Koronavirüs nedeniyle üniversiteler geçtiğimiz mart ayından itibaren uzaktan eğitime geçmişti. Bu durum, ev ve yurt kiralayan öğrencileri zor durumda bırakmış, öğrenci kullanmadığı evi boşaltmak, ev sahipleri de sözleşme gereği kirasının ödenmesini istemişti. Taraflar arasında ciddi anlaşmazlık çıkmış, adeta bir ‘sözleşme krizi’ meydana gelmişti.

Uzaktan eğitime devam

YÖK’ün tavsiye kararı doğrultusunda birçok üniversite, 2020-2021 öğretim yılının güz döneminde de uzaktan eğitim verecek. Üniversiteye bu yıl başlayanlar için sorun olmasa da geçmiş yıldan sözleşmesi devam eden öğrenciler aynı sorunla karşı karşıya. Öğrenciler ev sahiplerinin kolaylık sağlamasını beklerken, ev sahipleri de mağdur olduklarını belirtiyor.

Bedeli ödemesi şart

Peki, salgın sürecinde ortaya çıkan bu anlaşmazlığın çözümü nedir? Uzmanlar yanıtladı. Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı Avukat Ali Güvenç Kiraz, kira borcunun imkansız olmayan yani ödenmesi gereken bir borç olduğunu belirterek, “Kira sözleşmesi yapmış bir öğrenci, okul koronavirüs nedeniyle kapandıysa ‘kira bedelini ödemiyorum’ diyemez” dedi.

İndirim isteyebilir

Ancak koronavirüsün ‘mücbir sebep’ olduğunu hatırlatan Kiraz, “Yani öngörülmeyen, öngörülmesi de mümkün olmayan bir durum ve kiracı bu duruma sebep olmuyor. Bu kapsamda kiracı Borçlar Kanunu’nun 138’inci maddesi gereğince mal sahibinden kiranın indirilmesini talep edebilir. İndirim kabul edilmezse mahkemeye giderek kiranın uyarlanmasını talep edebilir” diye konuştu.

Fesih şartları

Öğrencinin ödeme yapamadığı ya da mahkemeye gidemediği durumlarda sözleşmenin feshinin söz konusu olacağını anlatan Kiraz, fesih şartlarını şöyle anlattı:

• Öğrenci, kira sözleşmesini kanunda bulunan ‘erken fesih tazminatı’na uygun olarak fesh edebilir.
• Örneğin öğrenci 1 Eylül 2019-31 Ağustos 2020 olarak 1 yıllık kira sözleşmesi yaptıysa, koronavirüs nedeniye dava açmayıp fesih istediyse ve Nisan 2020’de kira sözleşmesini feshederse kanunda yer alan 3 aylık kira bedelini mal sahibine ödeyecek.
• Yani nisan, mayıs ve haziran ayları kiralarını ödeyecektir.
• Ancak mal sahibi mayıs ayında yeni bir kiracı bulmuş ise bu durumda da sadece nisan ayı kirasını kiracı erken fesih tazminatı olarak öder.

Genelge yayımlanmalı

• 3 üniversitenin bulunduğu Eskişehir, bu sorunun en çok yaşandığı şehirlerden biri. Eskişehir Emlak Komisyoncuları Odası (ESEKO) Başkanı Gazi Çelik, ev sahipleri ve öğrenci aileleri arasında yaşanan bu krizin giderilmesi için devletin bir çözüm bulması gerektiğini söyledi. Kira sözleşmelerinin Borçlar Kanunu’na göre yapıldığını söyleyen Çelik, “Kanun gereği kiraların ödenmesi gerekiyor” dedi.
• Çelik, şöyle devam etti: “Borçlar Kanunu’nda başlangıç ve bitiş tarihi iki tarafı da bağlar. Alacaklı kişi söz konusu parayı ister, karşı taraf da vermek istemez. Sözleşmeyi iptal etmek ister ama Borçlar Kanunu’nda maddeler açıktır. Kira sözleşmesi devam ettiği sürece kiracı kirasını ödemekle mükelleftir. Ev sahipleri de bir yere kadar yardımcı olabilir. Bunu ancak devletimiz bir genelge yayınlayarak çözebilir.”

Servislerde yetki belgesine ek süre

• Okul servis araçlarında zorunlu hale getirilen mesleki yeterlilik belgesi, üç nokta emniyet kemeri, oturmaya duyarlı koltuk sensörü, iç kamera ve kayıt sistemleri zorunluluğu ertelendi. Yetki belgesi zorunluluğuna ilişkin süre 30 Haziran 2021’e, 3 Eylül itibarıyla aranan uygulamalara ilişkin verilen süre ise bir yıl uzatılarak 3 Eylül 2021’e ötelendi.
• Değişiklik, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Söz konusu yönetmelik hükümleri Içişleri, Milli Eğitim, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler ile Ulaştırma ve Altyapı Bakanları tarafından yürütülecek. Koronavirüs nedeniyle henüz okullarda eğitim başlamazken, yaşanan belirsizlik sürecinde yapılan değişiklik servisçi esnafında memnuniyet yarattı.