Giriş
Elektrik çarptığında ne yapmak gerekir? Elektrik çarpmalarında ilkyardım
Elektrik çarpması sadece evde değil, dışarıda da olabilecek kazalardan biri. Uzmanlar evde elektrik kazaları yaşanabileceği gibi özellikle sanayi çalışanlarında sıklıkla görülebilen bu tip kazalara karşı hazırlıklı olmak gerektiğini belirtiyor. Elektrik çarpmasının hayatı tehdit edebilecek riskli yaralanma durumu olarak görüldüğünü söyleyen uzmanlar, yıldırım çarpmalarının da elektrik çarpması grubunda kabul edildiğini söyledi ve elektrik çarpmasında yapılacak acil müdahaleleri anlattı.
Elektrik çarpmasının, genellikle elektrikten yeteri kadar korunamayan veya iş güvenliğinin sağlanmadığı durumlarda meydana gelebileceğine dikkat çeken İlkyardım Uzmanı Özlem Karagöl, evlerde özellikle yaşı küçük olan bebeklerin kolayca ulaşabilecekleri priz ya da açıkta kablo bulunması gibi durumlarda meydana gediğini dile getirdi.
Çocukların kabloyu kemirmeleri ya da ellerine geçen çeşitli eşyaları prizlere sokmaları sonucu elektrik çarpmaları sıklıkla görülebildiğini söyledi.
ELEKTRİK ÇARPMASI HAYATİ RİSK OLUŞTURABİLİR
Özlem Karagöl, elektrik çarpması yaşandığında, elektriğin vücuda girdiği ve vücuttan çıktığı noktalar olduğunu, elektriğin, vücuda girdikten sonra belli bir hat izleyerek ve topraklanarak vücudu terk ettiğini dile getirdi. Ancak bu sırada geçtiği organlarda; kalp, akciğer gibi organlarda ya da damar yapılarında ısı harabiyetine yol açarak hayati yaralanmalara neden olabildiğine dikkat çekti.
ELEKTRİK ÇARPMASI SONUCU KALPTE RİTİM BOZUKLUĞUNA YOL AÇABİLİR
Elektrik çarpmalarında, çarpma şiddetiyle meydana gelebilecek en önemli hasarların kalpte ritim bozukluğu olduğunu söyleyen Karagöl, yıldırım düşmesinde de ani kalp durmalarının görülebildiğini, ev içi çarpılmalarda ise ritim bozukluklarının ölümcül çarpıntılara neden olabildiğini hatırlattı. Karagöl, bu nedenle şehir şebekesine maruz kalan kişilerin evde kendisini takip etmek yerine mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurması gerektiğini vurguladı.
ELEKTRİK ÇARPMASINDA KİŞİ NASIL KURTARILMALIDIR?
Hayati tehlikenin bulunduğu durumlarda ilk yardımın büyük önem kazandığını vurgulayan Karagöl, elektrik çarpmalarında yapılacak ilk müdahaleleri şöyle anlattı:
“Elektrik çarpan kişinin elektrikle olan bağlantısı kesilmelidir. Elektrik akımı kesilmeden kişiyle temas edilmemelidir. Elektrik bağlantısını kesemiyorsak elektrik geçirmeyen plastik, ahşap gibi cisimlerin yardımıyla kişiyi elektrikten ayırmamız gerekir. Özellikle nemli elle dokunduğumuz zaman akıma biz de maruz kalabiliriz. Bu noktada kişinin kendi güvenliğini düşünerek müdahale etmesi oldukça önemlidir.” dedi. Özlem Karagöl, yapılabilecek diğer ilk yardım uygulamalarını şu şekilde sıraladı.
ELEKTRİK ÇARPMALARINDA İLK MÜDAHALEDE DİKKAT EDİLECEKLER
- Elektrik çarpması sonrası yapılan ilkyardım müdahalesinde akıma kapılan kişinin dilinin geriye kaçıp kaçmadığını kontrol edin.Dilin, boğazı kapatmaması önemlidir.
- Kişi yere düşerken kafasını çarpmadıysa; dilin boğazı kapatmaması için baş çene pozisyonu denilen başın geriye itilerek çenenin kaldırması manevrası uygulanabilir.
- Ayrıca ağızdaki takma diş benzeri nesneler çıkarılmalıdır.
- Elektrik çarpması sonucu kalp hasar görebilir ve kalp ritmi bozulabilir. Bu durumda kalp masajı yapmak gerekir. Ancak kalp masajı yapmak için ilk yardım eğitimi almak gereklidir.
- Elektrik çarpan kişinin nefes aldığından ve kalp atışının normal çalıştığından emin olduktan sonra masaj bırakılmalıdır.
- Kişinin bilinci açıksa yaşadığı şoku atlatması için sakinleştirilmeye çalışılmalıdır.
- Ayaklar yukarı kaldırılıp bir süre dinlenmesi sağlanmalıdır.
- Elektrik çarpmasında ilk yardımın son aşaması yanık oluşup oluşmadığını kontrol etmek, bölgenin mikrop kapmadan temiz bir bezle sarılarak koruma altında tutulmasını sağlamaktır.
- Bu durumla karşılaşıldığında yaraya krem ya da merhemle müdahale edilmeden hemen acil sağlık ekiplerine haber verilmelidir.
ELEKTRİK ÇARPMALARINDAN KORUNMAK İÇİN EVDE UYMAMIZ GEREKEN KURALLAR
İlkyarım Uzmanı Özlem Karagöl, evdeki elektrik çarpmalarında en büyük tehditlerden birinin prizler olduğunu ve kullanılacak eşyanın prize takılırken mutlaka kapalı olduğundan emin olmak gerektiğini belirtti. Bu tip çarpmalardan korunmak için uyulması gereken bir diğer kuralın da ıslak ortamlarda dikkatli olunmasını tavsiye eden Özlem Karagöl, “Banyo, mutfak gibi su ile temas halinde olunan odalarda eller ıslakken elektrikli araçlardan uzak durmak büyük önem taşır. Ayrıca yerler ıslak ya da nemli olduğunda da elektrik araçlarla temas etmek tehlikeye davetiye çıkarmak olacaktır. Bu nedenle nemli ya da ıslak ortamda elektrikli araçlardan uzak durulmalıdır.” açıklamalarını yaptı.
ÇOCUKLU EVLERDE ELEKTRİK KAYNAKLI EV KAZALARINA KARŞI KAPAKLI PRİZ KULLANILMALI
Özlem Karagöl, alınabilecek diğer önlemlerle ilgili de önemli hatırlatmalarda bulundu. “Elektrikli eşyalar kullanılmadığı zamanlarda fişi prizden çekilmelidir. Böylelikle elektrikle fark etmeden yaşanacak temas durumu azaltılmış olacaktır. Prizlerin kapaklı tercih edilmesinde büyük fayda var. Kapaklı prizler küçük çocuk bulunan evlerde önemli bir rol oynar. Kapaklar, elektrik prizlerinin ne olduğunu bilmediğinden keşfetmek isteyen çocukları durdurmada başarılı olabilir. Kapaklı prizler dışında yanmış fiş, priz ya da kabloları yenileriyle değiştirmek oldukça önemlidir. Elektrikli araçlar bozulduğunda yetkili kişilerden yardım almaktır. Bozulan elektrikli aletlere hiçbir şekilde müdahale etmemek gerekir.”