Giriş
Rehber köpekler görme engellilere yoldaş oluyor
Türkiye’de yalnızca 5 görme engellide bulunan rehber köpekler, sahiplerine can yoldaşı oluyor. Gördükleri uzun soluklu bir eğitimden sonra görme engelli bireyle eşleşen rehber köpeğin, mamadan veterinere kadar tüm masrafları hayat boyu Rehber Köpekler Derneği tarafından karşılanıyor.
Türkiye´de resmi olarak 2014 yılında faaliyetlerine başlayan Rehber Köpekler Derneği, görme engelli bireylerin toplum içerisinde kendilerine olan güvenlerini arttırarak daha özgür hareket etmelerine yardımcı oluyor. Köpekler, rehber unvanını kazanmaları için uzmanlar tarafından eğitiliyor, eğitimi başarıyla tamamlayan köpekler görme engelli bireylere verilmek üzere hazır hale geliyor. Dernek kapsamında şu anda aktif olarak çalışan 5 rehber köpek, 3 terapi köpeği ve eğitimde olan 7 köpek bulunuyor.
"Kendimi daha güvende hissediyorum"
28 yaşındaki Avukat Mustafa Keskin, son 1,5 yıldır rehber köpeği Tabs ile yaşamını sürdürüyor. Tabs'in hayatını büyük ölçüde kolaylaştırdığını söyleyen Keskin, "7/24 bir can dostuyla birlikte yaşamak muhteşem bir şey.
Öte yandan görme engelli olduğum için hayatımı kolaylaştırıyor. Bastonla yürürken önünü kontrol etmekten ziyade, gören bir canlıyla yürümek insanın hayatına pratiklik ve hız katıyor. O yüzden Tabs'le kendimi daha güvende hissediyorum" ifadelerini kullandı.
"Önce metroya sonra iş yerime götürüyor"
Rehber köpeğinin kendisini kolaylıkla işe ve eve götürdüğünü söyleyen Mustafa Keskin, "Günden güne Tabs'le ilerleme kaydediyoruz. Mesela her gün kullandığımız ev, metro iş yeri rotasını Tabs hemen öğrendi. İşe gidiyoruz dediğimde önce beni metroya götürüyor ve daha sonra beni iş yerime götürüyor. Bu süreçte mesleğim gereği adliyeyi de öğrendi. Tabii bina işlerinde veya dışarıda merdiven kapı asansör gibi belli başlı noktaları eğitimde öğrendiği için komutum doğrultusunda bulabiliyor" şeklinde konuştu.
"Amacımız görmeyen kişilerin gözü olmak"
Üç yıldır rehber köpeği Kara ile hayatını sürdüren ve dernek faaliyetlerinin tamamen gönüllülük esasına dayanarak yürütüldüğünü söyleyen Rehber Köpekler Derneği Başkanı Nurdeniz Tunçer, "2014'te bu yola çıktık ve hiç pes etmeden çalıştık. Amacımız göremeyen kişilere ve özel gereksinimli kişilere tamamen ücretsiz olarak ve desteğimizi sürdürerek hayat standartlarını yükseltmek, onların gözü olmak" dedi.
"Pandemi sürecinde iyi ki yalnız değildim"
İçinde bulunduğumuz corona virüs günlerinde rehber köpeği Kara'nın önemine vurgu yapan Tunçer, "Özellikle Covid 19 sürecinde iyi ki benimle berabermiş diyerek şükrediyorum. İnanın yalnız olsaydım kafayı yiyebilirdim. Bu süreçte hepimiz rehber köpeklerimizin bakımına daha da özen gösterdik. Gönüllü ailelerdeki köpeklerde süreç devam etti. Eğitimler sürdü. Rehber köpeklerimizde eski sistem ne ise, pandemi sürecinde de o şekilde devam etti. Biz ise kontrollerimizi online olarak gerçekleştirdik. Kara, gözüm benim en yakın arkadaşım" ifadelerini kullandı.
"Ev ortamı köpeklerin eğitiminde çok önemli"
Rehber köpeklerin 1,5 yıl gönüllü ailede kaldıktan sonra 6 ay eğitmenle çalıştıklarını belirten Rehber Köpek ve Hareketlilik Eğitmeni Burcu Bora, şunları söyledi:
Köpeklerimizi barınak gibi toplu bir alanda tutmuyoruz. Hepsi farklı ailelerde ve farklı kültürel durumlarda, farklı sınıflarla birlikte kalarak eğitimlerini evlerde sürdürüyorlar. Ev eğitimi bu yüzden çok önem taşıyor. Çünkü görme engelliler apartman dairesinde de yaşayabiliyor, müstakil evleri de olabiliyor. O yüzden her ortama alışabilmeleri için ev ortamı, köpeklerimizin eğitiminde çok önemli .Görme engelli bireyler sosyal medya hesaplarımızdan ve e-mail yoluyla bize ulaşıyorlar. Daha sonra benimle irtibata geçiyorlar. Ben onlarla tanışma ve yürüyüş testi yapıyorum. Rehber köpek için uygunlar mı, evde yaşayan diğer bireyler için rehber köpek problem teşkil ediyor mu gibi çeşitli testler yapıyoruz. Sonrasında her şey normal ise köpeğimizin ve görme engelli bireyin karakterleri ve fiziksel özelliklerine göre köpeğimizi eşleştiriyoruz.