Okul öncesinde kelimelerin gücü

Okul öncesi çocukların kelime hazineleri ilerideki yaratıcılıklarını, okur-yazarlık becerilerini, matematik yeteneğini ve sosyal becerilerini önemli ölçüde etkiliyor. Adel Kalemcilik de bu bilgiden yola çıkarak ‘Ebeveyn ve Öğretmenlerin Gözünden Çocukların Kelime Hazinesi’ araştırmasını yaptı. Araştırma sonucunda ebeveynlerde kelime hazinesi ile ilgili farkındalığın artırılması gerektiğini gözlemleyen Adel Kalemcilik, 1500Kelime.com platformunu geliştirdi.

ZEKA İLE İLİŞKİSİ

Platformun içeriklerini, New York Üniversitesi’nden Prof. Dr. Selçuk Şirin ve ekibi hazırladı. Prof. Dr. Selçuk Şirin’e bu platform vesilesiyle okul öncesi eğitim ve kelimesi hazinesi ile ilgili merak ettiklerimi sordum. Çocukların hayatlarında en az çabayla en fazla fark yaratacakları dönemin, okul öncesi olduğunu belirten Prof. Dr. Şirin, “Beyin gelişiminin yüzde 90’ı okul öncesi dönemde tamamlanıyor. Okul öncesi dönemde zeka demek kelime haznesi demek” dedi.

‘YETERLİ DESTEK YOK’

Türkiye’de 3-5 yaş okullaşma oranının son yıllardaki artışa rağmen hâlâ yüzde 42.8 iken, OECD ortalamasında bu oranın yüzde 87.6 olduğunu söyleyen Prof. Dr. Şirin, Türkiye’deki çocukların yarıdan çoğunun beyinlerinin en hızlı geliştiği dönemde yeterli desteğe sahip olmadığını vurguladı. Erken dönemde kelime hazinesini evde geliştiremeyen çocukların bu açığı okulda çok zor tamamladığına değinen Prof. Dr. Şirin, “Çocuklarımıza ev ortamında zengin öğrenme fırsatı sunmalıyız” dedi.

AİLELERE ÖNERİLER

Prof. Dr. Selçuk Şirin, çocukların kelime hazinesinin gelişimi için ebeveynlere şu tavsiyelerde bulundu.

Ebeveynler zengin bir kelime dağarcığı ile konuşmalı.

Çocuğun anlayabileceği bir dille (çocuğun gelişimsel düzeyine uygun), bazen somutlaştırarak, konuşma vurgu ve iniş çıkışlarla ilgi çekici hale getirilmeli.

Ebeveynler, çocuklarıyla evde daha fazla kaliteli ve interaktif zaman geçirmeli.

KELİME PLATFORMU

Adel Kalemcilik Genel Müdürü Evrim Hizaler, 1500Kelime.com Platformu ile ilgili şunları söyledi:

“Bu platform okul öncesinde çocukların kelime hazinelerinin gelişimine ve dolayısıyla zihinsel gelişimlerine destek verecek. Platformda çocukların ebeveynleriyle birlikte evde kaliteli ve interaktif vakit geçirmeleri için etkinlik önerileri ve şablonları mevcut. Şu an platformda yaklaşık 720 kelimeyi içeren 40 video ve aktivite bulunuyor. 2021 sonuna kadar da 1500 kelimeye ulaşmayı amaçlıyoruz. Mobil uygulamamız tamamen ücretsiz.”

ARAŞTIRMA SONUÇLARI

‘Ebeveyn ve Öğretmenlerin Gözünden Çocukların Kelime Hazinesi’ araştırmasının dikkat çeken bazı sonuçları şöyle:

10 ebeveynden 7’si okul öncesi çağındaki çocuklarının kelime hazinesini önemli bulurken, yalnızca 3’ü çocuğunun kullandığı kelime sayısının farkında.

Ebeveynlerin yüzde 72’si okul öncesindeki çocuklarının kelime bilgisini yeterli bulmazken, öğretmenlerin yüzde 76’sı okul öncesi çocukların kelime hazinesinin gelişmesi gerektiğini belirtiyor.

Sosyo-ekonomik statü arttıkça çocuğun kullandığı kelime sayısına yönelik farkındalık artıyor.

Okul öncesi eğitim alan çocukların ebeveynlerinin kelime hazinesi konusundaki farkındalığı daha yüksek.

Yeni kelime öğretmeye yönelik çocukla birlikte yapılan aktivitelerde ebeveynlerin tercihi çizgi film, televizyon, şarkılar iken; öğretmenler oyun oynama, kelime kartları, kelimelerin tekrar edilmesi gibi daha interaktif yolları tercih ediyor.