Giriş
Mutfakta israfı önlemenin yöntemleri
Mutfak, en çok israf yapılan ama aynı zamanda en büyük değişimi görebileceğimiz alan. İsraf değil tutumluluk zamanı, gelin siz de bana katılın… Özlem Denizmen / ozlem.denizmen@posta.com.tr
Tasarruf, günlük davranışları adım adım değiştirerek başlar. Yapılan araştırmalar Türkiye’de yıllık gıda israfının ekonomik karşılığının yaklaşık 300 milyar TL’yi bulduğunu gösteriyor.
Hazırlık
- Markete süt almak için gittiyseniz süt alıp çıkın. Oyalanmayın. Kasada şok, mutfakta israf yaşamayın.
- Evden çıkmadan buzdolabını ve kilerin resmini çekip yanınıza alın.
- Muhteşem fırsatlar’a dikkat. Sırf indirimde diye ihtiyacınız olmayan ürünleri almayın.
- Yeterli miktarda ve çeşitte yemek hazırlayın.
Et ve sebzenin suyu
- Hem pahalı, hem can, hem de yetişmesi için su gerekiyor. Bir de israf mı edeceğiz?
- Bir gün öncesinden kalan yemeğiniz varsa, yemeğe onunla başlayın israf olmasın.
- Et çeşitlerinden sebzelere kadar haşladığınız her besinin suyunu buz kalıplarında dondurarak yapacağınız yemeklerde
Meyve - sebze
- Bir numarada sebze, meyve israfı var. Ülkemizde kişi başı yılda 125 kilo sebze ve meyve israf oluyor. Günah. Planlı alın.
- Meyve, sebzenin çöpe gitmesi aynı zamanda suyun da israfı. Bir domatesin yetişmesi için 62 bardak, bir portakal için 53 lt su gerekli.
- Mevsimsel beslenin. Hem ekonomik, besleyici hem de doğamız için daha iyi. Domatesi kışın da yemeyiverin.
- Balkonunuzda, pencerenizin önünde küçük saksı içinde maydonoz, dereotu, domates yetiştirin. Hem sağlıklı beslenin hem de mis gibi hobiniz olsun.
Süt ve süt ürünleri
- Süt ve süt ürünleri en fazla ikinci israf alanı.
- Süt paketini açtıysanız ve bitmediyse, ekşimeden sütün birazını ayırıp süzme peynir yapın.
- Yoğurdunuzu değerlendirip çökelek yapabilirsiniz.
Ekmek
- Günde 5 milyondan fazla ekmek çöpe gidiyor. Ekmeğiniz sürekli artıyorsa kahvaltıda yumurtalı ekmek yapın, çorbalarınızda kıtır ekmek olarak değerlendirin.
- Pandemide en çok tercih ürünlerden biri ekmek yapma makinesi oldu. Hâlâ kendi ekmeğinizi yapıyor musunuz? Bu sizin için akıllı bir alışveriş miydi?
Bereket
Eviniz, dolaplarınız, mutfağınız neden aldığınızı bilmediğiniz eşyalarla, yiyeceklerle doluysa, bu evinizin bereketini azaltır. Mutfağınızı iyice analiz edin, bir sonraki alışverişte buna dikkat edin.
İsraf etmiyorlar
Verimliliği artırmak için restoran mutfakları her malzemeyi sonuna kadar kullanıyor ve israf etmiyor. Birçok otel ve restoran, artık yemeği sokak hayvanları ile paylaşıyor. Peki siz ne yapıyorsunuz artıkları?
İsrafın boyutu
Dünyada üretilen gıdanın üçte biri çöp oluyor. Türkiye’de yılda yaklaşık 26 milyon ton gıda çöpe gidiyor.
Üretilen meyve-sebzelerin yüzde 53'ü tüketiciye ulaşana kadar israf ediliyor.
Dünyadaki taze su kaynağının 4’te 1’i hiç tüketilmeyen gıdaların üretimi için kullanılıyor.
Boşa harcama
Su ve enerji başta olmak üzere tüm çevresel sürdürülebilirlik kaynaklarının korunmasını kapsayan, toplumsal farkındalık ve davranış değişikliği oluşturmayı amaçlayan ‘Fairy Boşa Harcama Komitesi’nde ben de varım!
'Kokopelli şehirde' girişimi
Çöpe giden yiyecekleri, yaprakları tekrar toprağa kazandırmak için kompost yani doğal gübre yapın. Bu işlem çok basit, konuyla ilgili internette birçok video var. ‘Kokopelli Şehirde’ sosyal girişimi de organik atıkların toprağa dönüşmesi konusunda farkındalık yaratıyor.