Pentatlon nedir?

Olimpik bir spor olan Pentatlon internette merak edilen konuların başında geliyor. Peki, Pentatlon nedir? Pentatlon hangi sporları kapsar? İşte detaylar…

PENTATLON NEDİR?

Pentatlon sözcüğü Yunanca penta (beş) ve athlon (yarışma) sözcüklerinden 1603 yılında türetilmiştir. Türkçeye Batılı dillerden geçmiştir.

Pentatlon, antik Yunanistan'da beş ayrı daldaki (uzun atlama, cirit atma, disk atma, koşu ve finalde güreş) yarışlardan oluşan bir müsabakaydı. Günümüzde pentatlon, yüzme (200 m serbest), atıcılık, binicilik, eskrim ve 3000 m kros yarışları olarak yapılmakta ve bunların her birinin puan skalasından toplanan puanlarla dereceleri belirlenmekte olan olimpik bir spordur. Bu branşın dünya atletizm federasyonu ile hiçbir bağlantısı olmayıp kendine ait bir federasyonu bulunmaktadır. Sık sık atletizmdeki çoklu branşlardan olan ve salonda kış döneminde yapılan ve sadece bayanların katıldığı atletizm pentatlonu ile karıştırılmaktadır. Olimpiyatlarda modern pentatlon, erkeklerde 1912 Olimpiyatlarından beri, bayanlarda ise 2000 Olimpiyatlarından beri uygulanmaktadır.

MODERN PANTATLON

Günümüzde ise, oyun Uluslararası Olimpiyat Komitesi tarafından farklı istekleri karşılamak üzere ve televizyonlarda daha izlenebilir olması için daha az karmaşık ve daha çekici bir hale getirilmiştir. Bir günlük yeni format benimsenmiştir. Genel kurallar üst seviyede ve uluslararası oyunlarda uygulanmaktadır. Yerel oyunlarda, genç ve çocuk oyunlarında kurallar farklılık gösterebilmektedir. Modern Pentatlonun geçmişi Antik Olimpiyat Oyunlarına kadar gitmektedir. Antik Yunan’da spor müsabakaları en fazla heyecan ve ilgi uyandıran gösterilerin başında geliyordu. Antik Yunan oyunlarında, pentatlon en iyi ve en donanımlı sporcuları ortaya çıkaran yarışmaydı. Ancak pek az sayıda sporcu, şiddetli bir rekabetin hüküm sürdüğü yarış Arenasında ayakta kalma yeterliliği gösterebiliyordu. Yunan Filozofu Aristoteles, bunu; ”Onlar en mükemmel sporculardır, çünkü onların bedenlerinde güç ve hız güzel bir uyumla bütünleşmiştir.” diyerek ortaya koymuştur. Antik Pentatlon stadyum etrafında; Koşu, Atlama, Disk atma, Gülle atma ve Güreş olarak yapılmış ve ilk defa Ispartalılar tarafından askerlerini eğitmek amacı ile MÖ 708 yıllarındaki olimpiyatlarda tanıtılmıştır. Her dört yılda bir yaz mevsimi boyunca binlerce Antik Yunanlı, Akdeniz’in dört bir yanından gelerek zaferlerinin büyüsüne kapılan binlerce seyirciyi Arena’ya çekmeyi başarırdı. Antik kalıntılar Rodoslu Leonidas gibi peş peşe dört defa tüm olimpik atletizm müsabakalarını kazanmış olmakla ünlü efsanevi şampiyonların hikâyelerine tanıklık ediyor. Yine antik kaynaklardan öğrendiğimize göre antik pentatlon dalında ilk rekortmen Ispartalı Limpis’tir.

Modern Pentatlonun Olimpiyatlara ilk girişi Baron Coubert’in sayesindedir. Kendisi aynı zamanda Modern Olimpiyatların kurucularından olduğundan hemen hemen bütün sporların içine alındığı ve en sağlam sporcunun tespit edileceği bir spor dalının da Olimpiyatlarda yer almasını arzulamıştır. Temel olarak da; Hedef vurma, İkili çarpışma, Binicilik ve Atletizm dallarını düşünmüştür. Bu amaçla, bunların hepsini bir arada kaynaştırmak için de ”Napolyon’un özel habercisi olan bir teğmenin, mesajını ulaştırmak için düşman hatlarından geçişini” anlatan Avrupa kökenli destansı bir hikâyeden hareket etmiştir. Bu destanda, haberci teğmen, düşman hatlarından geçerken bindiği atının devrilmesi üzerine önce tabancası, sonra da kılıcı ile kendisini savunur ve düşmandan kurtulur. Ardından yüzerek nehri geçer ve verilmesi gereken mesajı yaya olarak (koşarak) yerine ulaştırır. Özellikle askeri kuruluşların bu yeni spora cesaret, koordinasyon, fiziki güç, disiplin ve değişen şartlara çabuk uyum sağlama gerektirmesinden dolayı sempatiyle yaklaşmalarına yol açmıştır.

Antik şeklinden farklı olan ”Modern Pentatlon” adıyla, 1912’de Stockholm’de yapılan olimpiyatlarda Tabanca Atışı, Eskrim, Yüzme, Binicilik ve Koşu olarak ilk kez uygulanmıştır.

Türkiye Modern Pentatlon Federasyonu, 16.05.2001 ve MDK 112 Sayılı Bakanlık Makamının onayı ile kurulmuş olup, 3289 Sayılı Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun ek-9 uncu maddesi hükmü gereğince Başbakanlık Makamının 22/5/2006 tarihli ve 185 sayılı olurları ile idari ve mali yönden özerklik verilmiştir.