağlı olarak değişiyor. Uzamış Covid Sendromunda en büyük risk grubu ise diyabet, KOAH, hipertansiyon, böbrek rahatsızlığı, obezite gibi kronik hastalıkları olanlar! Peki Uzamış Covid Sendromu nedir? Uzamış Covid Sendromu nasıl belirti verir? Diyabet, kalp hastalıkları, yüksek tansiyon, solunum hastalıkları gibi kronik rahatsızlıkları olan kişilerde Covid-19 geçirmek sağlıklı bireylere göre daha fazla risk taşıyor. Covid sürecinin barındırdığı bu riskin yanı sıra hastalığı atlattıktan sonraki dönem de yakın takip edilmesi gereken bir süreç olarak karşımıza çıkıyor. Covid-19'un uzun dönem etkileri halen tam olarak bilinmiyor olsa da kronik hastalarda koronavirüs sonrası süreç hayati önem taşıyor.İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Yusuf Emre Uzun, kronik hastaların Covid-19 süreci, uzamış Covid sendromu ve düzenli takiplerin önemli hakkında bilgi verdi. Tedavi değişikliği yapılan hastalarda ve araya giren hastalık (Covid-19) durumlarında evde kan şekeri ölçüm sıklığı artırılması gerekiyor.Bu hastalarda hem hiperglisemi (kan şekeri yüksekliği) hem hipoglisemi (kan şekeri düşüklüğü) sıklığı artar.Evde kan şekeri ölçümleri bu komplikasyonların önüne geçilebilmesi ve tedavinin optimize edilebilmesi açısından faydalıdır.DİYABET NEDİR?Diyabet, insülin etkisi ya da sentezindeki yetersizlik nedeniyle ortaya çıkan kan şekeri yüksekliği ile karakterize, sürekli tıbbi bakım gerektiren, kronik bir metabolizma bozukluğudur.Bu hastalığın tedavisinde amaç, kan şekeri kontrolü sağlamanın yanı sıra hastalığın akut komplikasyon riskini azaltmak ve hastaları kronik komplikasyonlardan korumaktır. Diyabet hastalarının takibinde hastanın evde kendi kendine kan şekeri ölçümü yapması önemlidir. Bu ölçümler özellikle insülin tedavisi alan hastalarda, gebelerde, kan şekeri henüz kontrol altına alınamamış hastalarda daha sık yapılmalıdır. (günde 3-4 kez) Yüksek tansiyonu olan hastalarda Covid-19 enfeksiyonunun daha ağır seyretme riski bulunuyor.Örneğin Covid-19 enfeksiyonu seyri sırasında kontrolsüz tansiyon yükseklikleri ile karşılaşılıyor.NE YAPMAK GEREKİYOR?Tansiyon yüksekliği genelde hastalarda herhangi bir komplikasyona sebep olmadığından kendi kendine fark edilmesi zordur. Her yaştan bireyin, sağlıklı olsa dahi düzenli olarak kan basıncı ölçümü yaptırması, bu ölçümleri takip etmesi gerekiyor. Bu sayede yüksek tansiyonun kontrolü kolaylaşıyor.Uzun süre hipertansiyon sorunu yaşayan ve daha sonra kan basıncı düşürülüp tedavi edilen kişiler bile damar hastalıkları riski taşıyor.Günün çoğu saatinde tansiyon normal seviyelerde tutulsa da ara sıra artan kan basıncının damarlarda meydana getirdiği zararı telafi etmek mümkün değil.Bu nedenle günün farklı zamanlarında tansiyonun ölçülmesi ve izlenmesi gerekiyor. Kanser hastalarıTip 2 diyabet hastalarıHipertansiyon (yüksek tansiyon) hastalarıKoroner arter hastalığı olanlarKalp yetmezliği olanlarKalp kası hastalıkları olanlarKronik böbrek hastalığı olanlarKronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH) olanlarObezite hastalarıOrgan nakline ya da farklı hastalıklara bağlı bağışıklık sistemini baskılayan ilaç kullananlar Uzamış Covid (Long Covid) Sendromu, Covid-19 enfeksiyonu geçiren hastalarda hastalığa bağlı fiziksel ve/veya zihinsel semptomların 4 haftadan uzun sürmesi durumunda kullanılan bir tanımlama.Bazı kaynaklar semptomların 2 aydan daha uzun sürmesini Uzamış Covid Sendromu olarak kabul ediyor.Uzamış Covid Sendromu kadınlarda, obez bireylerde, astım ve KOAH öyküsü olan kişilerde ve hipertansiyon, kalp hastalığı, diyabet, immün yetmezlik gibi kronik hastalıkları olan kişilerde daha sık ve uzun süreli olarak görülüyor. YorgunlukNefes darlığıGöğüs ağrısıÖksürükKoku kaybıEklem ağrısıBaş ağrısıAğız kuruluğuGöz kuruluğuİştahsızlıkBaş dönmesiKas ağrısıUyku sorunlarıSaç dökülmesiTerlemeİshal Semptomların gerileme süresi hastalık şiddetine, hastanın yaşına ve kronik hastalıklarına bağlı olarak değişiyor.Bu semptomların gerilemesi 2 hafta kadar sürebilmekteyken bazı hastalarda 6 aya kadar uzayan süreler bildirilmiş durumda.Hastalığı daha ağır geçiren hastalarda iyileşme süresi de uzuyor. Uzamış Covid sendromu görülen hastalarda birden fazla organ ve sistemde komplikasyonlar gelişebiliyor. Bu komplikasyonlardan bazıları şu şekilde:Kardiyovasküler sorunlar: Aritmi (ritim bozukluğu), miyokardit (kalp kası iltihabı),Solunum sorunları: Pulmoner emboli, kronik öksürük, nefes darlığı Endokrinolojik sorunlar: Yeni gelişen diyabet, diyabet hastalarının kontrolünde bozulma, tiroiditNörolojik sorunlar: Koku ve tat kaybı, konsantrasyon güçlüğü, hafıza sorunları, uyku problemleriPsikiyatrik sorunlar: Depresyon, anksiyeteDermatolojik sorunlar: Saç dökülmesi, dermatit Koronavirüs geçirmiş hastaların özellikle de eşlik eden kronik hastalıkları olan bireylerin oksijen saturasyonu, kan şekeri, kalp ritmi gibi parametrelerinin yakın olarak takip edilmesi gerekiyor.Bu nedenle bu hastaların tansiyon, nabız, ateş, kan şekeri, oksijen saturasyonunu anlık takip edilebilecek teknolojilerden yararlanılması öneriliyor.