Giriş
Sağlık Bakanlığı: Aldığınız kaloriyi kontrol edin
Sağlık Bakanlığı, salgın nedeniyle evde kalma süresinin uzamasının normalden fazla yemek yemeye neden olabileceğine dikkat çekti. Bakanlık, “Aldığınız kaloriyi kontrol edin, haftalık menü planı yapın” sözleriyle vatandaşları uyardı ve örnek menüler hazırladı.
'Evde Kal Sağlıklı Beslen'
Hürriyet'ten Meltem Özgenç'in haberine göre gerek corona virüs nedeniyle evde kalma, gerekse Ramazan Ayı nedeniyle yeme alışkanlığında aşırıya kaçma sorunu ortaya çıkmaya başladı. Bunu dikkate alan Sağlık Bakanlığı da 'Evde Kal Sağlıklı Beslen' adı altında yaptığı bilgilendirmede örnek menüler hazırladı ve şu uyarılarda bulundu:
Vücut ağırlığı değişiminde en önemli risk grubu çocuklar, ergenler ve obez bireylerdir. Unutmayın obezite ve obeziteye bağlı kronik hastalıklar, toplum için önemli bir halk sağlığı sorunudur. Fazla kilolu ya da obez olmak, hipertansiyon, hiperlipidemi, kalp damar hastalıkları, inme, Tip 2 diyabet, bazı kanser türleri, kas eklem hastalıkları ve solunum sistemi hastalıkları gibi pek çok sağlık sorunları riskini artırır.
E vitamini önemli
Yaşamın her döneminde olduğu gibi bu süreçte de yeterli ve dengeli beslenme sağlığın korunması için esastır. Bu nedenle süt ve ürünleri, et, tavuk, balık, yumurta, baklagiller, yağlı tohumlar, sert kabuklu yemişler, tam tahıllı ekmek ve tahıllar (pirinç, makarna, bulgur), sebzeler ve meyvelerden yeterli miktarda alınmalıdır.
'Bağışıklık sistemini güçlendirin'
Mücadeleye bağışıklık sistemini güçlendirerek başlayın. A ve C vitamini gibi antioksidan vitaminlerden zengin havuç, brokoli, kabak, lahana, karnabahar, maydanoz gibi sebzeler, portakal, mandalina ve elma gibi meyveleri bol bol yiyin. E vitamini de bağışıklık sistemini güçlendirmede oldukça etkilidir. Bu nedenle yeşil yapraklı sebzeler, kuru baklagiller, fındık, ceviz gibi yağlı tohumlar tüketin.
Yiyecekleri iyice çiğneyin
Vücut ağırlığının denetiminde posa (lif) içeriği yüksek olan besinlerin tüketimi önemlidir. Bunun için beyaz ekmek yerine tam tahıl ürünleri, pirinç yerine bulgur pilavı, sebze ve meyve sularının yerine meyvenin kendisini tüketin. Kuru baklagillerin tüketimini arttırın. Yiyecekleri iyice çiğneyin ve yavaş yavaş tüketin. Günlük 1.5-2 litre su tüketin. Haftalık mönü planı yapın ve bu doğrultuda alışveriş listesi oluşturun. Aç karnına yiyecek ve içecek alışverişi yapmayın.
'Kızartma değil ızgara tercih edin'
Küçük porsiyonlar tercih edin. Kızartma yerine ızgara, haşlama ve buharda ve fırında pişirme yöntemlerini seçin. Dışarıdan yiyecek sipariş etme durumlarında sağlıklı seçimler yapın. Yiyecek içecek alışverişi yaparken besin etiketlerini okuyun. Etikette yer alan porsiyon başına enerji ve besin öğesi içeriklerine dikkat edin. Hazır gıda paketlerindeki kalori, yağ, tuz ve lif bilgilerini okuyun. Aşırı tuz tüketiminden kaçının."
Örnek menü 1
Sahur
- Açık çay / Bitki çayı (şekersiz)
- 1 adet büyük boy kuru hurma
- 1 porsiyon mantarlı omlet (3 yemek kaşığı mantar, 20 gr kaşar peyniri, 1 adet yumurta ve 1 tatlı kaşığı tereyağı ile)
- 1 avuç fındık (çiğ)
- 2 ince dilim ekmek (tam tahıllı, çok tahıllı vb.)
- 1 orta boy elma
- Domates-salatalık-yeşillik (yağsız)
İftar
- 1 kâse süzme mercimek çorbası
- 1 porsiyon tavuk sote
- 1 porsiyon nohutlu bulgur pilavı
- 1 kâse yoğurt
- 2 ince dilim ekmek (tam tahıllı, çok tahıllı vb.)
- 1 küçük kâse kiraz
- Az miktarda sütlü irmik helvası
- Salata (yağsız)
Örnek menü 2
Sahur
- Açık çay / Bitki çayı (şekersiz)
- 1 adet büyük boy kuru hurma
- 1 adet haşlanmış yumurta
- 5 adet zeytin
- 1 porsiyon peynirli poğaça
- 1 ince dilim ekmek (tam tahıllı, çok tahıllı vb.)
- 1 kâse karışık hoşaf (az şekerli veya şekersiz)
- Domates-salatalık-yeşillik (yağsız)
İftar
- 1 kâse tarhana çorbası
- 1 porsiyon etli kabak dolma
- Yarım porsiyon zeytinyağlı barbunya
- 1 kâse yoğurt
- 2 ince dilim ekmek (tam tahıllı, çok tahıllı vb.)
- Salata (yağsız)
- 1 orta boy elma
'Gecede en az 8 bardak su için'
İftarda, sahurda ve iftarla sahur arasında olmak üzere toplamda 8-10 bardak olacak şekilde su tüketilmesi önerilir. Bitki çaylarının tek çeşit bitki olacak şekilde ve hazırlarken üç dakika demleme süresini aşmadan tüketilmesi önemlidir. İftar mönüsünde yer alan tatlı ve meyve seçeneklerinin iftarla sahur arasında ara öğün olarak tüketilmesi önerilir. Fırında, haşlama, ızgara, buğulama gibi sağlıklı pişirme yöntemlerinin tercih edilmesi önemlidir. Hareket etme ihmal edilmemelidir.
'2 saatten fazla hareketsiz kalmayın'
Gün içinde aktif olun, iki saatten daha uzun süre hareketsiz kalmayın. Ev içi yapılabilecek egzersizleri tercih edin. Hızlı vücut ağırlık kaybına neden olan popüler diyetler ve kontrolsüz zayıflama ilaçlarını ise kesinlikle uygulamayın.
'Pencereyi açıp güneşlenin'
Kemik ve diş sağlığı açısından önemli olan D vitamini, güneş ışınlarıyla deri tarafından üretilen bir vitamindir ve besinlerde pek fazla bulunmaz. Havanın güneşli olduğu zamanlarda camları açarak güneş ışınlarından faydalanın ve 15-20 dakika güneşlenin.
'Telefonla uğraşırken yemeyin'
Öğünleri tüketirken televizyon seyretme, gazete okuma, cep telefonu kullanma gibi farklı bir uğraş içinde olmayın. Öğün aralarında besin değeri yüksek ama enerji içeriği düşük (meyve, sebze, süt, ayran) besinler tüketin.