MasterChef Cemre gönülleri fethetti! Kök hücre bağış hareketi başlattı

MasterChef büyük finale adını yazdıran Cemre Uyanık, şampiyonluğunun ardından ismi açıklanmayan bir kahramana umut olmak için soluğu hastanede aldı. Türk Kızılayı’nın kemik iliği ve kök hücre bağışını artırmak için yürüttüğü TÜRKÖK’e destek vermek için kök hücre bağışı yapan Cemre Uyanık, örnek hareketiyle de takdir topladı. Şampiyonluğunun açıklanmasının üzerinden 24 saat geçmeden donör olan Cemre Uyanık süreci şöyle anlattı:

''Türk Kızılayı’na düzenli olarak kan bağışı yapıyordum. Amerika’dayken TÜRKÖK’ten nakil bekleyen bir hastayla iliğimin uyumlu olduğu haberini aldım. Anneme bile haber vermeden donör olmak için Türkiye’ye döndüm. Yarışma öncesinde tıbbi prosedürlerin tamamlanması için kan verdim. Birinciliğimin açıklanmasının ardından hastaneye gelerek kök hücre bağışını tamamladım.''

''Herkesi kan vermeye davet ediyorum''

Kan ve kök hücre bağışına dikkat çekmek istediğini söyleyen Cemre Uyanık, “Donör olurken bir gün benim de başıma gelir fikriyle hareket etmedim. İliğimiz bir başkasına can olacaksa neden kök hücre bağışı yapmayalım? Herkesin bu konuda duyarlı olmasını istiyor, kan vermeye davet ediyorum” dedi.

MasterChef Cemre Uyanık kimdir?

Aslen Şanlıurfalı olan 27 yaşındaki Cemre Uyanık, üniversite eğitimini Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi'nde Konaklama Yönetimi bölümünde aldı. 2015 yılında üniversite eğitimini tamamlayan MasterChef Cemre, 2017 yılında 5 ay boyunca ABD'de bir restoranda görev aldı.

Daha sonra yine ABD'de bir Fransız restoranda stajına devam eden Cemre, 2018 yılında New York'ta farklı bir restoranda parti şefi olarak girmiş ve 11 ay boyunca çalıştı. Cemre Uyanık, küçüklüğünden bu yana Uzak Doğu mutfağına ilgi duyduğunu belirtmişti. Cemre Uyanık, MasterChef'e katılma nedeninin kendini deneyimlemek olduğunu belirtmişti.

Kök hücre bağışında hakkında merak edilenler:

Kök hücre bağışı nasıl yapılır?

1) Nerede kök hücre bağışında bulunabilirim?

- Size en yakın Gönüllü Verici Merkezi ve Sabit Kan Alma Merkezlerinde kök hücre bağışı ile ilgili bilgilendirme alabilir ve kök hücre bağışında bulunabilirsiniz.

2) Kimler kök hücre bağışında bulunabilir?

- 18-50 yaşlarında ve bilgilendirilmiş onam vermiş olan sağlıklı birey olma koşulu aranmaktadır. Bu koşulların sağlanması durumunda kişi kök hücre bağışında bulunabilir.

3) Kimliğimi bildirmem zorunlu mu?

- Bağışçılar kök hücre bağışı işlemi öncesinde isim-soy isim, doğum tarihi (gün/ay/yıl), TC kimlik numarasını içeren nüfus cüzdanı ve kalıcı adres bilgilerini vererek kendilerini tanıtmalıdır. Kimlik ibrazı yasal zorunluluktur.

4) Bilgilendirme ve onam formundaki doldurulması gereken alanları doldurmak zorunda mıyım?

- Kişi kök hücre bağışı için başvurduğunda bilgilendirme ve onam formundaki kişisel ve sağlıkla ilgili soruları eksiksiz cevaplandırarak ve bu formu imzalayarak onaylamak zorundadır. İstenen bilgilerin, özellikle adres ve iletişim bilgilerinin eksiksiz doldurulması, bir hasta ile uyum olması durumunda bağışçı ile iletişime geçme aşamasında önem arz etmektedir. Kök hücre bağışçı adayı olduktan sonra adres veya iletişim bilgilerinizin değişmesi halinde ilerleyen süreçte size ulaşabilmemiz için Türk Kızılayı’na başvurarak bilgilerinizi güncellemeniz gerekiyor.

5) 3 tüp kan verildiğinde kök hücre bağışında bulunmuş olunuyor mu?

- TÜRKÖK Projesi kapsamında kök hücre bağışçı adaylarından bulaşıcı hastalıklar açısından serolojik testlerin çalışılması ve kan grubu belirlenmesi, doku tiplemesi yapılabilmesi için 3 tüp numune alınmaktadır. Bulaşıcı hastalık testlerinin negatif çıktığı bağışçı adaylarının doku tipleme numunesi T.C. Sağlık Bakanlığı’na ait Doku Tipleme Laboratuvarı’na teslim edilmekte ve burada analiz işlemleri tamamlanmaktadır. Doku tipleme sonuçları Kemik İliği Bankası veri tabanına aktarılmaktadır. T.C. Sağlık Bakanlığı TÜRKÖK Birimi'ne yapılan hasta başvuruları sonucunda veri tabanı taranmaktadır. Bir hasta ve bağışçı adayı arasında uyum tespit edildiğinde Türk Kızılayı olarak sizinle tekrar iletişime geçilecek ve yaptığınız bağışla ilgili onayınız istenecektir. Bu aşamadan sonra kök hücre bağışı ile ilgili süreç başlamış olacaktır. Yani ilk aşamada verilen kan, kök hücre için değil gerekli testlerin yapılabilmesi içindir.

6) Kök hücre toplamada hangi yöntemler kullanılıyor ve en çok hangisi tercih ediliyor?

- Periferik kök hücre toplama ve kemik iliği bağışı yöntemi olmak üzere iki yöntem uygulanmaktadır. Yöntem ile ilgili bağışçı adayının tercihi ön planda tutulmaktadır. Bazı durumlarda hastanın ve bağışçı adayının sağlık durumu göz önünde bulundurularak nakil merkezi tarafından hangi yöntemin seçileceğine karar verilebilmektedir. En çok tercih edilen yöntem Periferik kök hücre toplama yöntemidir.

7) Periferik kök hücre toplama yönteminin kemik iliği bağışı yönteminden ne farkı vardır?

- Periferik yöntemde, bağışçının hastaneye yatması gerekmemektedir, anesteziye ihtiyaç duyulmaz.

- Kemik iliği yönteminde aşılamaya ihtiyaç duyulmamaktadır ve tek seferde sayıca çok kök hücre elde edilmektedir.

8) Kök hücre toplama işleminden sonra bağışçının kök hücreleri bitiyor mu?

- Kök hücreler devamlı olarak kendini yenileyebilme özelliğine sahip olduğu için bağış işleminden sonra bağışçının kök hücreleri belirli bir sürede tekrar eski sayısına ulaşacaktır.

9) Bağış sonrasında görülen yan etkiler nelerdir?

- Periferik kök hücre bağışında, aşı uygulaması sonrasında kök hücre toplanmasının ardından; geçici halsizlik hissi, ateş, geçici grip benzeri belirtiler, genel vücut ağrıları; dalak bölgesinde dolgunluk hissi görülebilir.

- Kemik iliği bağışında, dikiş gerektiren bir kesi oluşmaz. Verici, genellikle ertesi gün kan tetkikleri yapıldıktan sonra taburcu edilir. Ancak, kalça bölgesinde 1-2 gün sürebilen bir ağrı meydana gelebilir. Anesteziye bağlı olarak geçici boğaz ve baş ağrısı gözlenebilir.

10) Bağış sonrasında görülen yan etkiler kalıcı mıdır?

- Kemik iliği toplama ve Periferik kök hücre toplama işlemlerinde oluşabilecek yan etkiler düşük olasılıkla görülebilecek etkiler olup, 1-3 hafta içinde etkisini kaybeder.

11) Periferik kök hücre toplama yönteminde uygulanacak olan 5 günlük aşı periyodunda bağışçının işinden izin almasına gerek var mıdır?

- Aşılama süreci aferez merkezlerinin bulunduğu yerlerde yapılmaktadır. Eğer yaşadığınız şehirden farklı bir şehirde bulunan aferez merkezinde işlemler yapılacaksa iş yerinizden T.C. Sağlık Bakanlığı aracılığı ile izin alınmaktadır.

12) Bağışçının ilk bağışından sonra, başka bir hasta ile tekrar doku eşleşmesi olursa, tekrar bağışçı olabilmesi için ne kadar süre geçmeli?

- Kök Hücre toplama işleminden sonra hücre sayısının yeterli miktara ulaşmasını beklemek açısından 3 aylık bir süre yeterlidir. TÜRKÖK Projesi kapsamında bir hastayla uyumunuz tespit edildiğinde ve sizden kök hücre toplama işlemi gerçekleştirildiğinde veri tabanında 1 yıl boyunca inaktif hale getirilmekte olup, tarama yapılmamaktadır. 1 yılın sonunda TÜRKÖK Kemik İliği Bankası veri tabanından aksi bir talebiniz olmadıysa kaydınız otomatik olarak aktif hale getirilecektir.

13) Kök hücre bağışında bulundum. Yurt dışındaki bir hasta ile eşleşme olasılığım var mı?

- 04.05.2016 tarihi itibari ile TÜRKÖK Ulusal Kemik İliği Bankası’nın, Dünya Kemik İliği Bankası’na üyelik işlemleri tamamlanması ile yurt dışı hastalar için de eşleşme talepleri gelmeye başlamıştır.

14) Yurt dışında bir hasta ile eşleşme olursa bağışçı yurt dışına gidecek mi?

- Bağışçının onay vermesi durumda kök hücre toplama işlemi ülkemizdeki uygun bir aferez merkezinde yapıldıktan sonra toplanan kök hücreler hastanın bulunduğu ülkeye gönderilecektir.

15) Yurt dışında yaşıyorum, Türk Kızılayı’na bağışta bulunabilir miyim?

İletişim bilgilerinize rahat ulaşılabilmesi açısından bulunduğunuz ülkedeki kemik iliği bankasına başvuru yapmanız daha doğru olacaktır. Türkiye olarak dünyadaki diğer Kemik İliği Bankaları’ndan da tarama yapabildiğimiz için sizin verilerinize uygun bir hasta eşleşmesi olduğunda sizinle iletişime geçilebilecektir.

16) Bağışçıların verileri neden dünyadaki diğer kemik iliği bankaları ile paylaşılıyor?

- Dünya’nın her yerinde kök hücreye ihtiyacı olan hasta sayısı oldukça fazladır. Buna karşılık bu hastalar için gerekli olan sağlıklı kök hücrelerin, hastaların dokusu ile uyuşma olasılığı çok düşüktür. Tüm bunlar düşünüldüğünde bu olasılığı arttırmanın tek yolu, milyonlarca bağışçının doku analizini içeren dünyadaki bütün kemik iliği bankalarının verilerinin paylaşıldığı bir havuzun oluşmasından geçmektedir. Halen ülkemizdeki hastalar için kemik iliği taraması bu havuzdan yapılmaktadır. Bu nedenle ülkemize ait veri tabanı dünyadaki bütün kemik iliği bankalarının verilerinin paylaşıldığı havuz ile paylaşılmaktadır.

17) Daha önce kök hücre bağışında bulundum, tekrar Türk Kızılayı’na da bağışta bulunabilir miyim?

- Kök hücre bağışçısı adayı olmak için bir defa örnek vermeniz yeterlidir. İkinci bir kayda gerek bulunmamaktadır.

18) Kök Hücre bağışı yaptım, geri dönüş olmadı. Tekrar numune vermeme gerek var mıdır? Ne yapabilirim?

- Türk Kızılayı'na kök hücre bağışçısı adayı olmak için bir kere numune vermiş olmanız yeterlidir. Türk Kızılayı'na vermiş olduğunuz numuneler kök hücre bağışı işlemi değildir, kök hücre bağışçısı adayı olmanızı sağlar. Kök hücre bağışçı adaylarına ait doku verileri TÜRKÖK Kemik İliği Bankası veri tabanında 55 yaşına kadar saklanmaktadır. Bir hasta ile uyumunuzun gerçekleşmesi durumunda sizinle iletişime geçilecektir. Uyum tespit edilmediği sürece tarafınıza geri dönüş yapılmayacaktır.

19) Düzenli ilaç kullanıyorum. Kök hücre bağışlayabilir miyim?

- Kronik hastalığı olan ve bu yüzden düzenli ilaç kullanması gereken kişilerin doktor tarafından değerlendirilmesi gerekmektedir.

20) Bir hasta adına bağış yapmak istiyorum. Ne yapabilirim?

- Türk Kızılayı olarak kök hücre bağışçısı kazanımı görevimizi yerine getirirken bağışçı adaylarını yapacakları bağış konusunda uygun şekilde bilgilendirmeyi misyon olarak belirledi. Ayrıca nakil bekleyen tüm hastalara umut olma arayışında olan Türk Kızılayı çalışmalarını tek bir hastaya yönelik yapmamakta, ileride bir eşleşme olduğunda vazgeçmeyecek bağışçı adayları kazanımına yönelik çalışmalarına devam etmektedir.

İSTANBUL (DHA)

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR

Masterchef finali öncesi Cemre'den şaşırtan paylaşım

Habere Git

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR

MasterChef Türkiye'de şampiyon kim oldu? 2019 MasterChef şampiyonu...

Habere Git

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR

Kök hücre bağışı nasıl yapılır? Kök hücre nakli nasıl yapılır?

Habere Git