Özel öğrencilere 'Gölge öğretmen'

Sevim Büyüktaş Demir / POSTA ÖZEL

Gölge öğretmenlik, Türkiye’de daha çok gölge abla/ağabey ve bakıcı kavramları ile karıştırılıyor.

Gölge öğretmen özel gereksinim (nöro-gelişimsel bozukluklar, otizm, down sendromu, duygu ve davranış bozuklukları, iletişim ve sosyal becerilerde bozukluk, dikkat eksikliği, hiperaktivite bozukluğu, öğrenme güçlükleri, üstün zeka ve yetenek) nitelikleri taşıyan çocuklara okul yıllarında rehberlik eden, çocuğun bağımsız olarak eğitim sürecine adapte olmasını katkı sağlayan eğitmen kişi.

Gölge öğretmenlik ile ilgili merak edilenleri İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Temel Eğitim Bölümü’nden Dr. Öğretim Üyesi Gülşah Batdal Karaduman yanıtladı.

Gölge öğretmen ne yapar?

Sınıf ortamında çocuğun uygun şekilde dersi takip etmesini sağlar ve derse katılımını teşvik eder.

Konuları ve çalışmaları anlayacağı düzeye uyarlar.

Sınıf öğretmeninin verdiği yönergelere uymasını sağlar.

Parmak kaldırma, sıraya girme, bekleme, sınıfı ile uyumlu şekilde hareket etme gibi sınıf içi davranışları edinmesine yardımcı olur.

Aile, okul ve çocuk arasında köprü oluşturur.

Öğrencinin okul ortamındaki gelişimine katkıda bulunarak bağımsızlığını kazandırmasına yardımcı olur.

OKULLARDA EĞİTİMİ YOK

Türkiye’de üniversite, yüksekokul veya liselerde gölge öğretmenlik ile ilgili bir alan yok. Genellikle çocuk gelişimi, psikoloji, özel eğitim ve beden eğitimi bölümlerinden mezun kişiler gölge öğretmen olarak çalışıyor.

Aileler gölge öğretmen seçerken çok özen göstermeli. İlk önce öğretmenin bu konuda yeterli bilgi birikiminin olup olmadığına bakılmalı. Bu kişilere ulaşmak için aileler yaşadıkları şehirlerdeki özel eğitim kurumlarına başvurabilir.

Son karar okul yönetiminde

Eğer okul idaresi istemezse gölge öğretmeni kabul etmeyebilir. Türkiye’deki okullarda bu konuda yasal bir uygulama yok. Bu durumda veliler okul idaresi ile anlaşırlarsa gölge öğretmen sınıfta çocuğa eşlik edebilir.

Maaşı aileler ödüyor

Gölge öğretmenler genelde asgari ücret üzerinden maaş alıyor. Ücret; öğretmenin deneyimi, çocuğun yaşı, hangi sınıfta olduğu ve ne gibi farklı ihtiyaçları olduğu ile orantılı olarak artıyor.

Milli Eğitim Bakanlığı’nın gölge öğretmen konusunda velilere maddi bir desteği yok. Gölge öğretmenin ücretini aileler kendi imkanlarıyla ödüyor. Aileler, gölge öğretmen yöntemin yasalaşmasını ve ücretlerinin devlet tarafından karşılanmasını istiyor.

KABUL GÖRMEYE BAŞLADIK

Üniversite eğitimi aldığı dönemde katıldığı bir sosyal sorumluluk projesi ile gölge öğretmenliğe başlayan Erkan Poyraz, bu alanda eğitim de alıyor.

Poyraz, Sakarya Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Spor Yöneticiliği bölümünden mezun. Bu işi severek yaptığını söyleyen Poyraz, özel bir okula devam eden otizmli bir çocuğa gölge öğretmenlik yapıyor.

Zorlukları oldu

Okullarda yöneticilerin kendi öğretmenleri dışındaki başka eğitimcilere pek sıcak yaklaşmadığını söyleyen Poyraz, bazı öğretmenlerin de sınıflarında sürekli bulunacak yabancı bir öğretmeni kabul etmekte zorlandığını belirtti.

Farkındalık arttı

Yaptığı işi doğru şekilde ifade etmeye çalışsa da bunu başaramadığı anlar olduğunu ifade eden Poyraz, “Yapılan işin ne olduğu bilinmeli ve eğitimci kimliği vurgulanmalı. Ancak zamanla, özel bireylere karşı bakış açısı gelişti. Toplumdaki farkındalık arttı. Özel bireylerle birlikte onlara eşlik eden uzmanlar da kabul görüyor” dedi.

BİR ANNE VE OĞLUNUN HAYATI DEĞİŞTİ

Mine Nişlioğlu, 13 yaşında otizmli çocuğu olan bir anne. Gölge öğretmen kavramıyla 11 yıl önce oğlu Nuh’u kreşe verirken tanışıyor ve bu süre boyunca da hep gölge öğretmen ile çalışıyor.

Kreşte oğlunun ancak gölge öğretmen ile beraber kabul edilebileceğini söylediklerinde çok şaşırdığını belirten Nişlioğlu, “Hemen araştırmaya başladım. Önce okulun uygun gördüğü bir kişi ile çalışmaya başladık. Sonrasında eğitimli ve tecrübeli gölge öğretmenler ile çalıştım” dedi.

Okulunu sevdi

Gölge öğretmen ile çalışmaya başladıktan oğlu Nuh’un hayatında çok şey değiştiğini söyleyen Nişlioğlu, “Oğlum okulunu sevmeye başladı. Akademik anlamda çok gelişti. Sınıfta parmak kaldırıp, sorulara cevap veriyor. Ev ödevlerini yapıyor” dedi.