Giriş
Türkiye'de KOAH bilinci artıyor
Dünyada ölüm nedeni olarak dördüncü sırada yer alan, Türkiye’de de ölümlerin ilk üç sebebi olan Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH) hakkında farkındalık giderek artıyor. Covid-19 nedeniyle son senelerde daha fazla gündeme gelen KOAH hakkında 45 yaş üstü ve haftada iki günden fazla spor yapanlar çok daha bilinçli. Kasım ayı içerisinde bulunan Dünya KOAH Günü kapsamında gerçekleştirilen araştırma ile Türkiye’deki KOAH farkındalığını ölçümlenerek bu önemli sağlık sorununa daha da fazla dikkat çekmek hedefleniyor.
Türkiye temsili 18 yaş üzeri toplam 1.000 katılımcı ile mobil uygulaması üzerinden gerçekleştireni araştırma sonuçlarına bakıldığında toplumun geniş kesiminin ciddi bir sağlık sorunu olan KOAH hastalığı ve içeriği hakkında bilgi sahibi olduğu görülüyor.
Sigara içmek veya dumanına maruz kalmak KOAH sebepleri arasında en önemli risk faktörü olarak yerini korurken, hava kirliliği, ev tozu/polen ve düzenli spor yapmamak potansiyel diğer risk faktörleri olarak dikkat çekiyor.
Araştırma şirketi Twentify’ın yaptığı 2021 KOAH Farkındalık Araştırması'na göre, KOAH, araştırma katılımcılarının
- %88’i tarafından zihninde solunum, öksürük ve nefes darlığına sebep olan akciğer hastalığı olarak özdeşleşiyor.
- Haftada 2’den fazla spor yapanlar (%93) ve
- 45+ yaş üzeri kişiler (%94) KOAH’ın doğru tanımını biliyor
- KOAH’ın birincil nedeni olarak sigara içmek görülüyor (%88).
- Diğer yandan nargile içmek (%92) ve
- alkol tüketiminin KOAH’a yol açabileceği ifade ediliyor (%59).
- Ayrıca KOAH’ın genetik bir hastalık olmadığı (%65),
- sakat bırakan (%72) ve
- bulaşıcı bir hastalık olmadığı (%93) düşünülüyor.
KOAH hastalarının yarısı teşhis öncesi günde 1 paket sigara içerken teşhis sonrası bu kişilerin sigara içme alışkanlığının değiştiği görülüyor.
- Hastaların %69’u teşhis sonrası sigara içmeyi azalttığını ifade ediyor.
- Sigarayı bırakanların oranı ise %23.
- Aynı sıklıkta sigara içenler de %8 orana sahip.
%92 sigara içmek, %75 sigara içilen yerde bulunmak ve %74 hava kirliliği KOAH’a yol açabilecek etkenler olarak görülüyor.
KOAH belirtileri arasında ise
- nefes darlığı (%90),
- kronik öksürük (%82) ve
- hırıltı (%68) yer alıyor.
KOAH bilinci olanlar sigaranın zararlarının farkında
- KOAH hastalarının %62’si KOAH belirtilerini azaltmak için evde tıbbi cihazlar dışında en çok hava temizleme cihazı kullanıyor.
- En çok uygulanan ve tercih edilen tedavinin ise %92 oranla sigarayı bırakmak veya azaltmak olduğu görülüyor.
Doktor kontrolü konusunda en bilinçli grubun her gün spor yapanlar olduğu dikkat çekiyor.
- %38 oranla her ay düzenli olarak doktor kontrolüne gittiklerini belirtiyorlar.
- Sadece kendini kötü hissettiklerinde kontrole gidenlerin oranı %8 iken,
- yılda birkaç gidenler %31 ile yüksek bir orana sahipler.
KOAH Farkındalığı
Katılımcıların %60’ı Covid-19’dan önce KOAH’ı duyduğunu ve ne olduğunu bildiğini ifade ediyor. Ama hâlâ %6 oranında KOAH’yı hiç duymadığını ifade edenler de bulunuyor.
- Katılımcılar %50’si toplum tarafından hastalığın bilindiğini ancak sebep ve sonuçları hakkında bilginin yeterli olmadığını düşünüyor.
- Birçok insanın bunu farkında ve bilincinde olduğunu düşüneler ise %14 oranınında.
- %36 oranında katılımcı da kesinlikle toplumun bu hastalığın yeterince farkında olmadığını ifade ediyor.
Spor yapmayan kişilerin, çevrelerindeki insanların sigara içme alışkanlıklarına karışmaması dikkat çekiyor.
Bunların dışında uyarıp insanlara sigara bıraktıran/azalttıran kişilerin oranı ise %21.
Katılımcılar KOAH’tan kurtulmanın mümkün olduğunu (%60) aynı zamanda KOAH’ın en ölümcül ilk 3 hastalık arasında yer aldığını (%63) düşünüyor.