Prof. Naci Görür: 145 yıl sonra uyandı

120 milyon kişi hissetti

Elazığ Sivrice’de önceki gece yaşanan 6.8 büyüklüğündeki deprem kuzeyde Sinop, batıda Ankara, doğuda Kars’a kadar geniş bir alanda hissedildi. Avrupa Akdeniz Sismoloji Merkezi, güneyde yer alan İran, Irak, Suriye ve Lübnan ile birlikte depremi 120 milyon kişinin hissetmiş olabileceğini açıkladı. Fakat bu deprem bilim insanları için sürpriz olmadı. Prof. Dr. Naci Görür 3 ay önce televizyonda özellikle Elazığ Sivrice’de deprem beklendiğini belirtmişti.

'Deprem endişe verici'

Depremin ardından açıklama yapan Naci Görür, Sivrice’de en son 145 yıl önce 1875’te sarsıntı yaşandığını söyledi. Naci Görür “Bölgede 1874’te 7.1, 1875’te 6.7’lik deprem olmuştu. Bu depremden sonra Sivrice-Bingol ve Sivrice-Pütürge-Çelikhan hattına dikkat edilmeli.

Depremin meydana geldiği Doğu Anadolu Fay Hattı şimdi uyandı. Bu deprem endişe vericidir. Kuzey Anadolu Fay Hattı 1939-1999 arasında çok sayıda 7 büyüklüğünde deprem yaratarak İstanbul hariç enerjisini boşalttı. DAF da aynı şekilde davranabilir” dedi.

'Bingöl'den Hatay'a'

Prof. Görür “Elazığ’ın depremselliği ile ilgili konferanslar verdim, uyarılar yaptım, ‘Elazığ’ı depreme hazırlayın’ dedim. Ama maalesef bir şey yapılmadı. Proje hazırlayıp TÜBİTAK’a sunduk, reddedildi. Yer bilimciler olarak bu fay üzerinde büyük depremler olduğunu bildiğimiz için bu kadar sessiz kalmasından endişe ediyorduk.

Bu sessizliğin nedeni gittikçe enerji ve stres biriktirmesi olabilir, günün birinde bir yerden patlak verebilir diye endişe ediyorduk. Bingöl Karlıova’dan Hatay Amanoslar’a kadar fay hattı tehlke altında. Kahramanmaraş Türkoğlu çevresinde 1513’ten beri 507 yıldır deprem yok. Orasıyla ilgili kaygı duyuyorum” dedi.

'7.8'lik deprem olabilir'

Dokuz Eylül Üniversitesi Deprem Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Hasan Sözbilir ise “Suskun olan DAF yeniden aktifleşti. Yakın gelecekte benzer depremler tetiklenebilir. Fay 6 ile 7.8 büyüklüğünde deprem üretebilecek sismik boşluk niteliği taşıyor. Fayın üzerinde gerekli yerbilimsel çalışmalara hız verilmesi gerekiyor.

DAF 10 ilden geçiyor. Öncelikle bu fay parçaları, imar haritalarına işlenmeli ve fay zonu içinde kalan yapılar ortaya çıkarılmalı. Risk altındaki illerin deprem master planlarının 2023’e kadar bitirilmesi gerekiyor. Altından fay geçen yerlerde kreş, okul, hastane, üniversite, askeri kışlalarda bina performans analizleri yapılmalı” diye konuştu.

Nitekim, uzmanların uyarılarını doğrularcasına Sivrice’de dün 5.1 büyüklüğünde bir deprem daha meydana geldi.

Türkiye 3 fay hattının üzerinde

Ülkenin kuzeyini baştan başa kat eden Kuzey Anadolu Fay Hattı (KAF)geçmişte 1999 Gölcük depremi dahil birçok yıkıcı sarsıntıya yol açtı. Türkiye’nin en büyük ikinci fay hattı olan Doğu Anadolu Fay Hattı (DAF) da yıkıcı depremler yaratıyor. Ege’deki Batı Anadolu Fay Hattı’nda ise en son 4 gün önce Manisa’da 5.6’lık deprem yaşanmıştı.

10 ilden geçiyor

Doğu Anadolu Fay Hattı, Bingöl Karlıova’dan başlayıp Antakya’ya kadar uzanıyor. 580 kilometre uzunluğundaki fayın genişliği ise 4 ila 25 kilometre arasında değişiyor. Fay hattı Hatay, Osmaniye, Kilis, Gaziantep, Kahramanmaraş, Adıyaman, Malatya, Diyarbakır, Elazığ, Bingöl ve Muş olmak üzere 10 ilden geçiyor. Ancak yıkıcı deprem yaratma kapasitesi nedeniyle komşu şehirler için de tehdit oluşturuyor.

1875'ten beri suskundu

Doğu Anadolu Fay Hattı’nda 1513’te Kahramanmaraş’ta 7.4, 1872’de Hatay Amanos Dağları’nda 7.5, 1874’te Elazığ Sivrice-Palu arasında 7.1, 1875’te ise Adıyaman Çelikhan’da 7.1, Sivrice’de 6.7 büyüklüğünde depremler meydana gelmişti. Bölgedeki fay hattı o tarihten beri suskundu.

Üçü de bilmişti

Elazığ Sivrice’de meydana gelen 6.8’lik depremden önce 3 ayrı bilim insanı, bölge hakkında uyarıda bulunmuştu. Prof. Dr. Naci Görür, 6 Ekim’de CNN Türk’te yaptığı açıklamada özellikle Sivrice bölgesine dikkat çekmişti.

27 Aralık’ta Jeoloji Profesörü Feyzi Bingöl, Sivrice merkezli büyük bir deprem bekledikleri uyarısını yapmıştı. Bingöl “Doğu Anadolu Fay Hattı, Sivrice’den geçiyor. Fayın bazı bölgelerinde uzun süredir kırılma yok.

1978’den beri sürekli dile getirdim. Bölgede 7’lik deprem riski var” demişti. Feyzi Bingöl 5 yıl önce 2015’te de “Elazığ’da 6.5-7’lik deprem bekliyoruz” açıklaması yapmıştı.

Prof. Dr. Sönmez Üşümezsoy da 1 ay önce Manisa Akhisar ve Elazığ bölgeleri hakkında uyarıda bulunmuştu. Prof. Üşümezsoy’un 2 öngörüsü 4 gün arayla gerçekleşti.