Kredi ve kredi kartında ödemesi geciken borçlara dikkat!

Zamanında ödenmeyen borçlar nedeniyle alacaklı kişiler, bankalar ve şirketler haciz işlemi başlatabiliyor. Kimsenin karşılaşmak istemediği haciz ve icra takibi süreçlerine karşı da her vatandaşın hakları var. İtiraz süreleri ve itiraz edilecek makamla ilgili bilgi eksikliği işleri içinden daha da çıkılmaz hale getirebiliyor. Ortada yaşanan bir pandemi süreci var. Gelir kayıpları, ödeme güçlüğü çoğu kişiyi etkiliyor.

TAKSİT İMKANI SUNULUYOR

Haliyle icra ve haciz gibi durumlara karşı hakların bilinmesi de bu noktada önemli. Örneğin, takibe düşen borcun taksitle ödenmesi seçeneği bu anlamda kolaylık sağlayan alternatiflerden biri. Ayrıca, hacizde yasayla belirlenmiş bir sınır var. Bu gibi durumlar karşısında bilinçli olan vatandaş hemen itiraz edip haksız işlemin önüne geçebilir.

Bu kapsamda icra takibi ve hacizle ilgili merak edilen tüm detayları yazarımız hukukçu Tamer Heper köşesinde anlattı.

HAPİS CEZASI GÜNDEME GELİR Mİ?

İcra takibine muhatap olan bir kimse itiraz süresi içinde borca yeter mal varlığı konusunda beyanda bulunmak zorunda. Mal beyanında bulunmayan borçlu için hapis cezası tatbiki mümkün. Bu hapis cezasına ‘tazyik hapsi’ denilir. Üç ayı geçemez, mal beyanında bulunulması ile de ortadan kalkar. Taahhütünü ihlal edenler için de hapis cezası gündeme gelebilir.

HER ALACAK İÇİN MAHKEME KARARI GEREKMEZ

İCRA TAKİBİ NASIL YAPILIYOR?

Bilindiği gibi her alacak mutlaka mahkemeye başvurmayı gerektirmez. Her asliye mahkemesinin yargı çevresinde yeteri kadar icra dairesi bulunur. Alacaklı olduğunu iddia eden kişilerle ellerinde bir mahkemeden verilmiş karar bulunanlar icra dairesine usulü çerçevesinde başvurarak hakkının yerine getirilmesini talep edebilir. İcra takip talebi internetten başvuru yoluyla da yapılabiliyor.

İCRA DOSYALARI HANGİ DAİRELERDE BULUNUR?

İcra takipleri, alacağın durumuna göre belirlenmiş yetkili icra dairelerine yapılır. Başlatılacak takip şayet mahkemelerden verilmiş bir ilama (mahkeme kararına) dayanıyorsa alacaklı olduğunu ileri süren kişinin tercihine bağlı olarak her icra dairesinde yapılabilir. Ancak her alacak mahkeme kararına dayanmaz. Böyle bir takibe ilamsız takip (halk arasındaki adı adi takip) denilir ve bu durumda başvurulacak icra dairesi borçlunun ikametgahının bulunduğu yer icra dairesi ile birlikte takibe esas olan akdin yapıldığı yer icra dairesi de olabilir.

İLAMSIZ TAKİPTE 7 GÜN SÜRE

YAPILAN TAKİBE İTİRAZ ETMEK MÜMKÜN MÜ?

Yapılan takibe itiraz mümkündür. Ancak bazı ayırımlara tabidir, şöyle: Yukarıda bahsettiğim takiplerden ilamsız takiplerde, 7 gün içinde takibin yapıldığı yer icra dairesine itiraz etmek mümkündür. Bunun için ya doğrudan doğruya takibin yapıldığı yer icra dairesine sözlü veya yazılı olarak başvurulur ya da o icra dairesine gönderilmek üzere herhangi bir icra dairesine başvurulur. Ancak bu başvuru mutlaka ödeme emrinin tebliğinden itibaren 7 gün içinde yapılmalıdır, aksi halde takip kesinleşir.

Şayet takip bir mahkeme kararına istinaden yapılmış ise borçlu doğrudan doğruya o icra dairesine başvurup itirazda bulunamaz ancak icra hukuk mahkemesine 7 gün içinde başvurarak borcun zamanaşımına uğradığı veya ödendiği iddiasında bulunabilir. Sözü geçen sürelerin hesabında tebliğ olunan ilk gün hesaba katılmaz, ertesi gün birinci gün olarak sayılır ve 7’nci günün akşamı mesai saati sonunda süre dolar. Yani 8’inci gün takip kesinleşmiştir.

Şayet borçlu tacir ise veya borçlu tacir sıfatını haiz bir şirket ise takiple, borcun süresinde ödenmemesi durumunda iflaslarını talep mümkündür. İflas takibinin kesinleşmesi ile borçlunun iflasına karar verilmesi için Ticaret Mahkemesi’ne başvurulur.

TAKDİR MİKTARI DÜŞÜLDÜKTEN SONRA

HANGİ MALLAR KISMEN HACZEDİLEBİLİR?

Maaşlar, tahsisat ve her nevi ücretler, intifa hakları ve hasılatı, ilama dayalı olmayan nafakalar, borçlu ve ailesinin geçinmeleri için icra müdürlüğünce lüzumlu olarak takdir edilen miktar düşüldükten sonra geri kalanı haczedilebilir. Ancak haczedilecek miktar bunların dörtte birinden az olamaz. Bunlar üzerinde birden fazla haciz var ise hacizler sıraya koyulur. Sırada önde olan haciz kesintisi bitmedikçe sonraki haciz için kesinti başlamaz.

ÜÇÜNCÜ KİŞİLERİ DE BAĞLAR

HACZEDİLEN MALLARIN MUHAFAZASI NASIL OLUR?

Haczi kabil malların muhafazası için alacaklının kabulü ile borçlu yed-i emin olarak tayin edilerek borçlu elinde bırakılabilir. Aksi halde haczedilen mallar Adalet Bakanlığı tarafından yetki verilen lisanslı yed-i emin depolarına teslim edilir. Bu muhafaza bir ücreti gerektirir ve bu ücret borca eklenir. Yani borçlunun borcu her geçen gün artar. Bazı hallerde borçlunun bazı mallarının üçüncü şahısların elinde olması veya üçüncü şahıslardan alacaklı olması söz konusu olabilir. Bunların da haczi mümkündür. Malları elinde bulunduranlara İcra İflas Kanunu’nun 89’uncu maddesi çerçevesinde haciz ihbarı gönderilerek, ödemelerin veya ellerindeki borçluya ait malların icra dairesine teslimi istenir.

HANGİ MALLAR HACZEDİLEMEZ?

Kamu malları,

Bedeni çalışmasına bağlı işyeri sahibinin mesleğini sürdürmesi için gerekli her türlü eşyası,

Aynı çatı altında yaşayan aile bireyleri için lüzumlu eşya ve aynı amaçla kullanılan eşyanın birden fazla olması halinde bunlardan biri,

Çiftçinin geçimi için zaruri olan alet edevat ve nakil vasıtası,

Borçlunun ve ailesinin iki aylık yiyecek ve yakacakları,

Hayvan yetiştiricisinin üç aylık yem ve yataklıkları,

Memleketin ordu ve zabıta hizmetlerinde malül olanların emeklilik maaşı ile ailelerine bağlanan maaşlar,

Öğrenci bursları,

Borçlunun hali ile münasip (yaşantısı ile uyumlu) evi,

Bedeni zarar nedeniyle kişinin kendisine ve ailesine ödenen tazminatlar,

SSK ve Bağkur emeklilerinin maaşı,

Çalışanın maaşının dörtte birinden fazlası.

YARIN DEVAM EDECEK...