Giriş
Ne müsrif ol ne de cimri
Dinimiz, kişiyi servet edinmede nasıl bir takım kurallarla bağlı kılmışsa, elde edilen servetin tüketimi ya da tasarrufunda da meşru ölçüler doğrultusunda hareket edilmesini öngörmüştür. Her çeşidiyle israf haram kılınmıştır. Allah cimrilik edenleri ve başkalarına da cimriliği tavsiye edenleri sevmez.
Dinimizde helal kazanç ve bu kazancı gereği gibi kullanmak temel esas ve hedeftir. Kazancın ya da sahip olunan nimetlerin gereği gibi kullanılmaması, israf kavramı ile ifade edilmektedir. Hem elimizdeki üretilmiş malları hem de dünyanın kaynaklarını ölçülü bir biçimde kullanmak ve tüketimi ona göre düzenlemek zorundayız.
Aralarındaki fark
İsraf; aşırıya gitme, doğru ve gerçek olandan sapma, meşru sınırların ötesine geçme; imkanları, gerekli görülen yerler dışında veya gereğinden fazla harcama anlamına gelmektedir. Cimrilik ise; imkan olduğu halde gerekli harcamayı yapmamak demektir.
Ayetlerle yasak
İslam’da israf ve cimrilik, ayet ve hadislerle yasaklanmıştır. Nitekim, “Yiyiniz, içiniz, fakat israf etmeyiniz; çünkü Allah israf edenleri sevmez” (Araf, 31) ayeti israfın haram olduğunu açıkça dile getirmektedir. Peygamberimiz de “Kibirsiz ve israf etmeden yiyiniz, içiniz, giyiniz. Sadaka veriniz” sözü ile israfın yasaklığını ifade buyurmuştur. Kuran-ı Kerim’de, insanın cimrilik duygusundan kurtulması ve bunun yerine cömertlik duygusunu geliştirmesi her vesile ile öğütlenmektedir. Peygamberimiz de cimriliğin yasak ve dinde hoş karşılanmayan bir haslet olduğunu şu hadisiyle ifade etmiştir:
Alçaltıcı iki huy
“İki haslet vardır ki bir müminde asla beraber bulunmazlar: Cimrilik ve kötü ahlâk.” Ayrıca Peygamberimiz genel olarak insanlar hakkında düşünülebilen en kötü ve alçaltıcı iki huyun cimrilik ve korkaklık olduğunu, cimrilik duygusuyla imanın bir arada olmayacağına vurgu yapmıştır.