Kurşun fabrikasıyla ilgili rahatlatan açıklama

Açıklamada, sadece fabrika atıklarının bulunduğu bir alanda radyasyon seviyesinin yüksek çıktığı, sonuçların, fabrika alanı ve üzeri toprakla örtülmüş bahçede doğal seviyelerde olduğu belirtildi. Açıklamada, "Ölçülen radyasyon seviyeleri çevrede yaşayan halkın sağlığı için tehdit oluşturmamaktadır" denildi.

İzmir’in Gaziemir İlçesi’nde 1940 yılında, Aslan Avcı tarafından kurulan döküm fabrikası, 70 yıl boyunca külçe kurşun imal etti. Bunun için de ömrünü tamamlamış akü ve hurda kurşun kullandı.

70 dönümlük arazi içindeki fabrika kurulurken çevresi boş olan ancak geçen yıllar boyunca çevresi konutlarla dolan fabrika iki yıl önce Torbalı’ya taşındı ancak terk ettiği topraklardan dumanlar yükseldi. Kurşun üretimiyle oluşan radyoaktif atıkların, fabrika arazisine gömüldüğü için zehir saçtığı haberleri büyük yankı buldu.

Atıklardan dumanlar yükselmesi, yıllar önce bu alanda radyasyon tehlikesi olduğu yolundaki raporlara rağmen önlem alınmadığının ortaya çıkması ise İzmirliler arasında korku yarattı. Çevrede oturanlar, hayvanlarının öldüğü, çocukların hastalandığı, geniz yakan bir kokunun çevreye yayıldığı şikayetleri üzerine, dün TAEK Afet ve Acil Durum Müdahale Ekibi bölgeye gelip ölçümler yaptı.

Herkesin merakla beklediği ekibin çalışmaları sonucu hazırlanan rapor TAEK tarafından bugün açıklandı. Açıklamada şu görüşlere yer verildi:

"Yapılan ölçüm ve incelemeler sonucunda radyasyon seviyesinin; Fabrika yerleşkesi dışında kalan alanlarda doğal düzeylerde (15 mikron-saat) olduğu, Fabrika atıklarının bulunduğu yaklaşık 500 metrekarelik açık alanda (demir esaslı cüruf üzerinde) ise homojen bir dağılım göstermediği, doğal radyasyon seviyesi de dahil olmak üzere, 15 - 200 mikron-saat değerleri arasında değiştiği daha önceki yıllarda çeşitli derinliklere kadar yapılan kazılarda ve açılan kuyularda yapılan ölçümler sonucunda homojen olmamakla birlikte radyoaktif bulaşma olduğu tespit edilen, atıkların gömüldüğü ve üzeri toprakla örtülmüş sahada toprak yüzeyinde doğal seviyelerde olduğu tespit edilmiştir."

Açıklamada firmanın hurda temin ettiği ve ürettiği mamullerde yapılan incelemelerde de radyoaktif kaynak tespit edilmediği, buradaki bulaşmanın kaynağının çok eski yıllarda meydana geldiğinin değerlendirildiğine dikkat çekildi. Ayrıca çalışanların kan örneklerinde de olumsuzluk tespit edilmediği bildirildi. Açıklamanın sonuç bölümünde de şu ifadeler yer aldı:

"Ölçülen radyasyon seviyeleri çevrede yaşayan halkın sağlığı için tehdit oluşturmamaktadır. Daha önceki yıllarda yapılan ölçüm ve analizlerle teyit edildiği şekilde, radyoaktivite bulaşmış cüruf atıklarından radyoaktivitenin çevresel ortamlara yayılması olası görülmemektedir. Hurda malzemelerin eritilerek mamul madde üretimi sürecinde radyoaktif maddeler atıklarda kalmış olup, tesiste geçmişte üretilmiş olan kurşun mamullerde radyoaktivite bulunmadığı da ayrıca yapılan ölçümlerle tespit edilmiştir. Fabrika sahası etrafındaki tel örgülerin yer yer tahrip edildiği görülmüş olup özellikle cürufların bulunduğu açık alan olmak üzere fabrika sahasına girişin kontrollü olmasının ilgili firma ve yerel otoritelerce temin edilmesi gerekmektedir. Haberlerde yer alan toprağın yanması, dumanların yükselmesi, bitkilerin kuruması, hayvanların ölmesi, çevrede yaşayanların nefes darlığı, öksürük, astım ve bronşit şikayetleri, havanın tuz ruhu gibi kokması gibi hususların radyasyon ile ilişkisi bulunmayıp bu şikayetlerin temelinde kimyasal tehlikeli maddelerin etkisinin öncelikli olarak değerlendirilmesi gerekmektedir."

Bu arada fabrikaya insanların, özellikle çocukların girişinin engellenmesi konusunda bugün de bir önlem alınmadığı dikkat çekti.

Elif DEMİRCİ/İZMİR, (DHA)