Giriş
Ölümsüz ağacın meyvesi
Yaşlarını bilen yok. Roma'nın, Bizans'ın izlerini taşıyor bazıları. Zamanlar geçmiş, sahipler değişmiş ama onlar kendi ölümsüzlüklerinde…Bu ağaçların insanlığa armağanı zeytinyağı için hasat başladı. Zeytinyağı bu coğrafyanın atası, ama ülkemizde hala tadını bilmeyen yüzde 60'a ne demeli?
Posta Gazetesi Yazarı çAĞRI BİLGİN'in haberidir Yaşlarını bilen yok. Roma'nın, Bizans'ın izlerini taşıyor bazıları. Zamanlar geçmiş, sahipler değişmiş ama onlar kendi ölümsüzlüklerinde…Bu ağaçların insanlığa armağanı zeytinyağı için hasat başladı. Zeytinyağı bu coğrafyanın atası, ama ülkemizde hala tadını bilmeyen yüzde 60'a ne demeli?
"Canımızdan can gitti, 7 bin ölümsüz ağacımıza kıydılar. Termik santral uğruna, Ege'nin asırlık bekçilerini katlettiler. Barışın simgesidir zeytin dalı, Romalılar başına tac etmiştir.... Kutsaldır bu ağaç. Zeytin ağacına bakmaya doyamazsınız, yelpaze gibi açar dallarını, hele bir de rüzgar esti miydi; deniz gibi dalgalanır o dallar. Ege'de bir 'mavi', bir de 'yeşil' deniz görürsünüz. "Ağaçların bilgesi, zeytindir kuşkusuz" diyor Mehmet Başaran, Yüreğin Sesi Zeytin ülkesi kitabında; en çelimsizi bile kendini kabul ettiren bir ağırbaşlılık, bir suskunluk içinde. Yaşlarını bilen yok. Roma'nın, Bizans'ın izlerini taşıyor bazıları. Zamanlar geçmiş, sahipler değişmiş ama onlar kendi ölümsüzlüklerinde… Gene kendi kendilerinin… Daha geçen hafta Ayvalık'taydım. Hasat yaptık.
80 YAŞIN üZERİNDE Türkiye'de zeytin ağaçlarının yüzde 60'ı ürün vermede en iyi dönem olarak kabul edilen 10 ile 80 yaşları arasında. Zeytin ağaçlarının yüzde 10'u 10 yaşın altında ve geri kalan yüzde 30'u 80 yaşının üstünde. Dünyada 1 milyar civarı zeytin ağacı bulunduğu ve bu ağaçların yaklaşık yüzde 90'ının Akdeniz havzasında bulunduğu tahmin ediliyor. Zeytin ağacı Kuzey ve Güney Yarımkürede 30-45'ncı paraleller arasında uygun iklim koşulları olan alanlarda yetişebiliyor. Tam da Türkiye'nin içinde bulunduğu alan. 3 bin yaşına kadar olan zeytin ağaçlarına rastlanılıyor, bu sebeple ölümsüz ağaç olarak adlandırılıyor. Şimdi anlıyor musunuz yüreğimiz niye yanıyor?
"DEVLET DESTEĞİ 5-10 dakika bağrımıza taş basıp; zeytin ağacı ve zeytinyağına biraz daha yakından bakalım. Komili'nin Genel Müdürü ümit Ersoy'dan bilgi alıyoruz: "Zeytin ağacı dikimi son 10 yılda 100 milyon adet ağaçtan yaklaşık 167 milyon adet ağaç seviyelerine geldi. Yani 644 bin hektardan 826 bin hektara çıktı, yüzde 28 büyüdü. Yeni dikimlerin mahsul vermesiyle birlikte gelecek yıllarda yıllık zeytinyağı üretimi 250 bin tona ulaşacak. Bu gelecek olan ürünün değerlendirilmesi için iç tüketim ve ihracatın artırılması gerekiyor. Kayıt dışı olarak satılan 50 bin ton zeytinyağı olduğu tahmin ediliyor. Zeytinyağı'nda yaklaşık 130 bin ton olan iç piyasa tüketiminin yüzde 50'si markalı satılıyor. Türkiye, 167 milyon zeytin ağacıyla dünyadaki zeytin ağaçlarının yüzde 16'sına sahip. Dü
üRETİM VE TüKETİMDE EN BüYüK SORUN NEDİR? * Evlerde bitkisel yağ tüketimi açık ara önde. Yani, ayçiçeği, mısır gibi yağların tüketimi yüzde 88'lerde. Zeytinyağı yüzde 10'larda. * Türkiye'de yüzde 60'lık bir dilimin evine hiç zeytinyağı girmemiş. * Zeytin ağaçlarındaki artışla üretim aynı oranda artmıyor. Türkiye'de zeytin ağacı ekilen yerlerin yüzde 33'ü 20 dönüm alandan daha küçük alanlarda yapılıyor. * Türkiye'de zeytin ağacı ekilen yerlerin yüzde 83'ü 100 dönüm alandan daha küçük alanlarda yapılıyor. * Sofralık ve yağlık zeytin üretimindeki farklılık yıllar arasında azaltılamıyor ancak iyileşme var. * çiftçiler; hala kaliteyle değil miktarla motive oluyor.
DüNYADA NASIL? 2013-14 sezonunda dünya zeytinyağı üretimi 3 milyon 48 bin ton. 2014-15 sezonu için tahmini üretim 2 milyon 632 bin 000 ton olup, bir önceki yıla oranla yüzde 14 daralma bekleniyor. 2012 sezonuna kadar düzenli bir büyüme gösteren dünya zeytinyağı üretimi özellikle İspanya kaynaklı olarak son 3 yılda dalgalanma gösteriyor. Zeytinyağı pazarının en büyük oyuncusu yaklaşık yüzde 65-70'lik payla Avrupa Birliği. AB'nin üretiminin büyük bölümünü İspanya karşılıyor. ZEYTİNYAĞI NASIL SAKLANMALI? Zeytinyağı soğukta muhafaza edildiğinde donar. Isıtıldığında kalitesi bozulmadan sıvı hale döner. Zeytinyağı, güneş ışığından uzak, oda sıcaklığında ve nem almayacak şekilde ağzı kapalı olarak saklanmalı. Bir de yaygın hata yağı tenekede saklamak. Onun i&c
KüçüK ŞİŞELER EN İYİSİ Zeytinyağı doğal halde, adeta bir meyve suyu gibi doğrudan yenilebilen tek bitkisel yağ olduğu için meyveden gelen ve yağda çözünen A,D, E vitaminlerini, kalsiyum, magnezyum gibi mineralleri bünyesinde bulundurur. Ayrıca naturel sızma zeytinyağında sağlığımız için çok önemli işlevleri olan acılık ve yakarlıkla kendini gösteren bileşenler var. Tüm bunlardan daha fazla yararlanabilmek için zeytinyağını iyi saklamalıyız. Zeytinyağının raf ömrü 2 yıldır. Ama zeytinyağı iyi saklanırsa geç bozulur. Yine de taze tüketilmeli. Bu nedenle küçük koyu renkte cam şişelerde saklamak çok uygun olur. RENGİNE ALDANMA! Zeytinyağı tadımcılarına, yağın rengi görünmeyecek koyu mavi bardaklarda tadım yaptırılıyor. çünkü yağın renginin kalite
ETİKETTEKİ YAĞ ASİDİ NEDİR? Zeytinyağı natürel tüketildiği için serbest yağ asitliğinin değeri önemli. Ancak bu asitlik zayıf bir asitliktir. En kaliteli zeytinyağı sınıfı natürel sızma zeytinyağıdır. Natürel sızmada serbest yağ asitliğinin ulusal ve uluslararası mevzuatta yüzde 0.8'i geçmemesi istenir. Serbest yağ asitliği bir kalite kriteridir ancak tek başına serbest yağ asitliğinin düşük olması o zeytinyağının kaliteli olduğunu göstermez. Bunun yanı sıra mevzuata göre duyusal ve kimyasal özelliklerinin de uygun olması gerekir.
RİVİERA VE SIZMA ARASINDAKİ FARK? Sızma yağ nedir? Zeytin ağacı meyvesinden doğal niteliklerinde değişikliğe neden olmayacak ortamda, sadece yıkama, sızdırma işlemleri gibi mekanik veya fiziksel işlemler uygulanarak elde edilir. Kokladığınızda, yeşil ot, çeşidine göre güzel meyveler kokar. Tadında meyvemsilik, acılık ve yakıcılık gibi özellikler gösterir. Yani sızma yağ bir yudum aldığınız zaman gırtlağınızı yakmalı. Nefis kokusu ve mükemmel lezzeti ile tüm yemeklerde kullanabilirsiniz. Hatta kızartmalarda çünkü zeytinyağının yanma derecesi bilinenin aksine ayçiçek yağından yüksektir. Yani; balık, patates, patlıcan, biber.... dilediğinizi gönül rahatlığıyla kızartabilirsiniz. Natürel sızma zeytinyağı, yoğun, aromatik tadına daha iyi varabilmek için ekmek bandırılması tavsiye edilir. Riviera zeytinyağı nedir? Zor koşullarda toplanmış, sızma yağ ü
ZEYTİNYAĞI ALIRKEN DİKKAT! Tüketici, zeytinyağı alırken hem fiyatına hem de kalitesine bakmalı. çok ucuz bir yağ görüldüğünde uzak durmalı. Zeytinyağının ambalajı üzerinde markası, üretim tarihi, etiket bilgileri ve üretim izni gibi bilgilerin eksiksiz yer alması gerekir. çünkü zeytinyağı aroması eklenmiş sahte yağlar size yanıltabilir.
"AYVALIK HASAT GüNLERİ! Ayvalık Belediyesi, Ayvalık Ticaret Odası ve Ayvalık Ziraat Odası'nın işbirliğiyle gerçekleştirilen Ayvalık Zeytin Hasat Günleri'nin bu yıl 10'ncusu düzenlendi. Hasat Günleri'nin bu yılki sloganı, zeytinyağının insan sağlığına önemli katkısına dikkat çekmek ve bu yolla ülkemizdeki zeytinyağı tüketimini artırmak amacıyla, ' Zeytinyağı, Hayat Bağı' olarak belirlendi. Komili, Ayvalık Hasat Günleri'nde sponsor olarak yer alıyor. Ana Gıda Genel Müdürü ümit Ersoy, "Komili ve Kırlangıç markaları için zeytinyağı Ayvalık ve Körfez Bölgesi'nden temin ediliyor. Ayvalık Hasat Şenliği, bölgenin en uzun süredir düzenlenen etkinliği olduğundan, yıllardır Komili ve Kırlangıç markalarımızla bu etkinlikte yer alıyoruz. Bölgesel zeytinyağı hasat şenlikleri desteklerimizi artırmay
ZEYTİNYAĞININ FAYDALARI? * Bugün dünyanın en önemli kanser ilacı köpek balığı kıkırdağıdır. Köpekbalığından çıkan sgualene adlı madde sızma zeytinyağında bol miktarda bulunur. Zeytinyağı kanser riskini yüzde 50'ye yakın azaltıyor. * Zeytinyağı hücreleri korur. Zeytinyağının içinde bulunan Oleiprine adlı madde sayesinde hücreler yenilerek kansere karşı hücreleri korur. * Zeytin ağacının dalları, yaprakları ve reçinesi olduğu kadar, yağı da yıllardır ilaçların bileşimlerinde yer alan doğal maddelerden birisidir, doğal bir ilaçtır. * Zeytinyağı, derinin foliküllerine penetre olabildiği için, gerek internal gerekse eksternal dokuların yara veya iritasyonunda ve enfeksiyonlara karşı faydalıdır. * Sindirim sistemini etkiler; zeytinyağı mideyi çepeçevre koruyucu bir tabakayla sararak mide asidini a
* Sabah kahvaltıdan önce alınan 1 veya 2 çorba kaşığı zeytinyağı -basit kronik kabızlığa - iyi gelir * Anne sütünde de bulunan E vitamini ve oleik asit içeriği ile zeytinyağı, normal kemik gelişimine katkıda bulunur. Anne karnında ve doğumdan sonra bebeğin beyninin olduğu kadar, genel olarak sinir sisteminin gelişimini de desteklediğinden, gebe ve emziren annelere özellikle yararlıdır. * Zeytinyağı yaşlanmanın, hem genel olarak doku ve organlar, hem de beyin fonksiyonları üzerinde ki etkilerini geciktirmektedir. * Yüksek tansiyonu düşürür. * Kan şekeri seviyesinin düşmesine yardım eder. * Kötü kolesterol LDL'yi azaltırken, iyi kolesterol HDL'yi artırır. * Kalp dostu; zeytinyağı hayvansal yağların tersine kandaki kolesterol miktarını ve dolayısıyla kalp krizi riskini azaltır. * Zeytinyağı sağlık ve güzellik kaynağıdır. Cilde ve sa
